Ισως η πλέον εμφανής επίπτωση της πανδημίας στην εργασία είναι η δραματική αύξηση της τηλεργασίας. Ερευνα του McKinsey Global Institute στην Κίνα, στη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Ινδία, στην Ιαπωνία, στην Ισπανία, στη Βρετανία και στις ΗΠΑ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η τηλεργασία ήρθε για να μείνει – το ερώτημα είναι σε ποια έκταση.
Οι ερευνητές ανέλυσαν τις δυνατότητες που προσφέρει η τηλεργασία για την υλοποίηση 2.000 εργασιών σε 800 επαγγέλματα στις οκτώ προαναφερθείσες χώρες. Εξετάζοντας μόνο τις περιπτώσεις που η τηλεργασία δεν οδηγεί σε απώλεια παραγωγικότητας, διαπίστωσαν ότι το 20%-25% του εργατικού δυναμικού μπορεί να δουλεύει από το σπίτι από 3 έως και 5 ημέρες την εβδομάδα.
Το ποσοστό είναι τέσσερις έως πέντε φορές υψηλότερο από τα προ πανδημίας επίπεδα και μπορεί να πυροδοτήσει σημαντικές αλλαγές στη γεωγραφία της εργασίας: έξοδο εργαζομένων και επιχειρήσεων από τις μεγάλες πόλεις με προορισμό τα προάστια και την επαρχία.
Υπάρχει μία κατηγορία εργασιών που, ενώ τεχνικά μπορούν να γίνονται εξ αποστάσεως, είναι καλύτερο να γίνονται με φυσική παρουσία. Τέτοιες είναι οι διαπραγματεύσεις, η λήψη κρίσιμων επιχειρηματικών αποφάσεων, το «brainstorming», οι ευαίσθητες συζητήσεις αξιολόγησης και η ένταξη νέων υπαλλήλων.
Συνολικά όμως οι εμπειρίες τηλεργασίας στη διάρκεια της πανδημίας κρίθηκαν ως θετικές για αυτό και έχει ξεκινήσει η στροφή προς πιο ευέλικτα γραφεία. Ετσι, μειώνεται ο απαιτούμενος χώρος και λιγοστεύει ο αριθμός εργαζομένων που βρίσκονται επί καθημερινής βάσης στα γραφεία. Τον Αύγουστο του 2020, η McKinsey ρώτησε 278 διευθυντικά στελέχη για το ζήτημα αυτό. Το συμπέρασμα: Κατά μέσον όρο, σχεδίαζαν συρρίκνωση του χώρου γραφείων κατά 30%.
Διαβάστε επίσης:
• Γραφεία με νέους κανόνες μετά την πανδημία
Η τάση αυτή θα οδηγήσει σε συρρίκνωση της εστίασης και της λιανικής στα κέντρα των πόλεων, όπου υπάρχουν πολλά γραφεία. Επιπτώσεις αναμένονται επίσης στη χρήση μέσων μεταφοράς και στα επιχειρηματικά ταξίδια, καθώς η εκτεταμένη χρήση τηλεδιασκέψεων θα καταστήσει κάποια από αυτά περιττά. Συγκεκριμένα, υπολογίζεται ότι τα ταξίδια για δουλειές θα μειωθούν κατά 20%, προξενώντας επιπτώσεις στα έσοδα των αεροπορικών εταιρειών, καθότι η business class εισφέρει σημαντικό μερίδιο των κερδών τους. Αλυσιδωτές επιπτώσεις αναμένονται επίσης στις εμπορικές δραστηριότητες των αεροδρομίων, στα ξενοδοχεία και στην εστίαση. Τα ταξίδια αναψυχής αναμένεται να επανέλθουν στα προ πανδημίας επίπεδα.
Σε γενικές γραμμές, η πανδημία έχει μειώσει τον όγκο των συναλλαγών με φυσική παρουσία, εξοικειώνοντας τους καταναλωτές με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Το 2020, το ηλεκτρονικό εμπόριο επεκτάθηκε με ρυθμούς 2 έως 5 φορές ταχύτερους από αυτούς με τους οποίους επεκτεινόταν προ πανδημίας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι περίπου τα τρία τέταρτα των ανθρώπων που χρησιμοποίησαν ψηφιακές υπηρεσίες για πρώτη φορά στη διάρκεια της πανδημίας, δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν να τις χρησιμοποιούν και μετά την επιστροφή στην κανονικότητα.
Αλλα είδη διαδικτυακών δραστηριοτήτων, όπως η τηλεϊατρική, η ηλεκτρονική τραπεζική και η διαδικτυακή προβολή ψυχαγωγικού περιεχομένου γνωρίζουν επίσης σημαντική άνθηση. Παραδείγματος χάρη στην Ινδία, υπηρεσία τηλεϊατρικής δεκαπλασίασε τον όγκο εργασιών της στο διάστημα Απριλίου – Νοεμβρίου 2020. Τέτοιου είδους ψηφιακές δραστηριότητες θα συρρικνωθούν μετά τη λήξη της πανδημίας, αλλά αναμένεται να παραμείνουν σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με την περίοδο προ πανδημίας. Τέλος, συνέπεια της αύξησης του ηλεκτρονικού εμπορίου είναι η μεγέθυνση στους κλάδους της διανομής, μεταφοράς και εργασίας σε αποθήκες.