ΜΟΝΤΡΕ. Με τους χειρότερους οιωνούς επρόκειτο να αρχίσουν σήμερα οι ειρηνευτικές συνομιλίες για τη Συρία στο Μοντρέ της Ελβετίας, μετά την αποτυχημένη πρόσκληση προς την Τεχεράνη, τις βομβιστικές ενέργειες στη Βηρυτό, τα νέα στοιχεία για βασανιστήρια και μαζική εξόντωση κρατουμένων από το καθεστώς Ασαντ και το γραφειοκρατικό πρόσκομμα στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» της Αθήνας, αιτία καθυστέρησης πολλών ωρών της συριακής κυβερνητικής αντιπροσωπείας.
Ο πρόεδρος του Ιράν, Χασάν Ροχανί, εξέφρασε τη δυσπιστία του για την έκβαση των συνομιλιών στη Γενεύη που έχουν σαν στόχο τον τερματισμό του εμφυλίου στη Συρία.
Σύμφωνα με το επίσημο ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων ο Ιρανός πρόεδρος δήλωσε:
«Εξαιτίας της απουσίας παραγόντων με επιρροή στη συνάντηση, αμφιβάλλω για την επιτυχία της διάσκεψης Γενεύη 2 στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και στην αποτελεσματικότητά της στην επίλυση της συριακής κρίσης. Η Γενεύη 2 έχει αποτύχει πριν ακόμη ξεκινήσει».
Η ατυχής αιφνίδια πρωτοβουλία του γ.γ. του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, να προσκαλέσει την Κυριακή το Ιράν στο διαπραγματευτικό τραπέζι, για να αποσύρει την πρόσκληση ένα 24ωρο αργότερα προκάλεσε διπλωματικό φιάσκο. Αλλο ένα πρόσκομμα στις συνομιλίες αποτελούν οι φωτογραφίες που διέρρευσαν στον διεθνή Τύπο και δείχνουν αποτρόπαια βασανιστήρια εις βάρος αντικαθεστωτικών από άνδρες της στρατονομίας του Ασαντ. Πρώην εισαγγελέας του ποινικού δικαστηρίου της Χάγης συνέκρινε τις εικόνες με εκείνες των στρατοπέδων εξόντωσης των ναζί.
Στο μεταξύ, επίθεση αυτοκτονίας χθες το μεσημέρι σε σιιτική συνοικία της Βηρυτού, προπύργιο της οργάνωσης Χεζμπολάχ, προκάλεσε τον θάνατο τεσσάρων ανθρώπων, υπογραμμίζοντας τους κινδύνους περιφερειακής ανάφλεξης που παρουσιάζει η συριακή κρίση.
Η ειρηνευτική σύνοδος, που πρόκειται να αρχίσει σήμερα, θα δώσει την ευκαιρία για τις πρώτες απευθείας συνομιλίες μεταξύ του καθεστώτος Ασαντ και των ανταρτών. Η πρόσφατη ενίσχυση των μαχών και η ανυποχώρητη στάση των δύο πλευρών στις απαιτήσεις τους δεν επιτρέπουν την παραμικρή αισιοδοξία. Νέες ενδείξεις της σκληρής στάσης που υιοθετεί η αντιπολίτευση έδωσαν οι χθεσινές δηλώσεις του γ.γ. της αντικαθεστωτικής Συριακής Εθνικής Συμμαχίας, Μπαντρ Τζαμούς. «Δεν θα αποδεχθούμε τίποτα λιγότερο από την απομάκρυνση του εγκληματία Μπασάρ αλ Ασαντ, την καθεστωτική αλλαγή και την απόδοση ευθυνών στους δολοφόνους», είπε ο κ. Τζαμούς αμέσως μετά την άφιξή του χθες στο Μοντρέ.
«Στην καλύτερη περίπτωση, η Γενεύη 2 θα επαναδιαβεβαιώσει τις συμφωνίες που επιτεύχθηκαν στην πρώτη σύνοδο της Γενεύης, καλώντας σε εκεχειρία και ανταλλαγές αιχμαλώτων. Την ίδια ώρα, όσοι συμμετέχουν στις συνομιλίες νομιμοποιούν ουσιαστικά το καθεστώς της Δαμασκού. Τα πράγματα θα διατηρηθούν δηλαδή στη σημερινή τους μορφή, με τον Ασαντ στην εξουσία», λέει Δυτικός διπλωμάτης.
Την ίδια στιγμή, οι συνομιλίες δημιουργούν συνθήκες εσωτερικού εμφυλίου στις τάξεις της αντιπολίτευσης. Την ειρηνευτική σύνοδο μποϊκοτάρει άλλωστε η ισχυρή σουνιτική ισλαμική πτέρυγα, που ελέγχει σημαντικά εδάφη της χώρας. Οι διοργανωτές της συνόδου δεν θεώρησαν επίσης χρήσιμο να προσκαλέσουν τη μεγαλύτερη κουρδική ανταρτική οργάνωση, που ελέγχει μεγάλο τμήμα στα ΒΔ της Συρίας.
Το διπλωματικό ατόπημα του γ.γ. του ΟΗΕ εκμεταλλεύθηκε χθες η ιρανική πλευρά, καταγγέλλοντας την Ουάσιγκτον ως υπαίτια για τη σύγχυση. «Είχαμε επανειλημμένως τονίσει ότι η Τεχεράνη δεν θα αποδεχόταν καμία προϋπόθεση για τη συμμετοχή της. Ημασταν πρόθυμοι να μεταβούμε στην Ελβετία, αλλά λόγω της παράλογης αμερικανικής εμμονής με τις προϋποθέσεις της συμμετοχής μας, δεν θα παρευρεθούμε», είπε χθες ο υφυπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αρακτσί.