Aμφιβολίες εξέφραζαν πρόσφατα σχολιαστές για την έκβαση, ακόμη και για την ίδια τη διεξαγωγή των βουλευτικών και προεδρικών εκλογών της Παλαιστινιακής Αρχής, που έχουν οριστεί για τις 22 Μαΐου και 31 Ιουλίου αντίστοιχα. Η απόφαση του Μαχμούντ Αμπάς να προκηρύξει τις πρώτες εκλογές εδώ και 15 χρόνια, κάτω από συνθήκες πρωτόγνωρης πόλωσης, εν μέσω διάσπασης της Φατάχ του Γιάσερ Αραφάτ και με το Ισραήλ να απειλεί ότι σε περίπτωση νίκης της Χαμάς θα αναλάβει δραστικές πρωτοβουλίες, υπήρξε επιβεβλημένη εξαιτίας της πίεσης που δέχεται η Φατάχ και ιδιαίτερα η προσκείμενη στον πρόεδρο και στην ιστορική ηγεσία «προεδρική» πτέρυγα από την καλά οργανωμένη κομματική βάση και την παλαιστινιακή κοινωνία. Η ηγεσία της Φατάχ ανέτρεψε άλλωστε ήδη μία φορά εκλογικό αποτέλεσμα που ευνοούσε τη Χαμάς. Στις βουλευτικές εκλογές του 2006, ύστερα από ένοπλη σύγκρουση με την ισλαμική Χαμάς, το κόμμα του Αμπάς διατήρησε την εξουσία της Παλαιστινιακής Αρχής στη Δυτική Οχθη, επιτρέποντας στον πρόεδρο να επεκτείνει τη θητεία του κατά μία δεκαετία. Η Χαμάς εξασφάλισε τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας, όπου επικράτησε στρατιωτικά επί της Φατάχ.
Σε πρόσφατο άρθρο του, το περιοδικό 972Magazine ανέφερε ότι σε συνάντηση 14 παλαιστινιακών πολιτικών κομμάτων, συμπεριλαμβανομένων των Φατάχ και Χαμάς, στα τέλη Μαρτίου στο Κάιρο, όλες οι πλευρές δεσμεύθηκαν να σεβασθούν το αποτέλεσμα της κάλπης. Εάν όλα κυλήσουν ομαλά, το πολιτικό ρήγμα μεταξύ Δυτικής Οχθης και Γάζας μπορεί να γεφυρωθεί. Η θεώρηση αυτή είναι, όμως, υπερβολικά αισιόδοξη καθώς η παλαιστινιακή κοινωνία δεν μοιάζει να πιστεύει ότι οι εκλογές θα λύσουν τα προβλήματά της. Η Παλαιστινιακή Αρχή σχεδιάσθηκε κατά τέτοιο τρόπο ώστε να ενισχύει την επιρροή συγκεκριμένων πολιτικών ομάδων, με πρώτη τη Φατάχ, αποκλείοντας σημαντική μερίδα της κοινωνίας, η οποία είχε εκφράσει επιφυλάξεις για την αξία των συμφωνιών του Οσλο, σύμφωνα με την Παλαιστίνια συγγραφέα Μανάλ Τζαμάλ. Μετά τις εκλογές του 2006, η Παλαιστινιακή Αρχή προσπάθησε να περιορίσει την πολιτική επιρροή της αντιπολίτευσης, απολαμβάνοντας τη στήριξη του Ισραήλ στην εκστρατεία της αυτή. Οι δυνάμεις ασφαλείας της Ραμάλα βάζουν συχνά στο στόχαστρό τους πολιτικούς αντιπάλους του καθεστώτος, με αδικαιολόγητες συλλήψεις, εκφοβισμό, ακόμη και βιαιοπραγίες. Η Παλαιστινιακή Αρχή επιλέγει και ήπιες μεθόδους προσέλκυσης πολιτικών αντιπάλων, εξασφαλίζοντας για παράδειγμα θέσεις εργασίας στον κρατικό μηχανισμό σε ακτιβιστές της αντιπολίτευσης.
Σε άρθρο της, η αναλύτρια Ντέινα ελ Κουρντ εξηγεί ότι το Εθνικό Συμβούλιο της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO), στις 31 Αυγούστου, ίσως αποδειχθεί καταλληλότερο σκηνικό για την προώθηση ριζικών αλλαγών στο εσωτερικό της Παλαιστινιακής Αρχής. Παρά την κυριαρχία που απολαμβάνει η Φατάχ στο συλλογικό όργανο, η PLO, σε αντίθεση με την Παλαιστινιακή Αρχή, φιλοδοξεί να εκπροσωπεί όλους τους Παλαιστινίους και όχι μόνον όσους κατοικούν στη Δυτική Οχθη. Αυτό της προσφέρει μοναδική νομιμοποίηση και την καθιστά ίσως τον μόνο ενωτικό πολιτικό σχηματισμό στην ιδεολογικά κατακερματισμένη Παλαιστίνη.
Την ίδια στιγμή, προειδοποίηση απηύθυνε ο επικεφαλής της ισραηλινής κρατικής ασφάλειας Σιν Μπετ προς τον πρόεδρο Αμπάς να μην επιτρέψει τη σύσταση κυβέρνησης συνεργασίας Φατάχ – Χαμάς. Αγνωστο παραμένει επίσης εάν οι ισραηλινές αρχές θα επιτρέψουν τη διεξαγωγή εκλογών στην Ανατολική Ιερουσαλήμ. Σε λακωνική ανακοίνωσή της, την Πέμπτη, η ισραηλινή αστυνομία έδωσε μια πρόγευση των προθέσεών της, απαγορεύοντας την πραγματοποίηση προεκλογικής εκδήλωσης της Φατάχ στο ξενοδοχείο Αμπάσαντορ στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, με τους αστυνομικούς να προχωρούν στην προσαγωγή κομματικού στελέχους, το οποίο αφέθηκε ελεύθερο λίγη ώρα αργότερα. Σε άρθρο του στην εφημερίδα Russia Today, ο αναλυτής Ρόμπερτ Ινκαντές εκτιμά πως ο πρόεδρος Αμπάς μπορεί να επιλέξει την αναβολή των εκλογών, ενώ το Ισραήλ θα μπορούσε πάντα να προφασισθεί συνοριακό επεισόδιο στη Γάζα, βομβαρδίζοντας από αέρος τρομοκρατικούς στόχους και αναστέλλοντας την εκλογική διαδικασία. Μόνο ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν θα μπορούσε να προλάβει ενδεχόμενη κλιμάκωση, ασκώντας πιέσεις στο Ισραήλ να διασφαλίσει τη διεξαγωγή των εκλογών, κάτι το οποίο φαντάζει σχεδόν απίθανο, δεδομένης της πρόθεσης του Μπάιντεν να συνεχίσει την αποδεδειγμένα ατελέσφορη ειρηνευτική πρωτοβουλία του Τραμπ.
Η έκπληξη
Ψήφους από την προεδρική πτέρυγα της Φατάχ αναμένεται να στερήσει η υποψηφιότητα-έκπληξη του ιστορικού στελέχους της Φατάχ, Μαρουάν Μπαργούτι, ο οποίος εκτίει ποινή ισόβιας κάθειρξης σε ισραηλινή φυλακή. Η σύζυγος του 61χρονου Μπαργούτι κατέθεσε τη λίστα των υποψηφίων του κόμματος λίγες ώρες πριν από την εκπνοή της προθεσμίας. Ο Μπαργούτι, ο οποίος έχει καταδικασθεί το 2004 από ισραηλινό δικαστήριο πεντάκις ισόβια για τρομοκρατικές πράξεις, παραμένει δημοφιλής, με την αυτονόμησή του να αποτελεί απειλή για την επικράτηση της Φατάχ στο Κοινοβούλιο της Ραμάλα. Δημοσκοπήσεις στα μέσα Μαρτίου εμφάνιζαν το υπό σχεδιασμό τότε κόμμα «Ελευθερία» του Μπαργούτι να διασπά την ψήφο υπέρ της Φατάχ, ξεπερνώντας με σημαντική διαφορά σε ψήφους την «προεδρική λίστα» του Αμπάς. Αν ο Μπαργούτι διεκδικήσει την προεδρία –τεράστιο «αν» για έναν φυλακισμένο– οι σφυγμομετρήσεις τον εμφανίζουν να επικρατεί με άνεση επί του Αμπάς, αλλά και του ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε. Ο Μπαργούτι θα συνασπισθεί στις βουλευτικές εκλογές με τον ανιψιό του Γιάσερ Αραφάτ, Νάσερ αλ Κίντουα.