Περίπου 267 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο ζουν σήμερα σε εδάφη λιγότερο από δύο μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας, κινδυνεύοντας έτσι περισσότερο από μια μελλοντική άνοδο της εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική μελέτη ολλανδών ερευνητών.
Η έρευνα εκτιμά ότι έως το 2100 ο αριθμός των ανθρώπων σε κίνδυνο θα αυξηθεί στα 410 εκατομμύρια (το 72% στις τροπικές περιοχές).
Αυτά τα ευάλωτα για πλημμύρες εδάφη καλύπτουν μια συνολική έκταση περίπου ενός εκατομμυρίου τετραγωνικών χιλιομέτρων παγκοσμίως.
Η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε άνοδο της στάθμης των ωκεανών και θαλασσών, καθώς επίσης σε συχνότερες και πιο σοβαρές καταιγίδες και τυφώνες, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο πλημμύρας στις παράκτιες περιοχές.
Επιπλέον, σύμφωνα με έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC), από το Μουμπάι ως το Μαϊάμι, τη Ντάκα και τη Βενετία, οι παράκτιες πόλεις με τους εκατομμύρια κατοίκους τους βρίσκονται «στην πρώτη γραμμή» της κλιματικής κρίσης, η οποία απειλεί να αλλάξει τον παγκόσμιο χάρτη.
H πλειονότητα των ευάλωτων πληθυσμών ζουν σήμερα στις τροπικές περιοχές, σε μια έκταση 649.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων (σχεδόν στα δύο τρίτα ή 62% των ευάλωτων για πλημμύρες εδαφών) και τα μισά από αυτά τα εδάφη βρίσκονται στην τροπική Ασία.
«Οι περισσότερες παράκτιες πόλεις κινδυνεύουν να πεθάνουν. Πολλές άλλες θα εξαφανιστούν λόγω των πλημμυρών. Ως το 2050 θα έχουμε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα», εξηγεί ο Μπεν Στράους του οργανισμού Climate Central.
Παρά τις πολλές δυσοίωνες προβλέψεις, οι παράκτιες πόλεις εξακολουθούν να μεγαλώνουν, αυξάνοντας τον αριθμό των πιθανών θυμάτων, κυρίως στην Ασία και την Αφρική.
Η περίπτωση του Μπαγκλαντές
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ολλανδό Aljosja Hooijer της μονάδας Deltares Inland Water Systems Unit του Ντελφτ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο “Nature”, αξιοποίησαν δορυφορικά στοιχεία LiDAR (μία μέθοδο που χρησιμοποιεί παλμούς φωτός λέιζερ για να μετρήσει τις ανυψώσεις στην επιφάνεια της Γης) προκειμένου να μοντελοποιήσουν τις παράκτιες περιοχές παγκοσμίως και να υπολογίσουν πόσες βρίσκονται σε ύψος έως δύο μέτρων πάνω από τη στάθμη της θάλασσας.
Υπολόγισαν ότι το 2020 γύρω στα 267 εκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν σε τέτοιες περιοχές υψηλού κινδύνου.
Σε περίπτωση ανόδου της στάθμης κατά ένα μέτρο στο μέλλον και με την υπόθεση ότι θα υπάρξει μηδενική αύξηση του πληθυσμού, εκτιμήθηκε ότι στο τέλος του αιώνα μας (2100) περίπου 410 εκατομμύρια άνθρωποι θα ζουν πια σε περιοχές με άμεσο κίνδυνο για πλημμύρες.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση του Μπαγκλαντές, όπου σήμερα περίπου το 16% της έκτασης του βρίσκεται σε υψόμετρο λιγότερο από δύο μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας και σε αυτή την ευάλωτη περιοχή των 22.000 τ.χλμ. ζουν περίπου 18,1 εκατομμύρια άνθρωποι.
Αν υπάρξει μια άνοδος της στάθμης κατά ένα μέτρο έως το 2100 – ένα σενάριο που οι ερευνητές θεωρούν πολύ πιθανό- τότε εκτιμάται πως περίπου 6.000 τ.χλμ. και 4,9 εκατομμύρια κάτοικοι θα βρεθούν κάτω από το μέσο επίπεδο της θάλασσας.
Νοτιότερα και πιο κοντά στους τροπικούς, η Ινδονησία έχει σήμερα τη μεγαλύτερη έκταση γης από οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου σε υψόμετρο λιγότερο των δύο μέτρων από τη στάθμη της θάλασσας: 118.200 τ.χλμ. ή το 6,3 της ξηράς της και το 11,3% των ευάλωτων για πλημμύρες εδαφών στη Γη.
Πώς μπορούν να προστατευθούν οι μεγαλουπόλεις;
Με τη δημιουργία φραγμάτων, την κατασκευή τειχών, την αποκατάσταση παράκτιων οικοσυστημάτων που παρέχουν φυσική προστασία. Δεν υπάρχουν θαυματουργές λύσεις και οι αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν είναι πολλές και ολοένα και πιο περίπλοκες.
«Πρέπει να δράσουμε και να δράσουμε τώρα, διότι ήδη έχουμε καθυστερήσει», σχολιάζει ο Γιόχαν Φερλίντε, υπεύθυνος του προγράμματος προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στο Ρότερνταμ.
Με το 85% του εδάφους της κάτω από το επίπεδο της θάλασσας η ολλανδική πόλη είναι «σαν μπανιέρα», εξηγεί. «Πρέπει να αντλούμε κάθε σταγόνα νερού που πέφτει. Πρέπει πραγματικά να καινοτομήσουμε για να διατηρήσουμε στεγνά τα πόδια μας».
Όμως δεν μπορούν όλες οι χώρες να υιοθετούν καινοτόμους τρόπους προστασίας. Και η IPCC προειδοποιεί ότι όλα τα χρήματα του κόσμου δεν αποτελούν σίγουρη εγγύηση κατά της μετανάστευσης των κατοίκων των παράκτιων πόλεων.
Η Ινδονησία ήδη σκοπεύει να μετακινήσει την πρωτεύουσά της από τη Τζακάρτα στο Βόρνεο. Όμως κάποια κτίσματα είναι αναντικατάστατα, όπως στη Βενετία, όπου το 90% των οικημάτων απειλείται από το νερό. Στη διάρκεια του φαινομένου της πλημμυρίδας, το νερό φτάνει ως την πλατεία του Αγίου Μάρκου.
Όμως αν το επίπεδο της θάλασσας ανέβει κατά 30 εκατοστά, το νερό που θα πλημμυρίζει την πόλη θα παραμένει στάσιμο επί εβδομάδες.
«Οι προσπάθειές μας να σταματήσουμε την κλιματική αλλαγή έχουν στόχο να προστατεύσουν τις ζωές μας σήμερα, όμως καθορίζουν και τις ιστορίες που θα λένε οι απόγονοί μας για εμάς», σχολιάζει ο Μπεν Στράους.
«Και πιστεύω ότι οι ιστορίες που θα διηγούνται όλα όσα χάσαμε, όλα όσα δεν καταφέραμε να προστατεύσουμε θα είναι πολλές», προσθέτει.
ΕΜ
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ