ΚΑΪΡΟ. Οκτώ νεκροί, 21 τραυματίες, περίπου 160.000 αστυνομικοί σε επιφυλακή, δεκάδες εκατομμύρια ψηφοφόροι. Πίσω από τους αριθμούς του 48ωρου αιγυπτιακού δημοψηφίσματος, που ξεκίνησε χθες, βρίσκεται η επιθυμία του στρατηγού Σίσι να προσδώσει στο πραξικόπημα του Ιουλίου τη σφραγίδα λαϊκής νομιμοποίησης.
Πριν καν ανοίξουν οι κάλπες, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για το νέο -προτεινόμενο από τον στρατό- Σύνταγμα ήταν γνωστό. Η έγκριση του συνταγματικού κειμένου με συντριπτική πλειοψηφία ήταν εξασφαλισμένη όχι μόνο γιατί το «Ναι» ταυτίστηκε με τη σταθερότητα και την ανάπτυξη αλλά και γιατί οι επικεφαλής των οργανώσεων που υποστήριζαν το «Οχι» κατέληξαν προεκλογικά στη φυλακή.
Περίπου 35 ακτιβιστές του κόμματος Ισχυρή Αίγυπτος φυλακίστηκαν επειδή διακινούσαν υλικό υπέρ του «Οχι», καθώς η πλευρά του στρατού φάνηκε αποφασισμένη να μονοπωλήσει τον δημόσιο «διάλογο».
Το νέο Σύνταγμα αφαιρεί τις ισλαμιστικές διατυπώσεις που είχε εισαγάγει στο Σύνταγμα η κυβέρνηση του ανατραπέντος προέδρου Μόρσι, ενώ ενισχύει τον ρόλο του στρατού, της αστυνομίας και της Δικαιοσύνης. Το Σύνταγμα αποτελεί βήμα μπροστά για τα δικαιώματα των γυναικών αλλά οπισθοδρόμηση ως προς τα εργασιακά δικαιώματα. Δίδει επίσης στον στρατό τη δυνατότητα να δικάζει πολίτες σε στρατοδικεία.
Το κεντρικό διακύβευμα του δημοψηφίσματος έγκειται λιγότερο στο περιεχόμενο του συνταγματικού κειμένου και περισσότερο στην πολιτική διαδικασία την οποία θέτει σε κίνηση. Ο στρατηγός Σίσι θεωρεί το δημοψήφισμα το πρώτο βήμα για την αναβάπτισή του σε νόμιμα εκλεγμένο αρχηγό κράτους, με προεδρικές εκλογές που θα μπορούσαν να διεξαχθούν την άνοιξη.
Το δημοψήφισμα παράλληλα ανοίγει τον δρόμο για το ξεπάγωμα της αμερικανικής βοήθειας προς τον αιγυπτιακό στρατό. Στο Κογκρέσο πρόκειται να έρθει προς ψήφιση νομοσχέδιο που υπερισχύει της νομοθεσίας περί μη χρηματοδότησης κυβερνήσεων που προέκυψαν από πραξικόπημα. Μετά την ανατροπή του προέδρου Μόρσι, το 1,5 δισ. δολάρια της ετήσιας αμερικανικής βοήθειας προς τον αιγυπτιακό στρατό είχε παγώσει. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, το 1 δισ. μπορεί να χορηγηθεί μετά το δημοψήφισμα, ενώ τα υπόλοιπα 500 εκατομμύρια μετά τις βουλευτικές και προεδρικές εκλογές.
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η κυβέρνηση θα κερδίσει το δημοψήφισμα, γιατί όσοι διαφωνούν δεν θα ψηφίσουν», είχε δηλώσει ο Νέιθαν Μπράουν του Ινστιτούτου Κάρνεγκι για τη Διεθνή Ειρήνη. «Για πρώτη φορά από το 2011 υπάρχουν πραγματικά αμφιβολίες ως προς το αν πρόκειται για ελεύθερες εκλογές. Είναι έγκλημα να διαφωνεί κανείς με ένα Σύνταγμα που δεν έχει ακόμη ψηφιστεί. Τέτοιο επίπεδο αυθαιρεσίας παραπέμπει στην εποχή προ του 2011 (στην εποχή Μουμπάρακ)».
Η πρώτη ημέρα του δημοψηφίσματος συνοδεύτηκε από συγκρούσεις ανάμεσα σε οπαδούς της Μουσουλμανικής Αδελφότητας του έγκλειστου Μόρσι και σε οπαδούς της στρατιωτικής κυβέρνησης.
«Είμαστε εδώ για δύο λόγους», είπε ψηφοφόρος που περίμενε στην ουρά έξω από εκλογικό κέντρο του Καΐρου. «Για να εξαλείψουμε την Αδελφότητα και να κατοχυρώσουμε τα συνταγματικά μας δικαιώματα». Η κυβέρνηση έχει κάνει ήδη αρκετά βήματα προς την κατεύθυνση της καταστολής της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, χαρακτηρίζοντας στις 25 Δεκεμβρίου το κόμμα «τρομοκρατική οργάνωση». Αλλοι ψηφοφόροι τόνισαν ότι υπερψηφίζουν το Σύνταγμα προκρίνοντας την επιθυμία της σταθερότητας έπειτα από τρία χρόνια πολιτικής αναταραχής.
Ο στρατηγός Σίσι αναμένεται να ανακοινώσει την υποψηφιότητά του για την προεδρία εντός των επόμενων ημερών.