Πρόσφατα, ο Γάλλος υπουργός Παιδείας, Ζαν Μισέλ Μπλανκέ, την κατήγγειλε ως οργανισμό με ρατσιστικές δραστηριότητες που οδηγούν στον φασισμό. Αλλοι βουλευτές, προτού απαιτήσουν τη διάλυσή της, την κατηγόρησαν ότι συντάσσεται με τον «ισλαμοαριστερισμό». Η Unef, η Εθνική Φοιτητική Ενωση Γαλλίας, με ιστορία 114 ετών, επανειλημμένως προκάλεσε την μήνιν του πολιτικού κατεστημένου. Οι πρόσφατες επιθέσεις εναντίον της, ωστόσο, επικεντρώθηκαν σε κάτι που αγγίζει την προσπάθεια προσαρμογής της Γαλλίας στις κοινωνικές αλλαγές: στην πρακτική «κλειστών συναντήσεων», αποκλειστικά για μέλη μειονοτήτων, προκειμένου να συζητήσουν για τις φυλετικές διακρίσεις.
Η Γερουσία ήδη ενέκρινε την απαγόρευση της Unef και άλλων ομάδων που διοργανώνουν τέτοιες εκδηλώσεις, προσθέτοντας την «τροποποίηση Unef» στον νόμο κατά του «ισλαμικού αυτονομισμού», την πολιτική ιδεολογία που η γαλλική κυβέρνηση θεωρεί υπεύθυνη για τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις. Οι επικεφαλής της υπεραμύνονται της πρακτικής, υποστηρίζοντας ότι διευκολύνει τον ειλικρινή και δυναμικό διάλογο. Αντιθέτως, οι επικριτές της θεωρούν ότι ο αποκλεισμός αγγίζει τα όρια του ρατσισμού κατά των λευκών και ταυτόχρονα σηματοδοτεί μία προδοσία της παραδοσιακής οικουμενικότητας της Γαλλίας.
Αναμφίβολα, τα τελευταία χρόνια η Unef άλλαξε ριζικά και ταχύτατα, κάτι σπάνιο σε μία χώρα με βαθιά συντηρητικούς θεσμούς, όπως η γαλλική ακαδημαϊκή κοινότητα, δομημένους ώστε να καταστέλλουν κάθε μεταβολή. Η νέα ταυτότητά της απηχεί την ευρύτερη αλλαγή της γαλλικής νεολαίας, που πλέον προσεγγίζει πιο χαλαρά έννοιες όπως το φύλο, η φυλή, ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η θρησκεία και ο αυστηρά κοσμικός χαρακτήρας του κράτους. Δεν αποκλείεται η μεταμόρφωσή της να προμηνύει μία γενικότερη κοινωνική αλλαγή της Γαλλίας.
Σε μία ένωση, όπου μέχρι πρόσφατα κυριαρχούσαν οι λευκοί άνδρες, η σημερινή ηγεσία της Unef διαθέτει μία σπάνια, για τη Γαλλία, πολυσυλλεκτικότητα. Η πρόεδρός της, η 24χρονη Μελανί Λις, είναι θυγατέρα μιας μαύρης μητέρας από τη Γουαδελούπη και ενός Εβραίου πατέρα από τη νότια Γαλλία. Είναι η πέμπτη γυναίκα πρόεδρος της ένωσης και η πρώτη που δεν είναι λευκή. Τα υπόλοιπα στελέχη είναι δύο λευκοί άνδρες, μία γυναίκα που φοράει μπούρκα επειδή η οικογένειά της ασπάστηκε το ισλάμ και ένας μουσουλμάνος, γιος μεταναστών από την Τυνησία. Πριν από δέκα χρόνια, οι επικεφαλής της ένωσης άρχισαν τη διοργάνωση συγκεντρώσεων μόνο για γυναίκες, όπου συζητούσαν για τον σεξισμό και τη σεξουαλική παρενόχληση. Εκτοτε τα θέματα διευρύνθηκαν και περιλαμβάνουν τον ρατσισμό και άλλες μορφές διακρίσεων.
Οπως εξήγησε η Λις σε ραδιοφωνική συνέντευξη, οι «κλειστές συναντήσεις» επιτρέπουν σε γυναίκες και μέλη μειονοτήτων να μοιράζονται κοινές εμπειρίες για τις διακρίσεις. Η συνέντευξή της πυροδότησε πλημμυρίδα απειλών θανάτου με σεξιστικό και ρατσιστικό περιεχόμενο.
Εύκολα μπορεί κανείς να κατανοήσει ότι οι πολιτισμικοί πόλεμοι στη Γαλλία ενισχύθηκαν, καθώς ο πρόεδρος Μακρόν μετατοπίζεται προς τα δεξιά προκειμένου να αντιμετωπίσει τη μεγάλη απειλή της Ακροδεξιάς στις επόμενες εκλογές.