Μπορεί το κάπνισμα να έχει σε μεγάλο βαθμό εξαφανιστεί από τις περισσότερες ταινίες της αμερικάνικης κινηματογραφικής βιομηχανίας και των εμπορικά παντοδύναμων πλατφόρμων streaming όπως το Netflix, όμως το σινεμά δεν έχει κόψει παντού τη βλαβερή αυτή συνήθεια. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με μία νέα έρευνα, το γαλλικό σινεμά είναι ακόμη βαριά εθισμένο στη… νικοτίνη, με σχεδόν όλες τις ταινίες γαλλικής παραγωγής να περιέχουν σκηνές με τσιγάρα, κάπνισμα και καπνό.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα που διεξήγαγε η Γαλλική Ένωση Κατά του Καρκίνου, κάθε γαλλική ταινία έχει κατά μέσο όρο δυόμισι λεπτά (2.6 για την ακρίβεια) σκηνών με κάπνισμα, χρονικό διάστημα που αντιστοιχεί σε περίπου έξι τηλεοπτικές διαφημίσεις. «Το κάπνισμα παραμένει σχεδόν πανταχού παρόν στις γαλλικές ταινίες», αναφέρει η Ένωση στη σχετική ανακοίνωση της, τονίζοντας ότι αυτή η προβολή καθιστά τα κάπνισμα γοητευτικό και ζητώντας νέα μέτρα που θα περιορίσουν τον κινηματογραφικό «χρόνο καπνίσματος».
Μπορεί να έχουν περάσει εξήντα και πλέον χρόνια από τότε που ο Ζαν-Πολ Μπελμοντό άναβε το ένα τσιγάρο μετά το άλλο στο «Με Κομμένη την Ανάσα» του Ζαν-Λικ Γκοντάρ και το γαλλικό σινεμά να μην καπνίζει πλέον μανιωδώς, όμως σίγουρα δεν έχει κόψει το… κάπνισμα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, περίπου το 90% από τα 150 έργα της περιόδου 2015-2019 που εξετάστηκαν, περιέχει τουλάχιστον ένα «περιστατικό καπνίσματος». Στα «περιστατικά» αυτά περιλαμβάνονται αυτή καθαυτή η πράξη του καπνίσματος, σκηνές που δείχνουν τσιγάρα και τασάκια και ομιλίες γύρω από το κάπνισμα, τα τσιγάρα κ.ο.κ. Σε αντίστοιχη έρευνα που έλαβε χώρα στις ΗΠΑ για τις ταινίες της περιόδου 2010-2018, σκηνές με κάπνισμα υπήρχαν μόλις στο 46% των κινηματογραφικών έργων.
Ενδιαφέρον στοιχείο που προκύπτει από την έρευνα είναι η σχετική αναντιστοιχία μεταξύ του καπνίσματος στην πραγματική ζωή της Γαλλίας (το οποίο έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια) και της συχνής εμφάνισης του στη μεγάλη οθόνη. «Παρότι έχουμε ένα πολύ ισχυρό πρόγραμμα πρόληψης, έχουμε παράλληλα και πολύ κάπνισμα στις ταινίες», αναφέρει μία εκ των ερευνητριών που συμμετείχαν της Ένωσης, η οποία προτείνει στη γαλλική κυβέρνηση να κόψει τις κρατικές επιδοτήσεις στις ταινίες που δείχνουν «σκόπιμα» σκηνές με κάπνισμα.
«Αφήστε τις ταινίες μόνες τους»
Όπως ήταν αναμενόμενο, μία τέτοια πρόταση δεν έγινε καθολικά αρεστή μεταξύ των ανθρώπων που απαρτίζουν τη γαλλική κινηματογραφική βιομηχανία, με ορισμένους να αντιλαμβάνονται τέτοιες κινήσεις ως κρατικές παρεμβάσεις στην καλλιτεχνική δημιουργία.
Ενδεικτικά ο σκηνοθέτης του κλασικού σήμερα «Μίσους» («La Haine»), Ματιέ Κασοβίτς, δήλωσε ότι σκοπός των ταινιών δεν είναι να αποτελούν πρότυπα, αλλά να αποτυπώνουν την κοινωνική πραγματικότητα. «Έχουμε τσιγάρα στην πραγματική ζωή, οπότε πρέπει να υπάρχουν και στις ταινίες», δήλωσε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι το κάπνισμα δεν αποτυπώνεται κατά κανόνα με θετικό τρόπο στον κινηματογράφο. «Αφήστε τις ταινίες μόνες τους», συμπλήρωσε.
Με πληροφορίες από BBC