Μια νύχτα του 1971, θρασύτατοι διαρρήκτες αφαίρεσαν κιβώτια με έγγραφα από γραφείο του FBI στην Πενσιλβάνια, για να τα διοχετεύσουν στον Τύπο, αποδεικνύοντας ότι η υπηρεσία είχε θέσει υπό παρακολούθηση χιλιάδες Αμερικανούς.
Οι δράστες της διάρρηξης παρέμεναν άγνωστοι μέχρι αυτή την εβδομάδα, παρότι τα αντιπολεμικά κίνητρά τους ήταν γνωστά από τότε.
Μια νύχτα πριν από 43 χρόνια, την ώρα που οι τηλεοράσεις μετέδιδαν τον πολυαναμενόμενο αγώνα πυγμαχίας μεταξύ Μοχάμετ Αλι και Τζο Φρέιζερ, η ομάδα των διαρρηκτών εισέβαλε στα άδεια γραφεία του FBI στο προάστιο Μίντια της Φιλαδέλφειας, οδηγώντας σε αποκαλύψεις, η σημασία των οποίων μπορεί να συγκριθεί μόνο με αυτή των διαρροών του Εντουαρντ Σνόουντεν.
Παρότι οι διαρρήκτες τηρούσαν έως τώρα αυστηρό κανόνα σιωπής, έχοντας την ικανοποίηση πως οι αποκαλύψεις τους κατάφεραν το πρώτο ουσιαστικό πλήγμα στη δικτατορική παντοδυναμία του Τζ. Εντγκαρ Χούβερ στο τιμόνι του FBI, η δημοσίευση βιβλίου από δημοσιογράφο της WashingtoPost έδωσε αφορμή στους ηλικιωμένους πλέον δράστες να μιλήσουν.
«Οταν μιλούσα σε πολίτες για τη δραστηριότητα του FBI, κανείς δεν με πίστευε. Μόνο ένας τρόπος υπήρχε για να πείσουμε το κοινό, και αυτός ήταν να εμφανίσουμε επίσημα έγγραφα», λέει ο 63χρονος σήμερα Κιθ Φορσάιθ, που μετείχε στην ομάδα των διαρρηκτών-ακτιβιστών.
Ο Φορσάιθ και οι συνεργοί του δεν κινδυνεύουν πλέον από τον νόμο, αφού το αδίκημα έχει οριστικά παραγραφεί. Μετά την ολοκλήρωση της αποστολής τους, κάποιοι από τους οκτώ διαρρήκτες παρέμειναν ενεργοί στο αντιπολεμικό κίνημα, ενώ άλλοι -όπως το ζευγάρι Τζον και Μπόνι Ρέινς- αποφάσισαν ότι η παράτολμη διάρρηξη θα ήταν η τελευταία τους πράξη διαμαρτυρίας κατά του πολέμου στο Βιετνάμ.
Τα έγγραφα που αφαίρεσαν οι ακτιβιστές προσέφεραν αδιαμφισβήτητες αποδείξεις για την ύπαρξη ευρύτατου προγράμματος παρακολούθησης πολιτικών οργανώσεων. Εχοντας βαφτίσει την όψιμη ομάδα τους Επιτροπή Πολιτών για την Ερευνα του FBI, οι διαρρήκτες έστειλαν επιλεγμένα έγγραφα σε εφημερίδες.
Σε μνημόνιο του 1970, ο Χούβερ διατάζει την ενίσχυση των ανακρίσεων αντιπολεμικών ακτιβιστών και μελών αριστερών φοιτητικών οργανώσεων. «Θα ενισχύσει την υπάρχουσα μανία καταδίωξης των κύκλων αυτών και θα πείσει τα μέλη τους ότι πίσω από κάθε γραμματοκιβώτιο, κρύβεται ένας πράκτορας του FBI», αναφέρει ο Χούβερ στο εσωτερικό μνημόνιο.
Τον μεγαλύτερο αντίκτυπο έμελλε, όμως, να έχει απόρρητο έγγραφο του 1968, που οδήγησε στην αποκάλυψη του προγράμματος COINTELPRO. Παρότι ο Τύπος του 1971 δεν αντιλήφθηκε την αξία του παραπάνω εγγράφου, λίγα χρόνια αργότερα, δημοσιογράφος του NBC ξεσκέπαζε τις λεπτομέρειες του αμφιλεγόμενου προγράμματος. Το πρόγραμμα COINTELPRO, που εγκαινιάστηκε το 1956, αφορούσε όχι μόνο την παρακολούθηση ηγετών αριστερών ή αντιπολεμικών οργανώσεων, αλλά και την ενεργό παρεμπόδιση του έργου τους. Το FBI είχε στείλει έτσι εκβιαστική επιστολή στον ηγέτη του κινήματος υπέρ των δικαιωμάτων των μαύρων Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, απειλώντας με αποκαλύψεις για τις εξωσυζυγικές του σχέσεις και καλώντας τον να αυτοκτονήσει…
Το πέρασμα των ετών άμβλυνε κάπως τον ριζοσπαστισμό των διαρρηκτών. Ο Τζον και η Μπόνι Ρέινς λένε, όμως, ότι νιώθουν αλληλέγγυοι με τον Εντ Σνόουντεν για τις αποκαλύψεις του γύρω από τη δράση της NSA. Αν και αντιλαμβάνονται ότι θα δεχθούν επικρίσεις για τις επιλογές τους εκείνης της εποχής, επιμένουν ακόμη και σήμερα ότι ουδέποτε θα συμμετείχαν στη διάρρηξη εάν δεν πίστευαν ότι αυτό που έκαναν ήταν ηθικό και αναγκαίο.
«Δεν ήμασταν τολμηροί άνθρωποι. Δεν υπήρχε, όμως, κανείς στην Ουάσιγκτον -γερουσιαστές, βουλευτές ούτε καν ο πρόεδρος- που θα τολμούσε να αντιπαρατεθεί στον Χούβερ. Ηταν ξεκάθαρο· αν δεν το κάναμε εμείς, δεν θα το έκανε κανείς», λέει ο κ. Ρέινς.