«Ιερό δισκοπότηρο» της σύγχρονης ψυχολογίας είναι ο σχεδιασμός ενός μοντέλου εργασίας στο οποίο ο εργαζόμενος θα απολαμβάνει αυτό που κάνει και θα θέλει να συνεχίσει να εργάζεται. Παραδοσιακά, οι ψυχολόγοι διατηρούσαν την πεποίθηση ότι οι επιχειρηματίες που αναζητούσαν αύξηση της παραγωγικότητας θα έπρεπε να ικανοποιήσουν τα προφανή οικονομικά αιτήματα των εργαζομένων τους και ταυτόχρονα να προσφέρουν εργασία ενδιαφέρουσα και με προοπτικές εξέλιξης για τον εργαζόμενο.
Ο καθηγητής Ανταμ Γκραντ, της Σχολής Ουάρτον του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, επιχειρεί διαφορετική προσέγγιση. Το κλειδί της παραγωγικότητας, λέει, είναι η «αρωγή», η βοήθεια στον πλησίον που δεν αποτελεί αφορμή κατασπατάλησης του εργασιακού χρόνου, ούτε μας αποσπά από το αντικείμενο της δουλειάς μας. Αντίθετα, είναι ένα θαυμάσιο κίνητρο που ενισχύει τόσο την παραγωγικότητα όσο και τη δημιουργικότητα. Στο νέο του βιβλίο με τίτλο «Give and Take» (πάρε-δώσε), ο καθηγητής Γκραντ καταρρίπτει τις παλαιότερες θεωρίες και αποδεικνύει ότι το ισχυρότερο κίνητρο είναι το συναίσθημα ότι προσφέρεις υπηρεσία στους γύρω σου. Αν κάποιος εστιάσει την προσοχή του στη συμβολή που έχει η εργασία του στη βελτίωση της ζωής των άλλων, θα γίνει πολύ πιο παραγωγικός από ό,τι εάν σκεφτεί εγωιστικά με ποιον τρόπο θα βοηθήσει αποκλειστικά τον εαυτό του. Το μήνυμα του καθηγητή Γκραντ είναι ομολογουμένως εξαιρετικό: Νιώσε καλά για τη δουλειά σου, δούλεψε περισσότερο και απόλαυσε την ευγνωμοσύνη και την αναγνώριση από τους ανθρώπους που βοηθάς. Με ποιο κόστος είναι δυνατόν να γίνει αυτό; Εάν βοηθάς διαρκώς τους άλλους, πότε χαλαρώνεις; Πώς μπορείς να προσεγγίσεις τη δημιουργικότητα που γεννάται μόνο όταν ηρεμείς και τελικά πότε βρίσκεις χρόνο για να ασχοληθείς με τους σημαντικότερους ανθρώπους στη ζωή σου;
Στο βιβλίο του, ο καθηγητής Γκραντ χωρίζει τον κόσμο σε τρεις κατηγορίες: σε αυτούς που δίνουν χωρίς να περιμένουν ανταπόδοση ή άμεσο κέρδος, που πάντα βρίσκουν ώρα για να βοηθήσουν, δεν περιμένουν αναγνώριση, σε αυτούς που δίνουν βοήθεια μόνο όταν πιστεύουν ότι έχουν να πάρουν και σε αυτούς που θέλουν να κερδίσουν σε κάθε συναλλαγή περισσότερα από όσα θα δώσουν. Οι περισσότεροι άνθρωποι ανήκουμε στη δεύτερη κατηγορία, αλλά όσοι ανήκουν στην πρώτη κατηγορία εκπροσωπούνται και στα δύο άκρα του φάσματος της επαγγελματικής επιτυχίας. Είτε γίνονται «χαλιά» πάνω στα οποία πατούν όλοι είτε είναι τα αστέρια, οι πραγματικοί ηγέτες που αποτελούν πηγή έμπνευσης για όλους. Πιο επιτυχείς είναι αυτοί που ενδιαφέρονται για τον πλησίον, τον βοηθούν, αλλά ενδιαφέρονται για τη δική τους εξέλιξη. Δίνουν με στρατηγικό τρόπο, ενισχύοντας τους κοινωνικούς τους δεσμούς και τη θέση τους. Πρόκειται για μια ικανότητα που όλοι έχουμε, αλλά μόνο λίγοι χρησιμοποιούμε.
