Σκωτσέζικο ντους μετά το τηλεφώνημα Μπάιντεν – Πούτιν

Σκωτσέζικο ντους μετά το τηλεφώνημα Μπάιντεν – Πούτιν

Ο Αμερικανός πρόεδρος και η Ουκρανία

3' 51" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στην τηλεφωνική συνομιλία της Τρίτης με τον Αμερικανό ομόλογό του, Τζο Μπάιντεν, ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν χαρακτήρισε την ουκρανική κρίση «εσωτερικό ουκρανικό ζήτημα». Είναι όμως σαφές ότι πρόκειται για κάτι πολύ ευρύτερο, καθώς οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο μεγάλες πυρηνικές δυνάμεις αναπροσδιορίζονται μετά την αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο, υπό την επήρεια εσωτερικού ακροατηρίου το οποίο τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη Ρωσία επικροτεί τη «σκληρή στάση» αντί της συνεννόησης.

Δύο πράγματα, αντικρουόμενα μεταξύ τους, συνέβησαν μετά αυτό το τηλεφώνημα. Πρώτον, οι ΗΠΑ αποφάσισαν να μη στείλουν στη Μαύρη Θάλασσα τα δύο αντιτορπιλικά που κινούνταν προς την περιοχή, κίνηση που είχε χαρακτηριστεί «προκλητική με την πραγματική έννοια του όρου» και «παιχνίδι με τα νεύρα μας» από τη ρωσική πλευρά. Ηταν μια απόφαση αποκλιμάκωσης των εντάσεων που έδειξε ότι, ζητώντας αποκλιμάκωση από τη Ρωσία, ο Μπάιντεν είναι διατεθειμένος να κάνει κι εκείνος ένα βήμα πίσω.

Ως την προεδρία Ομπάμα, οι ΗΠΑ αρνούνταν να ενισχύσουν την Ουκρανία με συστήματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο πεδίο της μάχης. Εν συνεχεία, ενέκριναν την προμήθεια αντιαρματικών πυραύλων τύπου Javelin επί Τραμπ, ενώ ο Μπάιντεν υπέγραψε συμφωνίες για την ενίσχυση της Ουκρανίας με άλλα οπλικά συστήματα κόστους 175 εκατ. δολαρίων. Παράλληλα όμως, η Ουάσιγκτον έχει, όπως φαίνεται, καταστήσει απόλυτα σαφές στην ουκρανική ηγεσία ότι σε περίπτωση πολέμου δεν πρόκειται να επέμβει για να σώσει τη χώρα από τα χειρότερα, γι’ αυτό και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Ουκρανός πρόεδρος, βρέθηκε την Παρασκευή στο Παρίσι σε μια προσπάθεια να επανεκκινήσει τις συνομιλίες για ειρηνική διευθέτηση του καθεστώτος της ανατολικής Ουκρανίας (δύο ρωσόφωνες περιοχές της έχουν αυτοανακηρυχθεί αυτόνομες με την υποστήριξη της Ρωσίας) με γαλλογερμανική διαμεσολάβηση. Η υπόθεση της Ουκρανίας έχει αντιστοιχίες με την υπόθεση της Ταϊβάν. Και στις δύο περιπτώσεις, οι ΗΠΑ εκφράζουν, τα τελευταία χρόνια, όλο και πιο έμπρακτα τη δυσφορία τους για την πίεση που ασκούν η Ρωσία και η Κίνα αντιστοίχως, ενώ οι δύο χώρες ανέχονται όλο και λιγότερο την παρουσία των ΗΠΑ στα σύνορά τους, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την προειδοποίηση της Κίνας ότι αναβαθμίζοντας τις επαφές τους με την Ταϊβάν, οι ΗΠΑ «παίζουν με τη φωτιά». 

Η δεύτερη σοβαρή εξέλιξη μετά το τηλεφώνημα Μπάιντεν – Πούτιν ήταν η ανακοίνωση της αμερικανικής κυβέρνησης ότι επιβάλλει κυρώσεις στον ρωσικό χρηματοπιστωτικό τομέα, περιορίζοντας ουσιαστικά τη δυνατότητα της Μόσχας να δανειστεί στις διεθνείς αγορές. Η Ρωσία έχει πολύ χαμηλό δημόσιο χρέος και το 80% αυτού βρίσκεται στην κατοχή εγχώριων τραπεζών, ως εκ τούτου το μέτρο ακούγεται πιο βαρύ από όσο είναι στην πραγματικότητα. Επιπλέον όμως, η Ουάσιγκτον ανήγγειλε «αντίποινα που φαίνονται και άλλα που δεν φαίνονται» ως απάντηση για τη διείσδυση ρωσικών υπηρεσιών στα ηλεκτρονικά συστήματα αμερικανικών εταιρειών, υπουργείων και οργανισμών, που ονομάστηκε επιχείρηση SolarWinds. Εδώ εντοπίζονται πιθανότητες να χαθεί ο έλεγχος. Σύμφωνα με όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες, η ρωσική SolarWinds ήταν μια επιχείρηση ηλεκτρονικής κατασκοπείας, σαν αυτές που πραγματοποιούν σε τακτική βάση οι ΗΠΑ διεισδύοντας στα ηλεκτρονικά συστήματα άλλων χωρών, όχι μία επιχείρηση δολιοφθοράς. Η αμερικανική κυβέρνηση έκανε λόγο για «απειλή τεραστίων διαστάσεων», αλλά οι διαφορές με μια πραγματική επιχείρηση ηλεκτρονικής δολιοφθοράς είναι εμφανείς – πιο πρόσφατο παράδειγμα η διείσδυση ισραηλινών υπηρεσιών στα ιρανικά συστήματα, που προκάλεσε μπλακ άουτ και ζημιές στις ιρανικές εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου. 

Η αμερικανική πλευρά διαβεβαίωσε πως οι αντιδράσεις της δεν θα είναι δυσανάλογες, ενώ η Ρωσία δήλωσε ότι θα απαντήσει στις επιθετικές ενέργειες, αναλογικά πάντα… Ολα αυτά, ενώ στην Ουάσιγκτον δεν υπάρχει εδώ και εβδομάδες Ρώσος πρέσβης, καθώς επέστρεψε στη Μόσχα για διαβουλεύσεις μετά το εναρκτήριο λάκτισμα του νέου διηπειρωτικού «ματς», που δεν ήταν άλλο από τη δήλωση του Τζο Μπάιντεν ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι «δολοφόνος». Το αν, κατόπιν τούτων, θα υπάρξει σε λίγους μήνες σύνοδος κορυφής, όπως ανέφεραν στη συζήτησή τους οι δύο ηγέτες την Τρίτη, είναι ένα μεγάλο ερώτημα. 

Η Τουρκία

Αν απέναντι στην Ουκρανία, το εργαλείο που χρησιμοποιεί η Ρωσία είναι η στρατιωτική απειλή, απέναντι στην Τουρκία είναι η «τουριστική απειλή». Η Μόσχα ανέστειλε τις πτήσεις τσάρτερ προς τουρκικούς προορισμούς το διάστημα 15 Απριλίου – 1 Ιουνίου, με πρόσχημα τον κορωνοϊό, αλλά ουσιαστικά διαμαρτυρόμενη για την αμέριστη στήριξη που προσέφερε ο πρόεδρος Ερντογάν στον Ουκρανό πρόεδρο Ζελένσκι. Δυστυχώς για την Ελλάδα, η ρωσική δυσαρέσκεια δεν αγγίζει τους τομείς ρωσοτουρκικής συνεργασίας που θίγουν πιο άμεσα τα ελληνικά συμφέροντα, όπως είναι η ρωσοτουρκική συνεργασία για την κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου του Ακούγιου, που συνεχίζεται κανονικά. Στηρίζοντας την ουκρανική κυβέρνηση και εξοπλίζοντάς τη με drones τύπου Bayraktar, όπως αυτά που χρησιμοποίησε το Αζερμπαϊτζάν εναντίον της Αρμενίας, ο Ερντογάν έδωσε ένα θετικό σήμα στην Ουάσιγκτον. Τον ίδιο σκοπό εξυπηρετούσε και η αποφυλάκιση του αντιφρονούντος δημοσιογράφου και συγγραφέα Αχμέτ Αλτάν. Τίποτε απ’ αυτά όμως δεν αλλάζει ουσιαστικά τα δεδομένα, λιώνοντας τον πάγο με την Ουάσιγκτον, εφόσον η Αγκυρα επιμένει στους ρωσικούς πυραύλους S-400.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή