Συγκλονισμένη η Αμερική από την πολιορκία

Χαράματα Πέμπτης, αρκετές ώρες μετά τα δραματικά επεισόδια στην ακρόπολη της αμερικανικής δημοκρατίας, τον λόφο του Καπιτωλίου –τα χειρότερα από το 1812, όταν οι Βρετανοί εισβολείς κατέστρεψαν το Κογκρέσο στη διάρκεια του πολέμου– ο Τζο Μπάιντεν ανακηρύχθηκε και τυπικά 46ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Εχοντας ξαγρυπνήσει, οι βουλευτές και γερουσιαστές απέρριψαν τις ενστάσεις των σκληροπυρηνικών οπαδών του Τραμπ για το εκλογικό αποτέλεσμα, αναγκάζοντάς τον να αναγνωρίσει το αναπότρεπτο και να δεσμευθεί για «ομαλή μεταβίβαση της εξουσίας». Ωστόσο, η απρόθυμη συνθηκολόγηση μάλλον δεν θα απαλλάξει τον Τραμπ από μια ατιμωτική έξοδο από τον Λευκό Οίκο στις δύο εβδομάδες που υπολείπονται μέχρι την ορκωμοσία του Μπάιντεν, στις 20 Ιανουαρίου.

Τα πιο έγκυρα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν χθες ότι μέλη της αμερικανικής κυβέρνησης συζητούσαν την πιθανότητα να απομακρύνουν τον Ντόναλντ Τραμπ από την εξουσία, ύστερα από το όργιο των ταραχών που ο ίδιος ενθάρρυνε, κάνοντας χρήση της 25ης τροπολογίας του αμερικανικού συντάγματος. Η εν λόγω τροπολογία προβλέπει ότι ο πρόεδρος μπορεί να απομακρυνθεί με πρόταση του αντιπροέδρου, δηλαδή του Μάικ Πενς, αν η πρότασή του υποστηριχθεί από το μισό, τουλάχιστον, υπουργικό συμβούλιο. Υπέρ της ενεργοποίησης της τροπολογίας τάχθηκε και ο Ρεπουμπλικανός βουλευτής Ανταμ Κίνζιγκερ. Παράλληλα, πολλοί Δημοκρατικοί βουλευτές έχουν ήδη θέσει ζήτημα καθαίρεσης του Τραμπ με συνοπτικές διαδικασίες από το Κογκρέσο, θέση την οποία υποστήριξαν, με ταυτόσημα άρθρα της σύνταξης, οι εφημερίδες New York Times και Washington Post. 

Η ατμόσφαιρα είχε ηλεκτριστεί από το μεσημέρι, όταν δεκάδες χιλιάδες οπαδοί του Τραμπ από διάφορες περιοχές της χώρας συγκεντρώθηκαν μπροστά στον Λευκό Οίκο, υπακούοντας στην έκκληση του προέδρου «να έρθουν αγριεμένοι». Στην ωριαία ομιλία του, ο Τραμπ επέμεινε ότι οι εκλογές ήταν νοθευμένες εις βάρος του και κάλεσε τους πιστούς του να κάνουν πορεία προς το Καπιτώλιο για να ασκήσουν πίεση στους βουλευτές και τους γερουσιαστές, οι οποίοι συνέρχονταν εκείνη την ώρα για να επικυρώσουν τυπικά την εκλογή Μπάιντεν. 

Παραμένει μυστήριο γιατί η αστυνομία της Ουάσιγκτον, που είχε τόσο αποτελεσματικά διαλύσει τις διαδηλώσεις μαύρων ακτιβιστών στον ίδιο τόπο την περασμένη άνοιξη, επέτρεψε σε φανατικούς οπαδούς του Τραμπ να φτάσουν στο Καπιτώλιο, να ανέβουν στα σκαλοπάτια του, να αναρριχηθούν στις σκαλωσιές, να διαλύσουν τη μικρή δύναμη ασφαλείας και τελικά να εισβάλουν μέσα στο κτίριο με αστερόεσσες, αλλά και σημαίες της Συνομοσπονδίας των δουλοκτητικών πολιτειών στον αμερικανικό εμφύλιο. Ολος ο κόσμος έβλεπε σε ζωντανή μετάδοση να διακόπτονται οι συνεδριάσεις των δύο νομοθετικών σωμάτων, να φυγαδεύεται άρον άρον ο Πενς, να κλειδαμπαρώνονται και να εφοδιάζονται με μάσκες για χημικά αέρια τα μέλη του Κογκρέσου, ενώ εξαγριωμένοι οπαδοί του Τραμπ τα έκαναν γυαλιά-καρφιά στα γραφεία της Δημοκρατικής προέδρου της Βουλής Νάνσι Πελόζι και φωτογραφίζονταν με υψωμένες γροθιές στο βήμα της Γερουσίας.

Στο κομφούζιο που ακολούθησε, μία από τις οπαδούς του Τραμπ, η 35χρονη Ασλι Μπάμπιτ από την Καλιφόρνια, η οποία είχε υπηρετήσει 14 χρόνια στην Πολεμική Αεροπορία, πυροβολήθηκε από αστυνομικό και ξεψύχησε στο νοσοκομείο. Αλλα τρία άτομα έχασαν τη ζωή τους από αιφνίδια ιατρικά περιστατικά. Δεκάδες αστυνομικοί τραυματίστηκαν και έγιναν 52 συλλήψεις. Η αστυνομία ανακάλυψε αυτοσχέδιες βόμβες στα κεντρικά γραφεία των Ρεπουμπλικανών, αλλά και των Δημοκρατικών, ενώ η δήμαρχος της Ουάσιγκτον κήρυξε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης μέχρι την ορκωμοσία του Μπάιντεν.

Η κατακραυγή εναντίον του Τραμπ επεκτάθηκε και σε μεγάλο μέρος στελεχών των Ρεπουμπλικανών. Ο γερουσιαστής Μιτ Ρόμνεϊ και η βουλευτής Λιζ Τσέινι τον κατήγγειλαν ως τον βασικό «υποκινητή του όχλου» σε «εξέγερση» εναντίον της δημοκρατίας. Σειρά στελεχών του Λευκού Οίκου, μεταξύ των οποίων ο πρώην προσωπάρχης και νυν ειδικός απεσταλμένος για τη Βόρεια Ιρλανδία, Μικ Μαλβέινι και ο αναπληρωτής σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Ματ Πότινγκερ, υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους. Το Twitter και το Facebook, τα οποία τόσο αποτελεσματικά είχε χρησιμοποιήσει ο Τραμπ στη μετεωρική πολιτική του καριέρα, μπλόκαραν τους λογαριασμούς του. Σε πείσμα όλων αυτών, το φαινόμενο Τραμπ δεν λέει να εκλείψει εύκολα. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του YouGov, το 45% των Ρεπουμπλικανών συμφωνεί με την προχθεσινή εισβολή στο Καπιτώλιο.

Η επίθεση στο Καπιτώλιο

Το χρονικό της εισβολής των οπαδών του Τραμπ στο Καπιτώλιο διηγήθηκε ο δημοσιογράφος της εφημερίδας Washington Post, Πολ Κέιν, που βρισκόταν εκείνη τη στιγμή στα δημοσιογραφικά θεωρεία της Γερουσίας:

Ξαφνικά, ο προεδρεύων της συνεδρίασης αντιπρόεδρος Μάικ Πενς έλαβε μήνυμα ότι έπρεπε να μεταφερθεί στο καταφύγιο, ενώ άνδρες της Μυστικής Υπηρεσίας τον περικύκλωσαν και τον απομάκρυναν από την αίθουσα. Βγήκα τρέχοντας από τα δημοσιογραφικά θεωρεία για να δω τι έκανε ο Πενς και κατέβηκα τη σκάλα στον δεύτερο όροφο. Εκεί κατάλαβα τι συνέβαινε: αστυνομικοί συγκρούονταν με διαδηλωτές στον πρώτο όροφο του Καπιτωλίου. Ακουγα καθαρά τον ήχο των κλομπ που χτυπούσαν τους εισβολείς.

Υποχώρησα πίσω στα δημοσιογραφικά θεωρεία την ώρα που η Δημοκρατική γερουσιαστής της Αριζόνα Κίρστεν Σινέμα ολοκλήρωνε την ομιλία της για την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων στην πολιτεία της. Η αστυνομία του Καπιτωλίου μπήκε τότε στην αίθουσα και διέταξε την άμεση εκκένωσή της. Λίγη ώρα αργότερα, η Γερουσία είχε αποκλεισθεί και η διαδικασία είχε ανασταλεί, ενώ άνδρες της αστυνομίας έτρεχαν να κλειδώσουν τις πόρτες της αίθουσας. 

Στην πιο δραματική στιγμή της πολιορκίας και ενώ οπλισμένοι αστυνομικοί βρίσκονταν ακροβολισμένοι σε κάθε γωνία της αίθουσας, ο επικεφαλής της φρουράς συγκέντρωσε όσους από εμάς είχαμε απομείνει εκεί (κάποιοι γερουσιαστές και δημοσιογράφοι), για να μας οδηγήσει σε ασφαλές σημείο του δαιδαλώδους κτιρίου. Αυτό που δεν γνώριζα τη στιγμή εκείνη είναι ότι την ίδια ώρα ανάλογη σκηνή διαδραματιζόταν στην άλλη άκρη του Καπιτωλίου, με την αίθουσα της Βουλής των Αντιπροσώπων να εκκενώνεται από τους βουλευτές.

Η αστυνομία δεν μας επέτρεψε να χρησιμοποιήσουμε τις σκάλες, καθώς ο όχλος βρισκόταν στον κάτω όροφο. Στριμωχτήκαμε έτσι στα ασανσέρ, για να βγούμε στο υπόγειο και στο Κέντρο Επισκεπτών του Καπιτωλίου, το ευρύχωρο καταφύγιο που κατασκευάσθηκε μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001. Οι εγκαταστάσεις κόστισαν 700 εκατ. δολάρια και διαθέτουν πολλαπλές ασφαλείς αίθουσες και θωρακισμένες πόρτες. Ενας αστυνομικός, όμως, μας διέταξε να συνεχίσουμε στον διάδρομο με κατεύθυνση το κτίριο γραφείων Ράσελ της Γερουσίας, καθώς ο όχλος είχε εισχωρήσει στο κέντρο επισκεπτών. 

Κάποιοι γερουσιαστές περπατούσαν, ενώ άλλοι έτρεχαν. Οι άνδρες ασφαλείας κρατούσαν τον Τσακ Σούμερ από τις μασχάλες, βοηθώντας τον να τρέξει. Σε μία επίδειξη διαύγειας και αφοσίωσης στο έργο τους, βοηθοί των γερουσιαστών φρόντισαν να πάρουν μαζί τους τα κιβώτια με τις ψήφους του Κολεγίου των Εκλεκτόρων, αναγκαίες για την πιστοποίηση της νίκης του Τζο Μπάιντεν.

Στις τρεις παρά τέταρτο, οι περισσότεροι γερουσιαστές, βοηθοί και ομάδα δημοσιογράφων είχαν συγκεντρωθεί στην ασφαλή αίθουσα του κτιρίου γραφείων. Αστυνομικός μας διαβεβαίωσε ότι ήμασταν ασφαλείς, αλλά ότι θα χρειαζόταν κάποιος χρόνος για να απομακρυνθούν οι διαδηλωτές από το κτιριακό συγκρότημα του Καπιτωλίου.

Αμέσως μετά, η αστυνομία ξεκίνησε την έρευνα σε κάθε αίθουσα και γραφείο, αναζητώντας γερουσιαστές και άλλους, που κρύβονταν από τον όχλο. Βοηθός Ρεπουμπλικανού γερουσιαστή διηγήθηκε ότι χρησιμοποίησε μεταλλική ράβδο για να σφηνώσει την πόρτα του γραφείου του. Για 20 λεπτά, ο όχλος των οπαδών του Τραμπ προσπάθησε χωρίς επιτυχία να εισβάλει στο γραφείο. Αλλοι κρύφτηκαν σε σκοτεινά κλειδωμένα γραφεία, έχοντας σβήσει τα κινητά τους, την ώρα που οι εισβολείς περιδιάβαιναν στους διαδρόμους.

Ομάδα αστυνομικών κατευθύνθηκε προς το γραφείο της Δημοκρατικής γερουσιαστού του Ιλινόι, Τάμι Ντάκουερθ, η οποία έχασε τα πόδια της στον πόλεμο στο Ιράκ και χρησιμοποιεί αναπηρικό καρότσι. Η Ντάκουερθ είχε οχυρωθεί στο γραφείο της και δεν άφηνε κανέναν να μπει. Ανοιξε την πόρτα μόνον αφού βεβαιώθηκε ότι οι αστυνομικοί ήταν απέξω. Γύρω στις έξι, οι περισσότεροι γερουσιαστές άρχισαν να επιστρέφουν στην αίθουσα.