O Jimmy Donaldson είναι ένας Αμερικανός μόλις 22 ετών, που άρχισε να γίνεται γνωστός πριν από 9 χρόνια όταν ξεκίνησε να ανεβάζει δικά του βίντεο στο YouTube με το ψευδώνυμο MrBeast. Στα χρόνια που ακολούθησαν η δημοφιλία του εκτοξεύθηκε, με αποτέλεσμα σήμερα να τον ακολουθούν πάνω από 50 εκατομμύρια άνθρωποι(!).
Τα (πολλά) χρήματα που βγάζει τα αξιοποιεί για να κάνει εντυπωσιακές (και τρελές) παραγωγές, οι οποίες φέρνουν ακόμα περισσότερους followers και ακόμα πιο πολλά χρήματα. Ομως, την πιο εντυπωσιακή κίνηση την έκανε πριν από λίγες μέρες, όταν ανακοίνωσε στα εκατομμύρια των θαυμαστών του ότι ανοίγει –την ίδια μέρα ταυτόχρονα– 300 σημεία παραγωγής και διανομής burgers σε όλη την Αμερική: τα MrBeast Burgers. Οι πελάτες του δεν θα χρειάζεται να τα επισκέπτονται, αλλά θα μπορούν μόνο να τα παραγγέλνουν κατεβάζοντας την ειδική εφαρμογή που δημιούργησε γι’ αυτόν τον σκοπό.
Πώς είναι δυνατόν κάποιος πιτσιρικάς που κάνει απλώς βίντεο στο YouTube να δημιουργήσει μέσα σε πολύ λίγες εβδομάδες μια τόσο μεγάλη αλυσίδα burgers και να κάνει την εφαρμογή του να πάει στο #1 του αμερικανικού AppStore μέσα σε μια νύχτα;
Ασφαλώς, από τη μία πλευρά η τεράστια δημοφιλία του παίζει μεγάλο ρόλο στο να γίνει αυτό το εγχείρημα άμεση επιτυχία. Από την άλλη, δεν θα ήταν εφικτό αν δεν υπήρχε ήδη έτοιμο ένα εκτεταμένο σύστημα παραγγελίας, παραγωγής και διανομής έτοιμου φαγητού, που δούλευε σαν καλοκουρδισμένη μηχανή και το οποίο ενισχύθηκε απίστευτα στη διάρκεια του 2020 λόγω της COVID-19. Και εξηγούμαι:
Πρώτον, εκατοντάδες χιλιάδες διανομείς («ντελιβεράδες») είναι σήμερα στους δρόμους, διανέμοντας φαγητό, προϊόντα και είδη πρώτης ανάγκης. Πολλοί από αυτούς υπήρχαν και πριν από την κρίση του κορωνοϊού, αλλά ο αριθμός αυτός μεγιστοποιήθηκε από δύο αντίρροπες δυνάμεις: Την τεράστια ζήτηση για διανομές λόγω της απαγόρευσης κυκλοφορίας και την υπερπροσφορά ανθρώπων που χρειάζονταν ένα εισόδημα καθώς είχαν υποστεί πλήγμα στις δουλειές τους λόγω της κρίσης. Μια τέλεια καταιγίδα.
Δεύτερον, η ύπαρξη και υπερ-ανάπτυξη των πλατφορμών διανομής φαγητού, όπως οι «UberEats», «Grubhub», «Postmates» και «Doordash» (ή η «Wolt» στην Ελλάδα). Οι εταιρείες αυτές έχουν δημιουργήσει ένα δίκτυο τέλειου ψηφιακού συντονισμού ανάμεσα στον πελάτη, την κουζίνα και τον διανομέα. Το μόνο που είχε να κάνει ο MrBeast για τη διανομή των burgers του ήταν να κλείσει μια συμφωνία με τις πλατφόρμες αυτές οι οποίες με πολλή χαρά ανέλαβαν τη διανομή στους πελάτες του.
Τρίτον, η παραγωγή του φαγητού γίνεται κυρίως μέσα από Cloud Kitchens (ή αλλιώς Dark Kitchens ή Virtual Kitchens) που υπάρχουν σε όλη την Αμερική και σε άλλα μέρη του κόσμου. Τα Cloud Kitchens είναι μια νέα ιδέα που ξεκίνησε πριν από ελάχιστα χρόνια και πρόκειται για κουζίνες που φτιάχνουν φαγητό μόνο για παράδοση, δεν είναι δηλαδή εστιατόρια.
Αυτή είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη, αποτέλεσμα της ανάπτυξης των πλατφορμών διανομής. Οταν τα brands της εστίασης μεταφέρονται από τον δρόμο σε αυτές, ένα εστιατόριο ή ένας σεφ δεν χρειάζεται να πληρώνει τα πανάκριβα ενοίκια στους εμπορικούς δρόμους για να έχει την κουζίνα που φτιάχνει το φαγητό. Η κουζίνα του μπορεί να βρίσκεται οπουδήποτε (π.χ. σε ένα οικονομικό χώρο με πολύ λιγότερο προσωπικό). Από εκεί αποστέλλει το φαγητό στους πελάτες, οι οποίοι παραγγέλνουν μέσα από τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Λόγω του κορωνοϊού και της απίστευτης ζήτησης για παραδόσεις φαγητού έξω, η Αμερική έχει γεμίσει με Cloud Kitchens. Το μόνο που είχε να κάνει ο MrBeast ήταν να κλείσει συμφωνίες με αυτές τις κουζίνες δημιουργώντας ένα στάνταρ μενού.
Η κίνησή του αυτή δείχνει να είναι έξυπνη (ο χρόνος θα το δείξει), αλλά κυρίως είναι μια κίνηση σημαντικού μεγέθους και ταχύτητας. Με τον παραδοσιακό τρόπο, καμία αλυσίδα φαγητού δεν θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα δίκτυο 300 σημείων σε όλη την Αμερική μέσα σε λίγες ημέρες (ούτε καν μήνες). Τέτοια μεγέθη έπαιρναν χρόνια. Σήμερα αυτό είναι εφικτό χάρη στην ύπαρξη μιας πλατφόρμας που συντονίζεται στο Cloud και αποτελείται από πλατφόρμες παραγγελίας, δίκτυα διανομής, και Cloud Kitchens. Το παιχνίδι έχει αλλάξει.
Ο Ray Kroc, ιδρυτής της αλυσίδας McDonalds είχε πει το διάσημο ρητό, «I’m not in the hamburger business. I’m in the real estate business», υποδηλώνοντας πόσο σημαντική είναι η τοποθεσία στη διάθεση φαγητού. Ο κορωνοϊός επιτάχυνε μια μεγάλη αλλαγή που υπέβοσκε τα τελευταία λίγα χρόνια: τη μετατροπή του κλάδου της εστίασης από real estate business σε brand business.
Ο πιτσιρικάς MrBeast το κατάλαβε γρήγορα.
* Ο κ. Νίκος Δρανδάκης είναι επιχειρηματίας.