Την ανάγκη για «βιώσιμη» αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο υπογραμμίζει η δήλωση της Συνόδου ΕΕ-ΗΠΑ, μετά τη δίωρη συνάντηση που είχαν στις Βρυξέλλες ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ και η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.
Επιπλέον στην κοινή δήλωση των επτά σελίδων περιέχεται και μία κρίσιμη επισήμανση για τη σημασία του σεβασμού του διεθνούς δικαίου και ιδίως του Δίκαιου της Θάλασσας.
Πιο συγκεκριμένα, το συμπεφωνημένο κείμενο στην παράγραφο 29 αναφέρει:
«Αποφασίζουμε να συνεργαστούμε για βιώσιμη αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου οι διαφορές πρέπει να επιλυθούν μέσω διαλόγου με καλή πίστη και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Στόχος μας είναι μια συνεργασία και αμοιβαία επωφελής σχέση με μια δημοκρατική Τουρκία».
Στην δε παράγραφο που αφορά στην Κίνα έχει περιληφθεί η εξής διατύπωση:
«Επαναβεβαιώνουμε την κρίσιμη σημασία του σεβασμού του διεθνούς δικαίου, ιδίως της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), σημειώνοντας τις διατάξεις της που ορίζουν τα νόμιμα θαλάσσια δικαιώματα των κρατών, σχετικά με τη θαλάσσια οριοθέτηση, σχετικά με τα κυρίαρχα δικαιώματα και τις δικαιοδοσίες των κρατών, σχετικά με την υποχρέωση επίλυσης διαφορών με ειρηνικά μέσα, και σχετικά με την ελευθερία πλοήγησης, υπερπτήσεων ή άλλες διεθνώς νόμιμες χρήσεις της θάλασσας».
Σε άλλα σημεία της κοινής δήλωσης αναφέρονται:
Για το καθεστώς Λουκασένκο
«Είμαστε αποφασισμένοι να ζητήσουμε από το καθεστώς της Λουκασένκο να λογοδοτήσει για τις αυξανόμενες επιθέσεις του στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες και για το ότι έθεσε σε κίνδυνο την αεροπορική ασφάλεια μέσω της άνευ προηγουμένου και απαράδεκτης αναγκαστικής εκτροπής ενός επιβατικού αεροπλάνου της ΕΕ με ψευδείς προσχηματισμούς και την επακόλουθη σύλληψη δημοσιογράφου ως μέρος μιας συνεχιζόμενης επίθεσης εναντίον φωνών της αντιπολίτευσης και της ελευθερίας του τύπου».
Για την Ρωσία
«Είμαστε ενωμένοι στην αρχική μας προσέγγιση έναντι της Ρωσίας και είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε αποφασιστικά στο επαναλαμβανόμενο μοτίβο αρνητικής συμπεριφοράς και επιβλαβών δραστηριοτήτων, το οποίο πρέπει να αντιμετωπίσει η Ρωσία για να αποτρέψει την περαιτέρω επιδείνωση των σχέσεων, συμπεριλαμβανομένου του καταλόγου των λεγόμενων μη φιλικών κρατών (…) Καταδικάζουμε τις συνεχιζόμενες ενέργειες της Ρωσίας για την υπονόμευση της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας και της Γεωργίας».
«Προτρέπουμε τη Ρωσία να σταματήσει τη συνεχή καταστολή της κατά της κοινωνίας των πολιτών, της αντιπολίτευσης και των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και να απελευθερώσει όλους τους πολιτικούς κρατούμενους».
Για την Κίνα
«Σκοπεύουμε να διαβουλευτούμε και να συνεργαστούμε στενά για όλο το φάσμα των θεμάτων στο πλαίσιο των αντίστοιχων πολύπλευρων προσεγγίσεων μας στην Κίνα, οι οποίες περιλαμβάνουν στοιχεία συνεργασίας, ανταγωνισμού και συστημικού ανταγωνισμού (…) Σκοπεύουμε να συνεχίσουμε να συντονίζουμε τις κοινές ανησυχίες μας, συμπεριλαμβανομένων των συνεχιζόμενων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Σινγιάνγκ και το Θιβέτ, τη διάβρωση της αυτονομίας και των δημοκρατικών διαδικασιών στο Χονγκ Κονγκ, τον οικονομικό εξαναγκασμό, τις εκστρατείες παραπληροφόρησης και τα ζητήματα περιφερειακής ασφάλειας».
Για την πανδημία
«Προτεραιότητα», επισημαίνεται τέλος στην κοινή δήλωση ΕΕ-ΗΠΑ, είναι η προώθηση της δίκαιης και προσιτής πρόσβασης και παράδοσης ασφαλών και αποτελεσματικών εμβολίων, διαγνωστικών COVID-19, και θερεπειών. ΕΕ και ΗΠΑ δεσμεύονται να στηρίξουν το μηχανισμό COVAX και να ενθαρρύνουν περισσότερους δωρητές να διαθέσουν 2 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίου παγκοσμίως μέχρι τα τέλη του 2021.
«Φιλοδοξούμε να εμβολιάσουμε τουλάχιστον τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού ως το τέλος του 2022», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Παράλληλα, συγκροτήθηκε μια κοινή ειδική ομάδα ΕΕ-ΗΠΑ για την επίλυση ζητημάτων σχετικά με την επέκταση της παραγωγής εμβολίων και θεραπευτικών δυνατοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας νέων εγκαταστάσεων παραγωγής, της διατήρησης μιας ανοιχτής και ασφαλής αλυσίδας εφοδιασμού, αποφεύγοντας τυχόν περιττούς περιορισμούς στις εξαγωγές και ενθαρρύνοντας την εθελοντική ανταλλαγή τεχνογνωσίας και τεχνολογίας. Αποφασίστηκε, επίσης, να ενισχυθεί η συνεργασία για τη μεταρρύθμιση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.