ΜΟΝΤΡΕ. «Ελπίδα εύθραυστη αλλά πραγματική» χαρακτήρισε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, τις συνομιλίες που ξεκίνησαν χθες στο Μοντρέ της Ελβετίας, με αντικείμενο τον τερματισμό του συριακού εμφυλίου. Οι αρχικές τοποθετήσεις των συμμετεχόντων κατέστησαν σαφές το αβυσσαλέο χάσμα αλλά και τις δυνατότητες συνεννόησης σε επιμέρους πιεστικά ζητήματα όπως είναι η πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια και οι τοπικές εκεχειρίες.
«Βλέπουμε μόνο μία επιλογή, την εγκατάσταση μεταβατικής κυβέρνησης με κοινή συμφωνία. Αυτό σημαίνει ότι ο Μπασάρ Ασαντ δεν θα μετέχει στη μεταβατική αυτή κυβέρνηση», δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι. «Με κανένα τρόπο, ούτε κατά διάνοια, δεν μπορεί ο άνθρωπος που ηγήθηκε των βίαιων ενεργειών κατά του λαού του να ανακτήσει τη νομιμοποίηση για να κυβερνήσει. Δεν μπορεί ένας άνθρωπος και όσοι τον στήριξαν να κρατούν όμηρο μια ολόκληρη χώρα και μια ολόκληρη περιοχή».
Η απάντηση από την πλευρά της συριακής κυβέρνησης ήταν σαφής. «Δεν θα υπάρξει μεταβίβαση εξουσίας και ο πρόεδρος Μπασάρ Ασαντ θα παραμείνει», είπε ο Σύρος υπουργός Πληροφοριών, Ομράν αλ Ζούμπι. «Κανείς σε αυτόν τον κόσμο δεν έχει δικαίωμα να αποσύρει τη νομιμοποίηση ενός προέδρου ή κυβέρνησης, εκτός από τους ίδιους τους Σύρους», είπε ο Σύρος υπουργός Εξωτερικών Ουαλίντ αλ Μοαλέμ. «Αν σας ανησυχεί πραγματικά η ανθρωπιστική κατάσταση στη Συρία, τότε σταματήστε να ανακατεύεστε. Σταματήστε να στέλνετε όπλα στη Συρία και άρετε τις κυρώσεις και την πολιορκία του συριακού λαού».
Επειτα από τρία χρόνια αιματοχυσίας, καθώς οι κυβερνητικές δυνάμεις και οι δυνάμεις των ανταρτών βρίσκονται σε μια ισορροπία τρόμου, όλοι κατηγόρησαν αλλήλους για υπόθαλψη τρομοκρατίας. «Κάποιοι συνεχίζετε να υποστηρίζετε την τρομοκρατία, αλλά η τρομοκρατία στο τέλος θα εξαπλωθεί και θα κάψει τους πάντες», είπε ο Σύρος υπουργός Εξωτερικών, σε μία φορτισμένη και μακροσκελή τοποθέτηση, η οποία προξένησε αλγεινές εντυπώσεις στους συμμετέχοντες.
Ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης, Αχμέντ Τζάμπρα, απάντησε ζητώντας από τα μέλη της συριακής αποστολής να εγκαταλείψουν τον Ασαντ. «Θέλουμε να μετατραπεί η αποστολή του Μπασάρ αλ Ασαντ σε ελεύθερη αποστολή» είπε, κατηγορώντας τη συριακή κυβέρνηση για εγκλήματα πολέμου ναζιστικού τύπου.
«Δεν έχω πολλές ελπίδες ότι η συνάντηση αυτή θα επιτύχει στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, γιατί στη διάσκεψη λαμβάνουν μέρος κάποιες χώρες που υποστηρίζουν την τρομοκρατία», δήλωσε ο πρόεδρος του Ιράν, Χασάν Ροχανί. «Επίσης δεν νομίζω ότι θα επιτύχει την ειρήνη και τη σταθερότητα γιατί μετέχουν χώρες που προξένησαν την αστάθεια». Το Ιράν, που υποστηρίζει τον Ασαντ, προσεκλήθη στη διάσκεψη από τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, ο οποίος εν συνεχεία ανακάλεσε την πρόσκληση, επικαλούμενος μη σεβασμό του Ιράν προς το ανακοινωθέν της πρώτης διάσκεψης της Γενεύης.
Η ερμηνεία του ανακοινωθέντος είναι το μήλον της έριδος των διαπραγματεύσεων καθώς οι ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία, το Κατάρ και η συριακή αντιπολίτευση υποστηρίζουν ότι το ανακοινωθέν επιτάσσει την αποχώρηση Ασαντ, ενώ η Ρωσία, το Ιράν και η ίδια η συριακή κυβέρνηση θεωρούν ότι δεν αποκλείει τη συμμετοχή του Σύρου προέδρου στις πολιτικές διεργασίες της επόμενης ημέρας.
«Ολοι ξέρουμε ποιοι είναι οι τρομοκράτες στη Συρία. Πώς νομίζουν οι εκπρόσωποι του καθεστώτος ότι θα εξαπατήσουν με ψέματα όλη τη διεθνή κοινότητα; Εκατομμύρια Σύροι δεν έχουν πρόσβαση σε βασικά αγαθά όπως η τροφή και τα φάρμακα. Δεκάδες χιλιάδες υποχρεώνονται να αποφασίσουν αν θα παραδοθούν ή αν θα περιμένουν τον θάνατο στις συστηματικές πολιορκίες. Η λιμοκτονία χρησιμοποιείται ως όπλο πολέμου», είπε ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου.
«Δεν πρέπει να επιτρέψουμε την αναταραχή να κυριαρχήσει στις γειτονικές χώρες», τόνισε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ. «Η απειλή μετατροπής της Συρίας σε κοιτίδα της διεθνούς τρομοκρατίας έχει γίνει το πιο σοβαρό πρόβλημα». Ο Λαβρόφ επεσήμανε ότι «για πρώτη φορά ύστερα από τρία χρόνια αιματηρής σύγκρουσης, οι πλευρές, παρά τις αλληλοκατηγορίες, συμφώνησαν να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Από αύριο, οι συνομιλίες θα μεταφερθούν στη Γενεύη.