ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Την παρέμβαση της Ουάσιγκτον προκάλεσε η διαφαινόμενη συμφωνία μεταξύ της κουρδικής περιφερειακής κυβέρνησης του Ιράκ και της Τουρκίας για την εξαγωγή αργού πετρελαίου στη γειτονική χώρα και η παράκαμψη της Βαγδάτης κατά τη σύναψή της. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, κάλεσε χθες τον ηγέτη της αυτοδιοικούμενης κουρδικής περιοχής του Βορείου Ιράκ να συνεργαστεί με τις κυβερνήσεις της Βαγδάτης και της Αγκυρας προκειμένου να επιλυθεί η διένεξη που έχει ξεσπάσει σχετικά με τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του ιρακινού πετρελαίου. Ο Μπάιντεν μίλησε με τον πρόεδρο Μασούντ Μπαρζανί, την ίδια ημέρα που η κουρδική περιφερειακή κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι άρχισε να εξάγει μονομερώς αργό πετρέλαιο στην Τουρκία.
Υπενθυμίζεται ότι η τοπική κυβέρνηση και η Βαγδάτη έχουν παγιδευθεί επί μακρόν σε μια αντιπαράθεση για τα δικαιώματα άντλησης και εξαγωγής του μαύρου χρυσού της περιοχής. Ο Μπάιντεν ενθάρρυνε τον Μπαρζανί να συνομιλήσει με τη Βαγδάτη προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο. Ο Λευκός Οίκος βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με το Ιράκ αυτήν την εβδομάδα, καθώς η βία κλιμακώνεται δύο χρόνια μετά την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων. Εχει μάλιστα μιλήσει στο τηλέφωνο δύο φορές τον τελευταίο καιρό με τον πρωθυπουργό Νουρί αλ Μαλικί και μία με ένα στέλεχος των σουνιτών στην ιρακινή Βουλή.
Το υπουργείο Πετρελαίου εξέφρασε χθες «βαθιά λύπη και έκπληξη» για τα σχέδια Β. Ιράκ-Τουρκίας χωρίς την έγκριση της κεντρικής κυβέρνησης. Το πρώτο αργό άρχισε να ρέει και οι εξαγωγές αναμένεται να ξεκινήσουν στα τέλη του μήνα και να αυξηθούν τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της κουρδικής περιφερειακής κυβέρνησης. Το υπουργείο στη Βαγδάτη χαρακτήρισε τη συμφωνία «κατάφωρη παραβίαση του ιρακινού Συντάγματος». Παράλληλα επιτέθηκε στην τουρκική κυβέρνηση επειδή επέτρεψε τη χρήση του ιρακοτουρκικού συστήματος αγωγών για την άντληση και αποθήκευση αργού που παράγεται στο Κουρδιστάν, χωρίς την έγκριση της Βαγδάτης. Το υπουργείο σε ανακοίνωσή του ανέφερε ότι οι επικείμενες εξαγωγές παραβιάζουν τη συμφωνία της 25ης Δεκεμβρίου μεταξύ της ιρακινής κυβέρνησης και της τοπικής κουρδικής κυβέρνησης. Η συμφωνία προβλέπει μεταξύ άλλων ότι εμπειρογνώμονες από τις δύο πλευρές θα συζητήσουν τον τρόπο με τον οποίον θα γίνονται οι εξαγωγές αργού υπό την αιγίδα του ιρακινού κρατικού οργανισμού για τις πωλήσεις πετρελαίου (SOMO).
H προσπάθεια του Κουρδιστάν, να πουλάει πετρέλαιο και αέριο ανεξάρτητα, έχει εξοργίσει τους αξιωματούχους στη Βαγδάτη, η οποία επί μακρόν επέμενε ότι η κεντρική κυβέρνηση είναι η μοναδική αρχή που διατηρεί το δικαίωμα διαχείρισης του ορυκτού πλούτου της χώρας.
Το Σύνταγμα του Ιράκ ορίζει ότι όλα τα έσοδα από το πετρέλαιο περνούν από την κεντρική κυβέρνηση και οι Κούρδοι λαμβάνουν το 17%, αν και συχνά παραπονιούνται ότι παίρνουν πολύ λιγότερο από αυτά. Το υπουργείο απείλησε χθες ότι θα προσφύγει δικαστικά κατά της συμφωνίας και ειδικότερα εναντίον όσων εταιρειών συνάψουν εμπορικές συναλλαγές πετρελαίου ή φυσικού αερίου από το Κουρδιστάν, παρακάμπτοντας τον SΟΜΟ.
Στον αντίποδα, οι επιχειρήσεις που έχουν αναλάβει το ρίσκο της εκμετάλλευσης πετρελαίου από το Κουρδιστάν υποδέχθηκαν με ανακούφιση τη σύναψη της συμφωνίας, ελπίζοντας ότι θα μπορέσουν να παράγουν κέρδη από τις επενδύσεις τους, παρά τις αντιρρήσεις της Βαγδάτης.