ΒΑΡΣΟΒΙΑ. Η 76η επέτειος από την απελευθέρωση του ναζιστικού στρατοπέδου εξόντωσης Αουσβιτς τιμήθηκε, χθες, με διαφορετικό τρόπο, χωρίς επισκέψεις στον τόπο του μαρτυρίου, αλλά με διαδικτυακές και άλλες εκδηλώσεις μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος. Η βιομηχανικών διαστάσεων εξόντωση εκατομμυρίων Εβραίων, αιχμαλώτων πολέμου, τσιγγάνων, ομοφυλόφιλων, πολιτικών αντιπάλων και άλλων κατηγοριών ανθρώπων μη αρεστών στους ναζί, την περίοδο 1941-1944, έχει μείνει ως ανεξίτηλη κηλίδα στην Ιστορία της ανθρωπότητας.
«Αμέσως μετά το Ολοκαύτωμα υπήρχαν τεράστιες ελπίδες ότι η φρίκη θα άλλαζε τον κόσμο προς το καλύτερο – δυστυχώς αυτό συνέβη μόνο σε μικρό βαθμό, κατά βάση δεν έχουμε αντλήσει τα διδάγματα», σημείωσε ο αρχιραβίνος της Βρετανίας Εφραίμ Μιρβίς, ενώ στη Γερμανία ο πρόεδρος της Βουλής, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σημείωσε ότι η υπόμνηση του παρελθόντος «δεν μας προστατεύει από όσους διαστρέφουν ή ακόμη και αρνούνται την Ιστορία».
Ενα βήμα για τη διατήρηση της μνήμης ανακοινώθηκε χθες στην Ουκρανία. Στο προάστιο Μπάμπιν Γιαρ του Κιέβου, εκεί όπου οι ναζί και οι συνεργάτες τους εξόντωσαν 34.000 Εβραίους μέσα σε δύο ημέρες, τον Σεπτέμβριο του 1941, θα ανεγερθεί μνημείο θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Θα περιλαμβάνει δύο μουσεία, ένα αφιερωμένο στη σφαγή του Μπάμπιν Γιαρ και ένα που θα αναφέρεται σε 1,5 εκατ. Εβραίους που εκτελέστηκαν σε όλη την Ανατολική Ευρώπη στη διάρκεια της ναζιστικής επίθεσης κατά της Σοβιετικής Ενωσης. Πρόκειται για ανθρώπους που δεν πρόλαβαν καν να φθάσουν στα στρατόπεδα θανάτου του ναζιστικού καθεστώτος. Η συναγωγή του νέου μνημείου θα έχει κατασκευαστεί έως την 80ή επέτειο της σφαγής, τον Σεπτέμβριο.
Μία από τις πτυχές του Ολοκαυτώματος που συχνά αποσιωπούνται είναι η συνεργασία ή η ανοχή τοπικών πληθυσμών και Αρχών στις περιοχές όπου οι ναζί πραγματοποιούσαν εκκαθαρίσεις Εβραίων. Ως έμπρακτη αναγνώριση ότι κάποιοι επωφελήθηκαν από τη ναζιστική θηριωδία, το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου ανακοίνωσε χθες ότι θα πληρώσει επανορθώσεις, θα «ξεπαγώσει» τραπεζικούς λογαριασμούς και θα επιστρέψει κλεμμένα έργα τέχνης σε επιζώντες ή τους απογόνους τους. Περίπου 2.000 Εβραίοι του Λουξεμβούργου εξοντώθηκαν από τους ναζί.
Το μήνυμα του Πάπα
Στο Βατικανό, ο Πάπας Φραγκίσκος υπογράμμισε χθες την ανάγκη να μην ξεχαστεί η φρίκη. «Το να θυμόμαστε σημαίνει επίσης να ξέρουμε ότι τέτοια πράγματα μπορεί να ξανασυμβούν, αρχίζοντας με ιδεολογίες που ισχυρίζονται ότι σώζουν έναν λαό και καταλήγουν να καταστρέφουν και λαούς και την ανθρωπότητα», είπε χθες ο Πάπας, ο οποίος το 2016 είχε προσευχηθεί στο μνημείο του Αουσβιτς-Μπίρκεναου. Η γαλλική πρεσβεία στο Βερολίνο βρήκε έναν τρόπο να τιμήσει τη μνήμη των θυμάτων ανεξαρτήτως κορωνοϊού, προβάλλοντας στον τοίχο της φωτεινό έργο τέχνης στο οποίο εμφανίζονται, σε μια αέναη εναλλαγή, ονόματα από τα εκατομμύρια των νεκρών.