ΠΑΡΙΣΙ. Η απειλή, λένε, είναι υπαρξιακών διαστάσεων. Ανοίγει ρήγματα στον κοινωνικό ιστό. Ροκανίζει την εθνική ενότητα. Ενθαρρύνει τον ισλαμισμό. Επιτίθεται εναντίον της γαλλικής πνευματικής και πολιτιστικής κληρονομιάς. Ποια είναι αυτή η απειλή; «Ορισμένες θεωρίες των κοινωνικών επιστημών, εισαγόμενες καθ’ ολοκληρίαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες», σύμφωνα με τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.
Γάλλοι πολιτικοί, διανοούμενοι κύρους και δημοσιογράφοι προειδοποιούν ότι προοδευτικές ιδέες αμερικανικής προέλευσης, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το φυλετικό πρόβλημα, το γυναικείο ζήτημα και τη νεοαποικιοκρατία, υπονομεύουν την κοινωνία τους. «Εχουμε να δώσουμε μάχη με τα ιδεολογικά καλούπια των αμερικανικών πανεπιστημίων», δήλωσε ο υπουργός Παιδείας Ζαν-Μισέλ Μπλανκέρ.
Αντλώντας ενθάρρυνση από παρόμοιες τοποθετήσεις, εξέχοντες διανοούμενοι σχημάτισαν ενιαίο μέτωπο απέναντι σε αυτό που θεωρούν μόλυνση από τα ρεύματα της νέας αμερικανικής Αριστεράς, που εστιάζει στα θέματα των φυλετικών διακρίσεων, του φεμινισμού, των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ και της κριτικής της αποικιοκρατίας. Διαμάχες που μέχρι πρότινος θα αφορούσαν πολύ περιορισμένο κύκλο, βρίσκονται τώρα στην πρώτη γραμμή της δημοσιότητας.
Ο νέος διευθυντής της Οπερας στο Παρίσι δέχθηκε σωρεία επιθέσεων όταν δήλωσε ότι θα εντάξει άτομα διαφόρων φυλών στο προσωπικό του ιδρύματος, απαγορεύοντας να υποδύονται ρόλους μαύρων λευκοί ηθοποιοί με μαυρισμένο πρόσωπο. Του επιτέθηκαν όχι μόνο η Ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν αλλά και η έγκυρη κεντροαριστερή εφημερίδα Le Monde, κατηγορώντας τον ότι, αν και Γερμανός, «εμβαπτίστηκε στην αμερικανική κουλτούρα επί δέκα χρόνια», όσο ζούσε στο Τορόντο. Σε βιβλίο τους που εκδόθηκε αυτές τις μέρες και προβλήθηκε ιδιαίτερα από τα μέσα ενημέρωσης, οι έγκριτοι κοινωνιολόγοι Στεφάν Μποντ και Ζεράρ Νουαριέλ υποστηρίζουν ότι το φυλετικό κίνημα έχει εξελιχθεί σε ιδεολογική «μπουλντόζα», συντρίβοντας όλα τα άλλα κοινωνικά θέματα.
Οι μαζικές διαδηλώσεις στη Γαλλία ύστερα από τη δολοφονία του άοπλου μαύρου Τζορτζ Φλόιντ από λευκούς αστυνομικούς στην Αμερική και η εξάπλωση του φεμινιστικού κινήματος #MeToo έδειξαν την επίδραση των νεοαριστερών ρευμάτων στη γαλλική νεολαία. Το κύμα καταστολής ύστερα από τρομοκρατικές ενέργειες ισλαμιστών άνοιξαν τη συζήτηση για το μοντέλο του γαλλικού, λαϊκού κράτους και την κοινωνική ένταξη των μεταναστών.
Ο Εμανουέλ Μακρόν δεν έδειχνε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για ιδεολογικά ζητήματα στο παρελθόν. Καθώς φλερτάρει, ωστόσο, τη Δεξιά ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2022, ξιφούλκησε εναντίον των πανεπιστημίων κατηγορώντας τα ότι «διαστρεβλώνουν το κοινωνικό ζήτημα, ανάγοντάς το σε εθνοτικό» και ότι «διασπούν τη Δημοκρατία». Κατ’ άλλους, οι κραυγές για την υποτιθέμενη διείσδυση αμερικανικής προέλευσης ρευμάτων αντανακλούν την αδυναμία των γαλλικών ελίτ να προσαρμοστούν σε έναν πιο ρευστό, πολυπολιτισμικό κόσμο. Ιδιαίτερα σε μια συγκυρία, κατά την οποία η κακή διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση Μακρόν ενίσχυσε την αίσθηση της αναπόδραστης παρακμής μιας πάλαι ποτέ μεγάλης δύναμης.