Όταν ένα νέο εμβόλιο εγκριθεί από τους αρμόδιους φορείς και αρχίσει να χορηγείται στον πληθυσμό, ένα ερώτημα σχεδόν μονοπωλεί τη συζήτηση αναφορικά με τη συμβολή που θα έχει αυτό στη καταπολέμηση της πανδημίας και τη θωράκιση της ανθρώπινης υγείας: Σε τι ποσοστό ανέρχεται η αποτελεσματικότητα του;
Όπως είναι αναμενόμενο, υπάρχουν πολλές παρανοήσεις όσον αφορά τον επίμαχο αυτό όρο. Ενδεικτικά, όταν ένα εμβόλιο έχει για παράδειγμα 95% αποτελεσματικότητα, πολλοί πιστεύουν ότι αυτό σημαίνει πως 5% των ανθρώπων που θα το κάνουν, δεν θα λάβουν την απαραίτητη ανοσία απέναντι στην COVID-19. Επίσης, το υψηλότερο ποσοστό αποτελεσματικότητας ενός εμβολίου δεν σημαίνει αυτόματα και την υπεροχή του έναντι ενός εμβολίου με χαμηλότερο αντίστοιχο ποσοστό.
Όπως διευκρινίζουν σχετικά οι New York Times, για τους στατιστικολόγους, ο όρος «αποτελεσματικότητα» συνιστά ουσιαστικά μέτρηση της δυνατότητας του εμβολίου να μειώσει τον κίνδυνο ενός συγκεκριμένου αποτελέσματος. Ενδεικτικά, η Johnson & Johnson παρατήρησε πόσοι άνθρωποι κόλλησαν κορωνοϊό παρότι έκαναν το εμβόλιο της και στη συνέχεια, συνέκριναν αυτό το ποσοστό με ανθρώπους προσβεβλημένους από την COVID-19, οι οποίοι είχαν λάβει εικονικό φάρμακο (placebo).
Διαφορά στο ρίσκο
Όπως σημειώνουν οι ΝΥΤ, η διαφορά στο ρίσκο προσβολής από κορωνοϊό μεταξύ των ανθρώπων που έλαβαν το κανονικό και το «ψεύτικο» εμβόλιο, είναι στην ουσία το ποσοστό της αποτελεσματικότητας του. Αν ένα εμβόλιο έχει 0% αποτελεσματικότητα, αυτό σημαίνει ότι οι εμβολιασμένοι διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο να προσβληθούν από την COVID-19 με όσους εμβολιάστηκαν εικονικά. Αν αντιθέτως, το ποσοστό αυτό ανερχόταν σε 100%, το ρίσκο προσβολής από τον κορωνοϊό θα ήταν πλέον εντελώς ανύπαρκτο για τους εμβολιασμένους.
Επίσης, όπως αναφέρουν οι New York Times, η αποτελεσματικότητα έχει επίσης να κάνει και με το που έλαβαν χώρα οι δοκιμές του εμβολίου. Για παράδειγμα, οι δοκιμές της Johnson & Johnson σε ΗΠΑ, Λατινική Αμερική και Νότιο Αφρική έβγαλαν διαφορετικά αποτελέσματα. Η εμφάνιση μιας νέας μετάλλαξης στη Νότια Αφρική τη χρονική περίοδο που λάμβαναν χώρα οι δοκιμές, είχε ως αποτέλεσμα να υπάρχει απόκλιση μεταξύ της αποτελεσματικότητας του εμβολίου στις Ηνωμένες Πολιτείες και την αφρικανική χώρα (72% και 64% αντίστοιχα).
Ακόμη, διαφορετικά ποσοστά αποτελεσματικότητας προκύπτουν και όταν οι επιστήμονες εξετάζουν την παράμετρο του πως αντιδράει ο εκάστοτε οργανισμός σε μία πιθανή προσβολή από τον ιό. Υπό αυτό το πρίσμα, το εμβόλιο της Johnson & Johnson έχει αποτελεσματικότητα 85% έναντι σοβαρών περιπτώσεων ασθένειας, κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό, καθότι σημαίνει ότι το εμβόλιο της εταιρείας αποτελεί σημαντικό όπλο απέναντι στους θανάτους και τις εισαγωγές ασθενών σε μονάδες εντατικής θεραπείας.
Διαβάστε επίσης:
• Interpol: Κατασχέσεις ψεύτικων εμβολίων
• ΗΠΑ: Η Merck & Co θα βοηθήσει στην παραγωγή του εμβολίου της J&J
• Μπάιντεν: Αρκετές δόσεις για να εμβολιαστούν όλοι οι ενήλικες έως τα τέλη Μαΐου