Την επιρροή που ασκεί το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης στην ιρανική πολιτική σκηνή αποκαλύπτει ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Μοχάμαντ Ζαρίφ, σε μαγνητοφωνημένη του συνομιλία, η οποία διέρρευσε σε μέσα ενημέρωσης. Σύμφωνα με τον Ζαρίφ, οι Φρουροί λαμβάνουν τις σημαντικές αποφάσεις στο Ιράν, έχοντας τη δυνατότητα να ακυρώνουν κυβερνητικές πολιτικές και να αγνοούν συμβουλές ειδικών.
Σε αποστροφή του λόγου του, ο Ζαρίφ ακούγεται να παραβιάζει τη «γραμμή» απόλυτου σεβασμού προς τη φυσιογνωμία του στρατηγού Σουλεϊμανί, διοικητή των Φρουρών, ο οποίος δολοφονήθηκε από αμερικανικό πύραυλο στη Βαγδάτη τον Ιανουάριο του 2020. Ο στρατηγός, λέει ο Ζαρίφ, υπονόμευε συστηματικά το έργο του υπουργείου Εξωτερικών, συνεργαζόμενος με τους Ρώσους, με στόχο την αποτυχία των συνομιλιών για την πυρηνική συμφωνία με τη Δύση και την υιοθέτηση τυχοδιωκτικής σκληροπυρηνικής πολιτικής στη συριακή κρίση. «Στο Ιράν ο στρατός κυριαρχεί. Η διπλωματία θυσιάστηκε στον βωμό της άμυνας», λέει ο Ζαρίφ κατά την τρίωρη μαγνητοφωνημένη συζήτηση, η οποία ήταν μέρος ερευνητικού προγράμματος προφορικής Ιστορίας.
Η συζήτηση διαρρέει σε κρίσιμη στιγμή για την Τεχεράνη, καθώς η χώρα βρίσκεται στα αρχικά στάδια διαπραγματεύσεων, με στόχο την αναβίωση της συμφωνίας μεταξύ Ιράν και Δύσης για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, από την οποία αποχώρησε μονομερώς η Ουάσιγκτον κατόπιν απόφασης του τότε προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Πραγματοποιήθηκε μεταξύ του Ζαρίφ και του οικονομολόγου Σαΐντ Λεϊλάζ, ενώ το περιεχόμενό της δεν επρόκειτο να δημοσιοποιηθεί, όπως επαναλαμβάνει συχνά ο Ζαρίφ κατά τη διάρκεια της συνομιλίας. Αντίγραφο της συνέντευξης διέρρευσε, όμως, στο περσικό ειδησεογραφικό δίκτυο με έδρα το Λονδίνο, Iran International.
Ο Ζαρίφ ακούγεται να επιβεβαιώνει αυτό που όλοι υποπτεύονταν εδώ και χρόνια: ότι ο ρόλος του ως εκπροσώπου της Ισλαμικής Δημοκρατίας στη διεθνή σκηνή είναι άκρως περιορισμένος. Οι αποφάσεις, λέει ο υπουργός κατά τη συνομιλία του Μαρτίου, λαμβάνονται από τον ύπατο θρησκευτικό ηγέτη ή από τους Φρουρούς της Επανάστασης.
«Ανήθικη κίνηση»
Ερωτηθείς για τη μαγνητοφωνημένη συνομιλία, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Σαΐντ Κατιζαντέχ, χαρακτήρισε τη δημοσιοποίησή της «ανήθικη πολιτική κίνηση», για να προσθέσει ότι τα αποσπάσματα που κυκλοφόρησαν δεν εκφράζουν την πραγματική άποψη του Ζαρίφ και τον σεβασμό και την αγάπη που νιώθει για τον στρατηγό Σουλεϊμανί.
Στη συζήτηση, ο Ζαρίφ επαινεί όντως τον Σουλεϊμανί, αναφέροντας ότι η συνεργασία τους υπήρξε πάντα εποικοδομητική και ομαλή. Με τη δολοφονία τού επικεφαλής των Φρουρών, λέει, οι ΗΠΑ κατάφεραν ισχυρό πλήγμα στο Ιράν, πιο καταστροφικό και από την ενδεχόμενη ισοπέδωση μιας ολόκληρης πόλης από βομβαρδισμό. Ο υπουργός επισημαίνει, όμως, ότι ορισμένες πρωτοβουλίες του Σουλεϊμανί έπληξαν τα ιρανικά συμφέροντα, αναφέροντας ως παράδειγμα την υπονόμευση της συμφωνίας για τα πυρηνικά του 2015, αλλά και την άδεια που παραχώρησε η Τεχεράνη σε ρωσικά αεροσκάφη για να πετάξουν πάνω από το Ιράν και να βομβαρδίσουν στόχους στη βόρεια Συρία.
Επικριτές του Ζαρίφ ζητούσαν την Κυριακή την παραίτησή του, κατηγορώντας τον για προδοσία. «Η δημοσιοποίηση της συνομιλίας με τον Ζαρίφ είναι σαν το Ισραήλ να έκλεβε τα έγγραφα του πυρηνικού μας προγράμματος», τονίζει ο πρώην αντιπρόεδρος Μοχάμαντ Αλί Απταχί. Η διαρροή της συζήτησης ακολουθεί μία σειρά αποτυχιών των μυστικών υπηρεσιών του Ιράν, που οδήγησαν στην πρόσφατη δολιοφθορά με στόχο τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Νατάντζ.