Στο πρώτο κύμα της άνοιξης είχε βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, επιλέγοντας να ακολουθήσει πορεία εκ διαμέτρου αντίθετη με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που κατέβαζαν «ρολά», ώστε να εμποδίσουν τη διασπορά του κορωνοϊού. Η Σουηδία αντιστάθηκε στη λογική του lockdown, βασιζόμενη στην ατομική ευθύνη των πολιτών και στη συμμόρφωσή τους στις συστάσεις για τηλεργασία και αποφυγή των κοινωνικών συναθροίσεων. Δεν έκλεισε μαγαζιά, εστιατόρια και μπαρ, παρά την αυξητική τάση των κρουσμάτων. Η αντίσταση σε ένα γενικό lockdown έχει οδηγήσει σε περισσότερα από 170.000 κρούσματα και πάνω από 6.000 θανάτους από τις αρχές της πανδημίας, με το ποσοστό θνητότητας σε αναλογία με τον ευρύτερο πληθυσμό να είναι από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη, μετά το Βέλγιο, Ισπανία, Ιταλία και Γαλλία.
Βασικός στόχος των σουηδικών αρχών υγείας δεν ήταν να περιορίσουν την εξάπλωση του κορωνοϊού, αλλά να διασφαλίσουν ότι το σύστημα υγείας είναι σε θέση να αντεπεξέλθει στον αυξημένο αριθμό ασθενών, χωρίς να τεθούν σε δεύτερη μοίρα οι υγειονομικές ανάγκες του ευρύτερου πληθυσμού.
Ούτε όμως η Σουηδία δεν κατάφερε να γλιτώσει από τη σφοδρότητα του δεύτερου κύματος. Τα νέα κρούσματα και εισαγωγές ασθενών στα νοσοκομεία αυξάνονται ανησυχητικά, διαψεύδοντας τις προσδοκίες του επιτελείου Υγείας ότι η light, αντι-lockdown προσέγγιση θα ήταν αρκετή για να συγκρατηθεί η διασπορά της νόσου Covid-19.
«Η κατάσταση είναι εξαιρετικά σοβαρή», τόνιζε σε πρόσφατες δηλώσεις του στο τηλεοπτικό δίκτυο SVT ο Μπγιόρν Έρικσον, διευθυντής υπηρεσιών Υγείας και Ιατρικής φροντίδας στη Στοκχόλμη. Σύμφωνα με τον κ. Έρικσον, οι αρχές περιμένουν σημαντική αύξηση του αριθμού των ασθενών που θα χρειάζονται νοσοκομειακή φροντίδα τις επόμενες εβδομάδες.
Μέσα σε μία εβδομάδα, ο αριθμός των εισαγωγών στις κλινικές της χώρας αυξήθηκε κατά 60%, στους 1.004 ασθενείς με κορωνοϊό από 627 την προηγούμενη εβδομάδα. Kαι τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (ECDC) δείχνουν ότι οι ρυθμοί αύξησης των τελευταίων εβδομάδων είναι οι ταχύτεροι μεταξύ των χωρών της Ευρώπης.
Αυξητική και η τάση των νέων μολύνσεων, υπερβαίνοντας τις 4.000 ημερησίως, τη στιγμή που στις αρχές Οκτωβρίου τα ημερήσια κρούσματα ήταν κάτω από 500.
Ο πρωθυπουργός της χώρας, Στέφαν Λεβέν, παραδέχθηκε προχθές ότι όλοι οι επιδημιολογικοί δείκτες «κινούνται προς λάθος κατεύθυνση. Ο κορωνοϊός εξαπλώνεται με ταχείς ρυθμούς και μέσα σε μία εβδομάδα ο αριθμός των ασθενών στις μονάδες εντατικής θεραπείας έχει υπερδιπλασιασθεί». Την ίδια ημέρα, η κυβέρνηση, σε μια στροφή 180 μοιρών, ανακοίνωσε περιοριστικά μέτρα, απαγορεύοντας από τις 10 το βράδυ την πώληση αλκοόλ σε μπαρ, εστιατόρια και νυκτερινά κέντρα. Τα μέτρα θα ισχύσουν από τις 20 Νοεμβρίου και έως τα τέλη Φεβρουαρίου. Οι αρχές σε 17 από τις 21 περιφέρειες της Σουηδίας -αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από τα δύο-τρίτα του πληθυσμού- έχουν εκδώσει συστάσεις προς τους πολίτες να τηρούν τα μέτρα ατομικής προστασίας και να αποφεύγουν τις κοινωνικές συναθροίσεις και τις μετακινήσεις, επιλέγοντας την τηλεργασία όπου είναι εφικτό.
«Αντιμετωπίζουμε τον κίνδυνο να νοσήσουν περισσότεροι, να πεθάνουν περισσότεροι… πρέπει όλο να ακολουθήσουν τις συστάσεις. Κάθε απόφαση που λαμβάνουμε μετράει», τόνισε ο Σουηδός πρωθυπουργός.
Εν αντιθέσει με τις άλλες χώρες που επέβαλαν lockdown και στο πρώτο και στο δεύτερο κύμα, κλείνοντας καταστήματα, μπαρ, εστιατόρια και γυμναστήρια, η Σουηδία άφησε ανοικτές τις επιχειρήσεις και τα σχολεία καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, ενώ ακόμη και η χρήση μάσκας είναι σε μορφή σύστασης και όχι υποχρεωτική οδηγία.
O επικεφαλής της επιτροπής λοιμωξιολόγων της χώρας, Άντερς Τέγκνελ, έχει αρνηθεί επανειλημμένως ότι ο στόχος είναι να επιτευχθεί ανοσία της αγέλης, αλλά η επιβράδυνση της διασποράς του ιού σε επίπεδα τέτοια που να επιτρέπουν στο σύστημα υγείας να αντεπεξέλθει. Ο ίδιος είχε εκτιμήσει ότι το δεύτερο κύμα στη Σουηδία θα συνοδεύεται από σχετικά λιγότερα κρούσματα σε σύγκριση με τις χώρες που είχαν επιβάλει lockdown την άνοιξη, με το επιχείρημα υψηλότερων ποσοστών ανοσίας.
Τα αποτελέσματα των έως τώρα μελετών τον διαψεύδουν. Η ανοσία στη Στοκχόλμη και τα περίχωρα είναι πολύ χαμηλότερη από τις προβλέψεις του εθνικού οργανισμού υγείας. Ένα στα πέντε τεστ Covid-19 στη σουηδική πρωτεύουσα την προηγούμενη εβδομάδα βγήκαν θετικά, έναντι 16% και 8,4% τις προηγούμενες εβδομάδες, όπως μετέδωσε το ειδησεογραφικό πρακτορείο TT.
«Μέχρι τώρα, η στρατηγική της Σουηδίας αποδεικνύεται μεγάλη αποτυχία», δηλώνει στους «FT» η Λένα Άινχορν, Σουηδή ιολόγος και από τις πιο σφοδρές πολέμιους των χειρισμών της κυβέρνησης. «Πριν από τέσσερις ημέρες, είχαμε οκτώ φορές περισσότερα κρούσματα κατά κεφαλήν από τη Φινλανδία και 50% περισσότερα από τη Νορβηγία. Υποτίθεται ότι αυτές οι χώρες θα ήταν σε χειρότερη κατάσταση από εμάς το φθινόπωρο γιατί εμείς θα είχαμε ανοσία».
Με πληροφορίες από Guardian, FT, Reuters