ΠΑΡΙΣΙ. Μια μέρα, καθώς σκεφτόταν πώς να κάνει μια πρόταση που δεν θα μπορούσε να απορριφθεί, ο Γάλλος γλύπτης Μπερνάρ Βενέ έπαιζε με ένα κομμάτι από ασημένιο σύρμα.
«Η τέχνη γίνεσαι εσύ», είπε ο κ. Βενέ στην Νταϊάν Σεγκάρντ, τυλίγοντας το σύρμα με στυλ γύρω από το δάχτυλό της σε ένα αυτοσχέδιο δαχτυλίδι αρραβώνα.
Δούλεψε. «Αυτή η κίνηση ήταν τόσο συγκινητική λόγω του αυθορμητισμού της», είπε η Σεγκάρντ – τώρα παντρεμένη με τον κ. Βενέ για περισσότερα από 25 χρόνια.
Αυτή η ανακάλυψη δημιούργησε πάθος για την κατανόηση, τον εντοπισμό και τη συλλογή κοσμημάτων σχεδιασμένων από καλλιτέχνες, και έχει κάνει την κ. Νταϊάν Βενέ μία από τις πιο σημαντικές συλλέκτριες τέτοιων κοσμημάτων. Η ίδια έχει επίσης αναλάβει έναν πιο δημόσιο ρόλο, ως επιμελήτρια εκθέσεων σε μουσεία.
Το περασμένο φθινόπωρο έστησε μια έκθεση με τίτλο «Από τον Πικάσο στον Κουνς: Κοσμήματα καλλιτεχνών» στο Μουσείο Τεχνών και Ντιζάιν στη Νέα Υόρκη. Τον Μάιο, μια νέα εκδοχή της έκθεσης άνοιξε στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα. Πολλά από τα 180 κομμάτια της έκθεσης ανήκουν στην κ. Βενέ, τα οποία έχει με κόπο συγκεντρώσει με τα χρόνια από δημοπρασίες ή έχει αποσπάσει από εξειδικευμένους ντίλερ και άλλους συλλέκτες.
Η ιστορία των κοσμημάτων που έχουν σχεδιαστεί από μοντέρνους καλλιτέχνες ξεκινά πριν από περίπου έναν αιώνα. Στην πραγματικότητα, «ξεκινά με τους γλύπτες Καλντέρ και Μπερτόια, που είχαν πρώτοι την ιδέα να φτιάξουν με τα δικά τους χέρια ένα νέο είδος κοσμημάτων, χρησιμοποιώντας ασυνήθιστα υλικά», είπε η Μαργκερίτ ντε Θερβάλ, ιστορικός κοσμημάτων.
Ο Αλεξάντερ Καλντέρ, ο Αμερικανός γλύπτης περισσότερο γνωστός για τα κινητικά γλυπτά του, έφτιαξε περισσότερα από 1.800 κοσμήματα, συχνά χρησιμοποιώντας συνηθισμένα υλικά όπως μπρούντζο ή ατσάλι, σχοινί, δέρμα ή κεραμικά. «Για τον Καλντέρ, το να φτιάχνει κοσμήματα δεν ήταν μια δραστηριότητα στο περιθώριο. Δημιούργησε μια αληθινή ανακάλυψη», είπε η κ. Ντε Θερβάλ.
Αρκετοί καλλιτέχνες, ανάμεσά τους ο Μαν Ρέι και ο Πολ Μπέρι, βασίστηκαν στη συνεργασία με μια μιλανέζικη εταιρεία χρυσοχόων, την Gem Montebello, για την παραγωγή περίτεχνων κομματιών. Το εργαστήριο Montebello, που ιδρύθηκε το 1967 από τον σχεδιαστή Τζανκάρλο Μοντεμπέλο, συνεχίζει ακόμη να συνεργάζεται με καλλιτέχνες για να φτιάχνει κοσμήματα.
Επιπροσθέτως, μια σειρά από εξειδικευμένες γκαλερί έχει ανοίξει, βοηθώντας να ανεβεί το στάτους των κοσμημάτων τέχνης στην κοινή γνώμη. Η γκαλερί MiniMasterpiece στο Παρίσι είναι αποκλειστικά αφιερωμένη στα κοσμήματα που σχεδίασαν μεγάλοι καλλιτέχνες.
Τον Απρίλιο, στην έκθεση Pavillion of Art and Design, το MiniMasterpiece παρουσίασε κομμάτια των Πάμπλο Πικάσο, Ζακ Βιλεγκλέ, Ορλάν, Οσκαρ Νιεμέγερ, Λουί Τομασέλο, Σεζάρ και Τάκη. Το πιο εντυπωσιακό κομμάτι της γκαλερί ήταν ένα χρυσό δαχτυλίδι γλυπτό, σχεδιασμένο από τον Φρανκ Στέλα, στην περιορισμένη έκδοση των πέντε κομματιών.