Ο πρώτος γύρος των συνομιλιών για τη διάσωση της συμφωνίας του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ολοκληρώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα σε θετικό κλίμα. Σήμερα οι συνομιλίες ξεκινούν και πάλι, όμως στο μεταξύ η απόφαση της Τεχεράνης να ξεκινήσει να εμπλουτίζει ουράνιο σε ποσοστό 60% περιπλέκει τα πράγματα.
Πλησιάζοντας το 90% που είναι απαραίτητο για την κατασκευή πυρηνικών όπλων, η Ισλαμική Δημοκρατία «ασκεί πίεση σε όλο τον κόσμο» σχολίασε Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Έπειτα από μια καλή έναρξη «είναι αλήθεια ότι αυτό περιπλέκει τα πράγματα», πρόσθεσε ο ίδιος ενόψει της νέας συνεδρίασης των χωρών που έχουν υπογράψει τη συμφωνία του 2015 (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Κίνα, Ρωσία και Ιράν) στις 12:30 τοπική ώρα (13:30 ώρα Ελλάδας).
Διαβάστε ακόμη: Απογοήτευση Ευρωπαίων για την απόφαση του Ιράν
Πώς να αντιδράσουν; Αυτό είναι το ερώτημα που τίθεται στους διαδρόμους, ενώ χθες Τετάρτη ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί επανέλαβε ότι οι πυρηνικές φιλοδοξίες της χώρας του είναι αποκλειστικά «ειρηνικές».
Η κίνηση της Τεχεράνης αποτελεί «απάντηση» στην «πυρηνική τρομοκρατία» του Ισραήλ, εξήγησε ο ίδιος, μετά την έκρηξη που σημειώθηκε την Κυριακή στις πυρηνικές εγκαταστάσεις στη Νατάνζ.
Βερολίνο, Παρίσι και Λονδίνο προειδοποίησαν κατά μιας κλιμάκωσης, «από οποιαδήποτε χώρα», δηλώντας παράλληλα ότι η κίνηση του Ιράν να εμπλουτίσει ουράνιο σε ποσοστό 60% είναι «μια σοβαρή εξέλιξη (…) που αντίκειται στο εποικοδομητικό πνεύμα» των συνομιλιών. Όμως η Μόσχα βλέπει σε αυτό ένα σημάδι ότι πρέπει να αναληφθεί άμεσα δράση.
«Αυτό αποδεικνύει ότι η επαναφορά του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης (ΚΟΣΔ) είναι η μόνη βιώσιμη λύση για να επανέλθει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα» στον σωστό δρόμο, έγραψε στο Twitter o Ρώσος πρεσβευτής στη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) Μιχαήλ Ουλιάνοφ.
Το Ιράν το επανέλαβε χθες: για να σταματήσει αυτό «το επικίνδυνο σπιράλ» οι ΗΠΑ πρέπει να άρουν τις κυρώσεις που επέβαλαν στην Τεχεράνη υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος απέσυρε μονομερώς τη χώρα από τη συμφωνία του 2015.
«Είμαστε επικεντρωμένοι στη διπλωματική οδό για να προχωρήσουμε» δήλωσε χθες η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι. «Γνωρίζουμε ότι θα είναι μια μακρά διαδικασία, όμως θεωρούμε (τις συνομιλίες αυτές) θετικό σημάδι» πρόσθεσε.
«Πιστεύουμε ότι μπορούμε να προχωρήσουμε τα πράγματα με εποικοδομητικό τρόπο, ακόμη κι αν πρόκειται για έμμεσες διαπραγματεύσεις», τόνισε η Ψάκι όταν ρωτήθηκε για τη διαδικασία στη Βιένη.
«Τα γεγονός των τελευταίων ημερών υπενθυμίζουν σε κάθε πλευρά ότι το στάτους κβο είναι συνώνυμο μιας κατάστασης στην οποία και οι δύο πλευρές χάνουν» σχολίασε ο Αλί Βαέζ ειδικός στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα στο International Crisis Group (ICG).
«Είναι ξεκάθαρο ότι όσο παρατείνεται η διπλωματική διαδικασία, τόσο μεγαλύτεροι είναι οι κίνδυνοι να παρεμποδιστεί από δολιοφθορείς και ανθρώπους με κακές προθέσεις» πρόσθεσε ο ίδιος.
Ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν Αλί Χαμενεΐ δήλωσε χθες ότι δεν θα επιτρέψει οι συνομιλίες να τραβήξουν «σε μάκρος».
Τα εμπόδια όμως είναι πολλά και θα χρειαστεί χρόνος για να καταρτιστεί ένας οδικός χάρτης που θα είναι αποδεκτός τόσο από το Ιράν όσο και τις ΗΠΑ, προειδοποιούν ειδικοί.
«Δεν θα μας πέσει ο ουρανός στο κεφάλι την επομένη αφού το Ιράν αρχίσει να εμπλουτίζει ουράνιο σε ποσοστό 60%» σχολίασε ο Βαέζ, «αλλά οι ανησυχίες θα αυξηθούν μόλις θα έχουν συγκεντρώσει σημαντική ποσότητα» εμπλουτισμένου ουρανίου.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τις δύο προηγούμενες δεκαετίες «μόνο η διπλωματία απέδειξε την αποτελεσματικότητά της στη συγκράτηση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος», ενώ «οι κυρώσεις ή το σαμποτάζ» έχουν αποτύχει.
Ροχανί: Αβάσιμες οι ανησυχίες των Ευρωπαίων
Στο μεταξύ, ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί χαρακτήρισε αβάσιμες τις ανησυχίες που εξέφρασαν χθες Γερμανία, Βρετανία και Γαλλία με αφορμή την πρόθεση της Τεχεράνης να εμπλουτίσει ουράνιο σε ποσοστό 60%.
«Ανησυχίες εκφράστηκαν στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ για το γεγονός ότι εμείς στο Ιράν αρχίζουμε να εμπλουτίζουμε ουράνιο σε ποσοστό 60%, αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να φτάσουμε στο 90% (σ.σ. το όριο για την κατασκευή πυρηνικών όπλων) γρήγορα», δήλωσε ο Ροχανί.
Όμως αυτό είναι «λάθος», διαβεβαίωσε ο Ιρανός πρόεδρος στην ομιλία του που μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση. «Ακόμη και σήμερα μπορούμε να εμπλουτίσουμε ουράνιο σε ποσοστό 90%, αν το θέλουμε. Όμως το είχαμε δηλώσει από την πρώτη ημέρα και τηρούμε τον λόγο μας: οι πυρηνικές μας δραστηριότητες είναι ειρηνικές, δεν επιθυμούμε να αποκτήσουμε ατομική βόμβα», υπογράμμισε.
Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις που υπέγραψαν τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν διαμήνυσαν χθες στην Τεχεράνη πως η απόφασή της να εμπλουτίσει ουράνιο καθαρότητας 60% και να εγκαταστήσει άλλες 1.000 συσκευές φυγοκέντρησης στη μονάδα της στη Νατάνζ αντιτίθεται στις προσπάθειες αναβίωσης της συμφωνίας του 2015.
Υπάρχει ένα μέσο να σταματήσει «ο εμπλουτισμός ουρανίου σε ποσοστό 60% όπως και σε ποσοστό 20%» δήλωσε ο Ιρανός πρόεδρος απευθυνόμενος στους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους: «Επιστρέψτε σε όλες τις δεσμεύσεις σας» και «θα δείτε ότι σε λίγο χρόνο (…) το Ιράν θα σεβαστεί όλες τις δικές του» είπε.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP