ΖΥΡΙΧΗ. Οι δασικές εκτάσεις δεν καταπολεμούν μόνο την κλιματική αλλαγή, απορροφώντας διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, αλλά μετριάζουν και μία από τις χειρότερες επιπτώσεις της, την ξηρασία. Ερευνα του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης έδειξε ότι η μετατροπή γεωργικών γαιών ανά την Ευρώπη σε δασικές θα οδηγήσει σε αύξηση των θερινών βροχοπτώσεων κατά 7,6%.
Η αναγέννηση των δασών αλλάζει τον υδρολογικό κύκλο σε πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια από την επιφάνεια των ίδιων των δασών. Ο μηχανισμός με βάση τον οποίο η ύπαρξη των δασών αυξάνει τις βροχοπτώσεις δεν έχει εξηγηθεί απολύτως, αλλά το φαινόμενο έχει καταγραφεί με αρκετή λεπτομέρεια, ώστε να μπορούν να γίνουν προβλέψεις.
Η διαχείριση των δασών σχετίζεται με την προστασία της βιοποικιλότητας αλλά και με την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Πριν φθάσει κανείς στο θέμα των δασών, οι επιστήμονες έχουν καταστήσει σαφές ότι το πρώτο που πρέπει να γίνει άμεσα για να σταματήσει η αποσταθεροποίηση του κλίματος είναι η ανθρωπότητα να μην καίει ορυκτά καύσιμα. Το διοξείδιο του άνθρακα και μια σειρά άλλων ρύπων παγιδεύουν τη θερμότητα του Hλιου κοντά στη Γη, αποσταθεροποιώντας το κλίμα και ανεβάζοντας τις θερμοκρασίες. Αντί γενναίων βημάτων για τη μείωση των ρύπων, πολλές κυβερνήσεις έχουν υπερτονίσει την αξία της φύτευσης νέων δένδρων.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον έχει δεσμευθεί ότι η χώρα του θα φυτεύει 30 εκατ. δένδρα ετησίως, αρχής γενομένης από το 2025. Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας πολιτικής εξαρτώνται από πολλές παραμέτρους, μεταξύ άλλων από το αν η φύτευση θα αποτελεί μονοκαλλιέργεια ή αν θα υπάρξει μέριμνα για αναγέννηση οικοσυστημάτων.
Η έρευνα του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης (ΕΤΗ) εξέτασε δύο σενάρια αύξησης της δασοκάλυψης, που χαρακτήρισε ρεαλιστικά. Από τα σενάρια αυτά προκύπτει αύξηση βροχοπτώσεων, όχι μόνο στις περιοχές των νέων δασών, αλλά και μακριά από τα δάση, αρκεί να φυσούν άνεμοι που έχουν περάσει πάνω από τα δάση. Ετσι, δάση που φυτεύονται ή εξαφανίζονται σε μια χώρα μπορούν να επηρεάσουν τις βροχοπτώσεις σε μια γειτονική.
«Ισως το χειρότερο σημάδι της κλιματικής κρίσης σε σχέση με τις βροχοπτώσεις είναι η μείωση των θερινών βροχοπτώσεων στη Μεσόγειο», σημείωσε ο συγγραφέας της έρευνας, Ρόνι Μάιερ. «Σύμφωνα με τη μελέτη μας, η αύξηση των δασών θα αυξήσει τις βροχές, άρα και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή».
Η διατήρηση των υφιστάμενων δασών με την αποφυγή διάνοιξης νέων δρόμων και την αυστηρή χωροθέτηση ανθρώπινων δραστηριοτήτων μακριά από τα δάση είναι απαραίτητο βήμα. Προτού οι χώρες της Ευρώπης επιδοθούν σε μεγάλης κλίμακας δενδροφυτεύσεις, οφείλουν να σταματήσουν την καταστροφή των δασών που ήδη υπάρχουν. Αλλά φυσικά, ο κίνδυνος για την αποσταθεροποίηση του κλίματος παραμένει. «Οι δενδροφυτεύσεις δεν είναι λύση για την κλιματική αλλαγή», σημειώνει ο καθηγητής του Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Βρυξελλών, Βιμ Τιερί. «Οσα δένδρα και αν φυτεύσουμε, όσα δάση και αν αποκαταστήσουμε, δεν μπορούμε να αντισταθμίσουμε τους ρύπους που συνεχίζουμε να διοχετεύουμε στην ατμόσφαιρα καίγοντας ορυκτά καύσιμα».