Πολιτική αναταραχή προκαλούν στη Βραζιλία οι πρόσφατες ανακατατάξεις στην ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων αλλά και οι παραιτήσεις μελών του υπουργικού συμβουλίου, καθώς ο πρόεδρος Ζαΐρ Μπολσονάρο προσπαθεί να εδραιώσει τη θέση του ενόψει των εκλογών του 2022, που ενδέχεται να επαναφέρουν στην εξουσία τον αριστερό πρώην πρόεδρο Λούλα.
Οι τελευταίες κινήσεις του Μπολσονάρο οδηγούν αναπόφευκτα σε συγκρίσεις με την άνοδο του φασισμού τη δεκαετία του 1930 σε Ευρώπη και Ασία. Ο πρώην λοχαγός πυροβολικού Μπολσονάρο εξελέγη νόμιμα πριν από δυόμισι χρόνια και εμφανίζεται σήμερα έτοιμος να κάνει ό,τι θεωρεί αναγκαίο για να διατηρήσει την εξουσία. Σε διάστημα 48 ωρών, στις αρχές της εβδομάδας, ο πρόεδρος έπαυσε από τα καθήκοντά τους έξι υπουργούς, αποκεφαλίζοντας μεταξύ άλλων τα υπουργεία Εξωτερικών και Αμυνας. Απαντώντας στην προκλητική απόλυση του πολιτικού τους προϊσταμένου, οι αρχηγοί του στρατού, του ναυτικού και της αεροπορίας υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους.
Σύμφωνα με αναλυτές που επικαλείται το ειδησεογραφικό δίκτυο FranceInter, οι τρεις ανώτατοι αξιωματικοί –και κυρίως ο επικεφαλής του Στρατού, στρατηγός Εντσον Λεάλ Πουχόλ– διαφώνησαν ανοικτά με τα σχέδια του Μπολσονάρο για «πολιτικοποίηση των στρατώνων». Ο πρόεδρος φέρεται να σχεδίαζε στρατιωτικές επιχειρήσεις με στόχο την αναστολή των υγειονομικών απαγορεύσεων που έχουν αποφασίσει κυβερνήτες πολιτειών, παρά τα ρεκόρ που καταρρίπτει κάθε εβδομάδα η Βραζιλία σε αριθμό θανάτων και νέων κρουσμάτων του κορωνοϊού. Αλλες πηγές θέλουν τον Μπολσονάρο να σχεδίαζε την κατάληψη της Βουλής και του Ανώτατου Δικαστηρίου από άνδρες των ειδικών δυνάμεων.
Μερίδα χαμηλόβαθμων αξιωματικών και υπαξιωματικών τάσσεται στο πλευρό του προέδρου, βρίσκοντας ευκαιρία να εκδηλώσουν αφενός τον θαυμασμό τους στο στρατιωτικό πραξικόπημα της 1ης Απριλίου 1964, καθώς και την απέχθειά τους προς την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων, την οποία θεωρούν υποχείριο των «κομμουνιστών» του Εργατικού Κόμματος του Λούλα και της Ντίλμα Ρούσεφ.
Ειρωνεία της Ιστορίας αποτελεί το γεγονός ότι η ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων αναδεικνύεται αυτή τη φορά σε υπερασπιστή της δημοκρατίας και της εθνικής ενότητας. Ο στρατός και η ηγεσία του αντιμετωπίζονται από την άρχουσα τάξη της Βραζιλίας ως ανάχωμα λογικής απέναντι στις λεκτικές υπερβολές και στους επικίνδυνους κομπασμούς του Μπολσονάρο. Το 1964, άλλωστε, ο στρατός είχε καταλάβει την εξουσία στο όνομα του βραζιλιάνικου λαού, προτού η δικτατορία αποκαλύψει το πραγματικό της πρόσωπο.
Σημαντικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις των ερχόμενων μηνών αναμένεται να διαδραματίσουν οι επικεφαλής των πολιτειών και των μεγαλουπόλεων της Βραζιλίας, οι οποίοι έχουν επιβάλει απαγορεύσεις κυκλοφορίας και άλλα υγειονομικά μέτρα, παρά τη διαφωνία του Μπολσονάρο. Στην οικονομική πρωτεύουσα της χώρας, το Σάο Πάολο, ο δεξιός και φιλόδοξος κυβερνήτης Ζοάο Ντόρια τον κατήγγειλε ως «επικίνδυνο αρνητή» του κορωνοϊού.