Αργά, βασανιστικά, η πολυήμερη καταμέτρηση των ψήφων οδήγησε στην ανατροπή του προβαδίσματος του Ντόναλντ Τραμπ και στην εκλογή του Τζο Μπάιντεν ως 46ου προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών. Η νίκη ενδέχεται τελικά να είναι πιο καθαρή –τόσο στο επίπεδο του Κολεγίου των Εκλεκτόρων όσο και στη λαϊκή ψήφο– από ό,τι φαινόταν αρχικά, γεγονός που δυσχεραίνει τη σκοτεινή απόπειρα του Τραμπ να επιχειρήσει την ακύρωση του αποτελέσματος, στα δικαστήρια και στους δρόμους.
Η πρόκληση ενώπιον του 77χρονου πρώην αντιπροέδρου όμως είναι τεράστια. Οι εκλογικές αντοχές που επέδειξε ο Τραμπ, παρά –μεταξύ πολλών άλλων– την ολέθρια διαχείριση της κρίσης του κορωνοϊού, επιβεβαιώνουν ότι η Αμερική είναι χωρισμένη σε δύο κόσμους. Στις φυλετικές σχέσεις, στην κλιματική αλλαγή, την οπλοκατοχή, τις αμβλώσεις, τη μετανάστευση, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί δεν έχουν απλά διαφορετική άποψη – έχουν διαφορετική αντίληψη της πραγματικότητας. Ο Τραμπ, με τον λογαριασμό του στο Twitter, το echo chamber των δεξιών ΜΜΕ που αναπαρήγαγε πιστά το μήνυμά του και την αδιαφορία του για την αλήθεια, εκμεταλλεύθηκε στο έπακρο αυτή τη διχοτόμηση για να προβάλει τη δική του εκδοχή της τελευταίας πενταετίας – να κρύψει πραγματικά σκάνδαλα και να διαβάλει τους διάφορους κακοποιούς του «βαθέος κράτους» που επιμένει ότι συνωμοτούσαν για την πτώση του.
Η μη αποκαθήλωσή του, ειδικά αν η Γερουσία παραμείνει στα χέρια των Ρεπουμπλικανών, καθιστά πολύ πιο σύνθετο το έργο του Μπάιντεν. Μεγάλες πρωτοβουλίες (πράσινη μετάβαση, επέκταση του Obamacare, διευκόλυνση της πρόσβασης στα πανεπιστήμια) πιθανότατα θα μείνουν στα χαρτιά.
Η αποκατάσταση των θεσμών, που προϋποθέτει –όχι κυνήγι μαγισσών– αλλά λογοδοσία για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν από την απερχόμενη κυβέρνηση και τον αχαλίνωτο επικεφαλής της, θα αντιμετωπιστεί από την άλλη πλευρά ως ρεβανσισμός. Η αναζήτηση συναίνεσης είναι ναρκοθετημένη όταν οι ηττημένοι θεωρούν (όπως θεωρούσαν και οι Δημοκρατικοί το 2016) ότι έχασαν λόγω απάτης. Από την άλλη, η όποια απόπειρα του νέου προέδρου να συνεργαστεί με τους Ρεπουμπλικανούς για να πετύχει κάτι ουσιώδες θα προκαλέσει κραυγές οργής από την αριστερή πτέρυγα των Δημοκρατικών.
Η παραδοσιακή θεωρία λέει ότι η διαιρεμένη διακυβέρνηση είναι πιο αποτελεσματική στις ΗΠΑ: όταν ο Λευκός Οίκος και το Κογκρέσο ελέγχονται από διαφορετικά κόμματα, περιθωριοποιούνται οι ακραίες φωνές των δύο πλευρών και επιτυγχάνονται συμβιβασμοί σε μεγάλα ζητήματα. Η διαρκώς εντεινόμενη πόλωση και ειδικά η ριζοσπαστικοποίηση του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος έχουν υπονομεύσει τη λογική αυτή. Πλέον, διαιρεμένη διακυβέρνηση σημαίνει παράλυση, ενώ τα θεσμικά ατοπήματα των μεν χρησιμοποιούνται από τους δε όταν έχουν αυτοί τον πλήρη έλεγχο για να διαπράξουν τα ίδια και χειρότερα, καθιστώντας την πολιτική ολοένα και περισσότερο ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος.