Ελπίδα στις φτωχότερες χώρες που αναζητούν δόσεις των εμβολίων κατά του κορωνοϊού προσφέρει η κίνηση των ΗΠΑ να ταχθούν υπέρ της πρότασης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για κατάργηση της πνευματικής ιδιοκτησίας στα εμβόλια κατά της Covid-19.
Ωστόσο, οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες εμφανίζονται επιφυλακτικές.
⇒ Διαβάστε ακόμη: Υπέρ της κατάργησης της πατέντας στα εμβόλια τάσσονται οι ΗΠΑ
Ορισμένες χώρες βλέπουν την προσωρινή αποποίηση από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ως σύντομο μονοπάτι για τον τερματισμό της πανδημίας. Ωστόσο, φαρμακοβιομηχανίες εκτιμούν ότι η άρση των πατεντών δεν θα βοηθήσει στην παραγωγή ούτε μιας παραπάνω δόσης φέτος και θα μπορούσε στην πραγματικότητα να σταθεί εμπόδιο στη γρήγορη παραγωγή, καθώς σπάνιοι πόροι θα βρεθούν στα χέρια νεοεισερχόμενων στον χώρο.
Όπως αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο, αναμφίβολα θα ακολουθήσουν μήνες διαπραγματεύσεων για να επιτευχθεί συναίνεση στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ), στη Γενεύη.
⇒ Διαβάστε ακόμη: Ε.Ε: Έτοιμη να συζητήσει την άρση της πατέντας στα εμβόλια κατά της Covid-19
Η ιδέα
Το σχέδιο για τα πνευματικά δικαιώματα κατατέθηκε στον ΠΟΕ από την Ινδία και τη Νότια Αφρική στις 2 Οκτωβρίου 2020 και συγκέντρωσε την υποστήριξη πλήθους αναπτυσσόμενων χωρών που κινδύνευαν να μείνουν πίσω στην κούρσα του εμβολιασμού.
Το αρχικό κείμενο πρότεινε προσωρινή εξαίρεση από ορισμένες υποχρεώσεις βάσει της Συμφωνίας για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας που σχετίζονται με το εμπόριο (TRIPS), ώστε οποιαδήποτε χώρα να μπορεί να παράγει εμβόλια χωρίς να υπάρχει ανησυχία για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας.
Το Γενικό Συμβούλιο του ΠΟΕ, το ανώτατο όργανο λήψης αποφάσεων, συζήτησε το θέμα την Τετάρτη, πριν από τη στροφή της Ουάσιγκτον. Η Ινδία και η Νότια Αφρική δεσμεύτηκαν να παρουσιάσουν ένα τροποποιημένο κείμενο με συμβιβασμούς, σύμφωνα με τον ΠΟΕ.
Τα μέλη του ΠΟΕ αναμένεται να συναντηθούν για να συζητήσουν τις αναθεωρήσεις του κειμένου έως τα τέλη Μαΐου.
Οι υπέρμαχοι της κατάργησης
Περισσότερες από 80 χώρες υποστηρίζουν την πρόταση. Μεταξύ τους, η Αργεντινή, το Μπαγκλαντές, η Κένυα, η Νιγηρία και η Βενεζουέλα.
Η Αίγυπτος, η Ινδονησία, το Μαρόκο και το Πακιστάν συγκαταλέγονται μεταξύ πολλών χωρών που έχουν δηλώσει ότι έχουν διαθέσιμη παραγωγική ικανότητα εάν αρθούν τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας.
Ορισμένες ΜΚΟ, όπως οι «Γιατροί Χωρίς Σύνορα», υποστηρίζουν την κατάργηση των πατεντών, εκτιμώντας ότι θα διευκολυνθεί η έγκαιρη πρόσβαση σε ιατρικά προϊόντα για όλες τις χώρες που έχουν ανάγκη.
Η ιδέα έχει επίσης την υποστήριξη του επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρέσιους, ο οποίος χαιρέτισε την κίνηση των ΗΠΑ ως «μνημειώδη στιγμή» στον αγώνα κατά της πανδημίας.
Η επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), Νγκόζι Οκόντζο-Ιουεάλα,
χαιρέτισε θερμά την πρόταση των ΗΠΑ για κατάργηση της πατέντας στα εμβόλια κατά του κορωνοϊού.
⇒ Διαβάστε ακόμη: Γαλλία – Γερμανία: Θετικοί στην κατάργηση της πατέντας στα εμβόλια
Ποιοι τάσσονται κατά
Η Διεθνής Ομοσπονδία Φαρμακοβιομηχανιών αντιτίθεται στην πρόταση, κάνοντας λόγο για λανθασμένη απάντηση σε ένα περίπλοκο πρόβλημα.
Η Ομοσπονδία εκτιμά ότι η πραγματική πρόκληση για την ενίσχυση της παραγωγής είναι η εξάλειψη των εμπορικών φραγμών και η αντιμετώπιση των εμποδίων στην αλυσίδα εφοδιασμού, καθώς και της έλλειψης πρώτων υλών. Οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες εκτιμούν επίσης ότι η εμπιστοσύνη στο εμβόλιο θα μπορούσε να υπονομευθεί από τη δωρεάν παραγωγή για όλους.
Η γερμανική εταιρεία BioNTech σχολίασε ότι η προστασία της πατέντας για τα εμβόλια Covid-19 δεν εμποδίζει την παραγωγή ή την παροχή των δόσεων που ανέπτυξε με την Pfizer. «Οι πατέντες δεν είναι περιοριστικός παράγοντας για την παραγωγή ή την προμήθεια του εμβολίου. Δεν θα αυξήσουν την παγκόσμια παραγωγή και την παροχή δόσεων εμβολίου βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα» ανέφερε η εταιρεία στο AFP.
Πλούσιες χώρες όπου εδρεύουν μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες, όπως η Ελβετία και η Βρετανία, έχουν από καιρό αντιταχθεί στην ιδέα παραίτησης από τα πνευματικά δικαιώματα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι στιγμής κρατούσε αρνητική στάση, ωστόσο μετά την ανακοίνωση των ΗΠΑ, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι οι Βρυξέλλες είναι τουλάχιστον έτοιμες να συζητήσουν την ιδέα.
Όσοι τάσσονται κατά του σχεδίου, στέκονται στην τεράστια οικονομική επένδυση σε εργαστήρια για την ανάπτυξη εμβολίων σε χρόνο ρεκόρ. Λένε επίσης ότι οι ισχύοντες κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας του ΠΟΕ περιέχουν προβλέψεις για τις λεγόμενες υποχρεωτικές άδειες, που προορίζονται για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Με πληροφορίες από AFP