Χάος. Απογοητευτικό θέαμα. Εθνική ντροπή. Με παρόμοιους τίτλους υποδέχθηκαν τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης την πρώτη τηλεοπτική μονομαχία μεταξύ του Ρεπουμπλικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του Δημοκρατικού υποψηφίου Τζο Μπάιντεν ενόψει των εκλογών της 3ης Νοεμβρίου. Ανεξάρτητα από την πολιτική τους τοποθέτηση, οι αναλυτές, στη μεγάλη τους πλειονότητα, συμφωνούν ότι αυτό που παρακολούθησαν επί ενενήντα λεπτά τη νύχτα της Τρίτης (χαράματα Τετάρτης στην Ελλάδα) ήταν το χειρότερο προεδρικό ντιμπέιτ στα χρονικά της αμερικανικής τηλεόρασης, μια μαύρη σελίδα στην πολιτική ζωή των ΗΠΑ, που έβλαψε την εικόνα της αμερικανικής Δημοκρατίας στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης.
Η μερίδα του λέοντος σε ό,τι αφορά τις ευθύνες για αυτό το αποτέλεσμα ανήκει δικαιωματικά στον Ντόναλντ Τραμπ. Από τα πρώτα λεπτά της μονομαχίας, που έλαβε χώρα στο Κλίβελαντ της πολιτείας Οχάιο με συντονιστή τον έμπειρο δημοσιογράφο του Fox News Κρις Ουάλας, ο Τραμπ προσπάθησε να εκτροχιάσει τον αντίπαλό του με αλλεπάλληλες διακοπές και προσβλητικές επιθέσεις. Διαψεύδοντας τους φόβους πολλών από το στρατόπεδο των Δημοκρατικών, ο 77χρονος τέως αντιπρόεδρος του Μπαράκ Ομπάμα αποδείχθηκε σθεναρός αντίπαλος και ανταπέδωσε τα πυρά με επιτυχία. Δεν έλειψαν όμως οι στιγμές που έχασε την ψυχραιμία του, χαρακτηρίζοντας τον εν ενεργεία πρόεδρο «ψεύτη», «ρατσιστή» και «κλόουν», ενώ σε μια περίπτωση του είπε: «Θα βγάλεις επιτέλους τον σκασμό, άνθρωπέ μου;».
Παρά τις προσπάθειές του, ο Τραμπ δεν κατάφερε να απαντήσει πειστικά στην κριτική του Μπάιντεν σε ό,τι αφορά τη διαχείριση της πανδημίας, το υπ’ αριθμόν ένα ζήτημα που απασχολεί τους ψηφοφόρους, η πλειονότητα των οποίων αξιολογεί αρνητικά τις επιδόσεις του προέδρου. Μεγάλο μέρος των παρεμβάσεών του εστιάστηκε στην προσπάθεια να εμφανίσει τον αντίπαλό του ως «μαριονέτα της ριζοσπαστικής Αριστεράς», όμηρο αριστερών πολιτικών, όπως ο Μπέρνι Σάντερς, που επηρεάζουν μεγάλη μερίδα των Δημοκρατικών, και οι οποίοι, πάντα κατά τον Τραμπ, θα επιβάλουν στους Αμερικανούς ένα «σοσιαλιστικό» Σύστημα Υγείας. «Το Δημοκρατικό Κόμμα αυτή τη στιγμή είμαι εγώ και το πρόγραμμά του είναι το δικό μου πρόγραμμα», απάντησε ο Μπάιντεν, παίρνοντας σαφείς αποστάσεις από τις θέσεις της Αριστεράς, ενώ κατηγόρησε με τη σειρά του τον Τραμπ ότι συμπεριφέρεται σαν «κανίς του Πούτιν» στην εξωτερική του πολιτική.
Σε ένα από τα πλέον τεταμένα κομμάτια της αντιπαράθεσης, που αφορούσε τις πρόσφατες φυλετικές ταραχές, ο Τραμπ κατηγόρησε τον Μπάιντεν ότι επιδιώκει τη μείωση της χρηματοδότησης της αστυνομίας (θέση που υποστηρίζεται από την πιο ριζοσπαστική μερίδα των Δημοκρατικών, αλλά την οποία ο Δημοκρατικός υποψήφιος έχει κατηγορηματικά απορρίψει) και ότι εμφανίζεται αδύναμος απέναντι στην εγκληματικότητα και την πολιτική βία. «Είσαι υπέρ του νόμου και της τάξης;», ρώτησε ο Τραμπ. «Υπέρ του νόμου και της τάξης με δικαιοσύνη», απάντησε ο αντίπαλός του.
Η ομάδα Proud Boys
Θύελλα αντιδράσεων προκάλεσε η άρνηση του Τραμπ να πάρει ξεκάθαρη θέση στο ερώτημα που του έθεσε ο Κρις Ουάλας σχετικά με τους υπέρμαχους της ανωτερότητας της λευκής φυλής, οι οποίοι συχνά πρωταγωνιστούν σε βίαια επεισόδια με ακτιβιστές για τα δικαιώματα των μαύρων. Οταν ερωτήθηκε συγκεκριμένα για μία από αυτές τις ομάδες, τους Proud Boys, τους κάλεσε «να κάνουν πίσω και να είναι σε ετοιμότητα» (stand back and stand by), για να προσθέσει: «Απ’ ό,τι βλέπω, όλα τα προβλήματα προέρχονται από την Αριστερά και όχι από τη Δεξιά. Πρέπει κάτι να κάνουμε για το θέμα των (αριστερών ακτιβιστών) Antifa». Μέλος των Proud Boys σχολίασε στο Twitter: «Ο Τραμπ ουσιαστικά μας είπε να πάμε να τους γ…σουμε! Αυτό με κάνει τόσο χαρούμενο»!
Το πιο ανησυχητικό, για πολλούς, σημείο στις τοποθετήσεις Τραμπ ήταν η άρνησή του, για πολλοστή φορά, να δεσμευτεί ότι θα αναγνωρίσει το όποιο αποτέλεσμα των εκλογών. Ο Αμερικανός πρόεδρος επανέλαβε τους ισχυρισμούς του ότι η επιστολική ψήφος ευνοεί τις «απάτες» και εγκυμονεί κίνδυνο για «νοθεία χωρίς προηγούμενο».
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του τηλεοπτικού δικτύου CBS, το 48% των τηλεθεατών ανακήρυξε νικητή του ντιμπέιτ τον Μπάιντεν έναντι 41% που θεώρησαν ότι υπερίσχυσε ο Τραμπ. Το 69% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι αισθάνθηκε «ενοχλημένο» από τον τόνο της αντιπαράθεσης και μόνο το 17% έμεινε ικανοποιημένο από το θέαμα.