Καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι εμβολιάζονται κατά του κορωνοϊού, ορισμένοι δεν νιώθουν τίποτα περισσότερο από έναν πόνο στο χέρι, ενώ άλλοι εμφανίζουν παρενέργειες μετά τον εμβολιασμό. Για πολλούς, οι παρενέργειες είναι καθησυχαστικές, καθώς έτσι επιβεβαιώνουν ότι το εμβόλιο «λειτουργεί». Η εμφάνιση συμπτωμάτων σε τμήματα του πληθυσμού εγείρει το ερώτημα κατά πόσον είμαστε προστατευμένοι αν έχουμε παρενέργειες μετά τον εμβολιασμό και αν το εμβόλιό μας ήταν λιγότερο αποτελεσματικό στην περίπτωση που δεν εμφανίσαμε κάποια αντίδραση.
Σύμφωνα με δεδομένα από κλινικές δοκιμές του εμβολίου της Pfizer, η αποτελεσματικότητά του δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την ύπαρξη παρενεργειών ή με την έντασή τους. Τα δεδομένα δείχνουν πως το εμβόλιο ήταν γενικά αποτελεσματικό κατά 90% έως 100% έναντι του κορωνοϊού σε άτομα ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, φυλής, εθνικότητας ή προϋπάρχοντος νοσήματος, παρά το ότι μόνο οι μισοί από όσους εξετάστηκαν βίωσαν παρενέργειες. «Δεν χρειάζεται να ανησυχείτε αν έχετε ή δεν έχετε ήπιες παρενέργειες», δήλωσε ο Τζον Γουέρι, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια. Κατά τον Αμερικανό επιστήμονα, το αν κάποιος θα εμφανίσει ή όχι παρενέργειες δεν είναι κάτι που μπορεί να απαντηθεί με σιγουριά, καθώς η εμπειρία του εμβολιασμού αντικατοπτρίζει τις προσωπικές ιδιαιτερότητες του ανοσοποιητικού συστήματος κάθε ατόμου.
Οταν κάνουμε ένα εμβόλιο, το ανοσοποιητικό μας σύστημα αρχικά επιτίθεται στην ξένη πρωτεΐνη του εμβολίου, η οποία μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως τοπική φλεγμονή ή κόπωση, πόνο και πυρετό. Η απόκριση ενεργοποιεί και εκπαιδεύει τα Β κύτταρα, που δημιουργούν αντισώματα, και τα Τ κύτταρα, που βοηθούν στον συντονισμό της άμυνας του οργανισμού έναντι μελλοντικών επιθέσεων. Αυτή η διαδικασία οδηγεί τελικά στον σχηματισμό Β κυττάρων μνήμης και κυττάρων Τ, τα οποία ζουν στο σώμα για πολλούς μήνες έως χρόνια. Οι ιοί μολύνουν τα κύτταρα καθώς εισέρχονται σε αυτά, όπως ένα κλειδί σε μια κλειδαριά. Κατά τον Γουέρι, για να τους μπλοκάρουν, «τα αντισώματα δρουν σαν να κολλάνε μια τσίχλα στην κλειδαριά, ώστε ο ιός να μην μπορεί να μπει». Τα αντισώματα είναι ζωτικής σημασίας, αλλά για να προσφέρουν διαρκή προστασία, το ανοσοποιητικό πρέπει να θυμάται το σχήμα του παθογόνου που προκαλεί τον κορωνοϊό, κάτι που εξαρτάται από τα Β κύτταρα μνήμης. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο τα αντισώματα δεν δείχνουν εξ ολοκλήρου πόσο καλά προστατευόμαστε.
Οι δύο δόσεις
Η πρώτη δόση του εμβολίου ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό και διδάσκει στο σώμα πώς να ανταποκρίνεται στο παθογόνο. Η δεύτερη, εμφανίζει περισσότερες παρενέργειες διότι είναι ένα είδος ώθησης, όπου το σώμα έχει αρχίσει να έχει κάποια ανταπόκριση λόγω των Β κυττάρων μνήμης που έχουν ήδη καθιερωθεί ως απόκριση του οργανισμού.
Αν και παραμένουν πολλά ερωτήματα σχετικά με το ποιος έχει παρενέργειες από ένα εμβόλιο και γιατί, η Σουτζάν Σρέστα, ανοσολόγος στο Ινστιτούτο Ανοσολογίας της Λα Τζόλα, αναφέρει ότι οι εμβολιασμένοι παρέχουν στους ερευνητές μοναδικά δεδομένα. «Θα μάθουμε βασικά στοιχεία για το ανοσοποιητικό σύστημα που μπορούμε να εκμεταλλευθούμε – όχι μόνο για μολυσματικές ασθένειες αλλά για αυτοάνοσα νοσήματα, τον καρκίνο, ακόμη και για κάποιες νευρολογικές παθήσεις».