Επτά χρόνια από την κατάρριψη του Boeing 777 των Μαλαισιανών Αερογραμμών στην ανατολική Ουκρανία, η κύρια δίκη των βασικών υπόπτων ξεκίνησε τη Δευτέρα στο Άμστερνταμ.
Στο αεροπλάνο επέβαιναν 298 άνθρωποι που όλοι έχασαν τη ζωή τους.
H πτήση ΜΗ17 απογειώθηκε από το αεροδρόμιο Σίπχολ του Άμστερνταμ και πετούσε με προορισμό την Κουάλα Λουμπούρ, όταν συνετρίβη στην περιοχή Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας, 17 Ιουλίου 2014.
Λίγες μόλις ώρες μετά την τραγωδία, φιλορώσοι αυτονομιστές γιόρταζαν την «επιτυχή» κατάρριψη φερόμενου ουκρανικού πολεμικού αεροσκάφους. Μια μέρα μετά ο ίδιος ο πρόεδρος Πούτιν κατηγόρησε την Ουκρανία, ενώ οι ρωσικές αρχές αρνήθηκαν οποιαδήποτε εμπλοκή, περιπλέκοντας την κατάσταση.
Μέχρι σήμερα κανείς δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για την πτώση του αεροσκάφους.
Αρκετές χώρες, μεταξύ αυτών η Ολλανδία και η Αυστραλία, ζήτησαν να επιληφθεί της υπόθεσης διεθνές δικαστήριο. Ωστόσο η υπόθεση δεν έφτασε ποτέ σε κάποιο δικαιοδοτικό όργανο του ΟΗΕ, επειδή η Ρωσία εμπόδισε την πρωτοβουλία με βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Η ολλανδική κυβέρνηση αποφάσισε έτσι να προσφύγει σε ολλανδικό δικαστήριο σύμφωνα με τους εθνικούς νόμους, καθώς τα περισσότερα θύματα (193) προέρχονται από την Ολλανδία.
Οι κατηγορούμενοι
Η δίκη διεξάγεται στο δικαστήριο του Σίπολ στο Άμστερνταμ, επειδή βρίσκεται πολύ κοντά στο αεροδρόμιο από το οποίο είχε απογειωθεί το μοιραίο Boeing και επειδή 196 από τα 298 θύματα ήταν Ολλανδοί.
Οι Ρώσοι Σεργκέι Ντουμπίνσκι (πρώην υπ. Άμυνας της αυτοανακηρυχθείσας «Δημοκρατίας του Ντονέτσκ» και στρατηγός), Ιγκόρ Γκίρκιν και Όλεγκ Πουλάτοφ (συνταγματάρχης και ο μόνος από τους τέσσερις υπόπτους που έχει νομική εκπροσώπηση στη δίκη) , καθώς και ο Ουκρανός Λεονίντ Χαρτσένκο, τέσσερις υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί των φιλορώσων αυτονομιστών στην ανατολική Ουκρανία, διώκονται από την ολλανδική εισαγγελία για φόνο και για εσκεμμένη συμμετοχή στην τραγωδία.
Στο στόχαστρο των ερευνών βρίσκεται και ένας πέμπτος ύποπτος, ο Βολοντίμιρ Τσεμάκ, πρώην διοικητικής ομάδας αυτονομιστών στην ανατολική Ουκρανία. Άλλοι ύποπτοι θα μπορούσαν να προκύψουν από τα μέλη του πληρώματος του πυραυλικού συστήματος BUK ή ενδεχομένως ο αρχηγός της 53ης ρωσικής μεραρχίας αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων, ο οποίος ίσως έδωσε εντολές.
Προς το παρόν κανένας από τους υπόπτους δεν έχει εμφανιστεί σε ολλανδικό δικαστήριο. Η Ρωσία δεν εκδίδει πολίτες της και πιθανώς ο Ουκρανός Καρτσένκο να απέκτησε ρωσικό διαβατήριο.
Ενδιαφέρον προκαλεί επίσης η ενδεχόμενη πολιτική διάσταση της δίκης, δεδομένου ότι στο στόχαστρο των ερευνών βρίσκεται και ο Βλάντισλαφ Σουρκόφ, υψηλόβαθμος Ρώσος αξιωματούχος και πρώην σύμβουλος του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Το νήμα φτάνει στη Ρωσία
Από το αεροπορικό δυστύχημα πέντε χώρες επλήγησαν περισσότερο – η Ολλανδία, η Αυστραλία, το Βέλγιο, η Μαλαισία και η Ουκρανία – και συνέστησαν κοινή ομάδα ερευνών για τη διαλεύκανση της υπόθεσης (JIT). Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το Boeing 777 χτυπήθηκε από αντιαεροπορικό πύραυλο τύπου ΒUK της σοβιετικής εποχής. O πύραυλος φέρεται να εκτοξεύτηκε από το Ντονμπάς, που ελέγχεται από φιλορώσους αυτονομιστές.
Το σύστημα BUK μεταφέρθηκε αρχικά στην ανατολική Ουκρανία από τη Ρωσία και επεστράφη στη Ρωσία λίγο μετά την αεροπορική τραγωδία, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι οποίες εξέτασαν μαρτυρίες κατοίκων, απομεινάρια του πυραύλου που βρέθηκαν στα συντρίμμια του αεροσκάφους καθώς επίσης ευρήματα δορυφόρων και βιντεοσκοπημένο υλικό.
Πριν από την έναρξη της κύριας δίκης, ο ολλανδός ανακριτής, Φρεντ Βεστερμπέκε, δήλωσε πεπεισμένος για την ύπαρξη αποδείξεων που βεβαιώνουν τη ρωσική εμπλοκή.
Για την ιστορία, η πτώση του μαλαισιανού αεροσκάφους το καλοκαίρι του 2014 οδήγησε στην επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία από τις ΗΠΑ και την ΕΕ εξαιτίας υπονοιών για την εμπλοκή της.
Με πληροφορίες από Deutsche Welle, ΑΠΕ-ΜΠΕ