Η ολική και απρόσμενα ταχεία επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία αλλάζει το γεωπολιτικό σκηνικό, είναι διδακτική σε ό,τι αφορά την αναποτελεσματικότητα ξένων παρεμβάσεων που εξελίσσονται σε πολιτικές στήριξης καθεστώτων χωρίς λαϊκή απήχηση, ενώ θα έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις σε ένα ευρύ γεωγραφικό τοπίο το οποίο περιλαμβάνει και την Ελλάδα.
Η δραματική εξέλιξη συνιστά σαφώς ήττα της Δύσης, προκαλεί έντονο προβληματισμό για την «επόμενη μέρα» σε μια εύφλεκτη περιοχή όπου υπάρχουν και χώρες που διαθέτουν ή επιδιώκουν να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα, γεννά ερωτήματα για τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Τουρκία και προκαλεί ανησυχία για αύξηση των προσφυγικών ροών, μεταξύ άλλων, και προς την Ελλάδα.
Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρώπη παρακολουθούν αμήχανες την πλήρη κατάρρευση του προηγούμενου καθεστώτος και τη διαφυγή του προέδρου στο Τατζικιστάν, ενώ εύλογα ανησυχούν για τις σχέσεις της Καμπούλ υπό τους Ταλιμπάν, με τη Ρωσία και την Κίνα. Ηδη, οι Ταλιμπάν ανέλαβαν τη φύλαξη της ρωσικής πρεσβείας στην Καμπούλ και, σύμφωνα με τη Μόσχα, σύντομα «θα συμφωνήσουν με τον πρεσβευτή τις λεπτομέρειες σε μια πιο μακροπρόθεσμη προοπτική». Τα ερωτήματα πολλά. Μεταξύ αυτών το αν θα επιδιώξουν οι Ταλιμπάν τη διεθνή νομιμότητα και αποδοχή από τη Δύση, το κατά πόσον η επιστροφή τους στην εξουσία σηματοδοτεί και ενίσχυση της Αλ Κάιντα, το αν θα σημειωθεί μαζική έξοδος προσφύγων μεταξύ των οποίων είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υπάρχουν και τρομοκρατικά στοιχεία, και φυσικά αν και σε ποιο βαθμό θα διαμορφωθούν νέοι συσχετισμοί στην Ανατ. Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή.
Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Εθνη, η Αλ Κάιντα έχει παρουσία σε τουλάχιστον 15 αφγανικές επαρχίες και παρά την κατ’ αρχήν συμφωνία των Ταλιμπάν με τις ΗΠΑ να μην επιτρέψουν την εκπαίδευση και τη δράση «τρομοκρατών, περιλαμβανομένης της Αλ Κάιντα, που θα απειλούσαν την ασφάλεια των ΗΠΑ και των συμμάχων» τους, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα θελήσουν ή θα μπορέσουν να την τηρήσουν. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η Αθήνα θα πρέπει να πρωταγωνιστήσει στο πλαίσιο της ενεργοποίησης των Βρυξελλών σε μια φάση όπου η Ε.Ε. δείχνει μάλλον απροετοίμαστη. Επίσης, η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να ενθαρρύνει τη στήριξη της γειτονικής Τουρκίας για την άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση ενδεχόμενου κύματος προσφύγων, μέρος του οποίου αναπόφευκτα θα περάσει και στην ελληνική επικράτεια. Μία τέτοια στάση της Αθήνας σε ένα μείζον ζήτημα που θα απασχολήσει έντονα τον Ταγίπ Ερντογάν το αμέσως επόμενο διάστημα, μόνο θετικά μπορεί να επηρεάσει και τις διμερείς σχέσεις.
Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις στο μεταναστευτικό σκηνικό για τις χώρες υποδοχής όπως η Ελλάδα, ενώ η ενίσχυση του ακραίου ισλαμισμού στην ευρύτερη περιοχή επιβάλλει τον εκ μέρους της χώρας μας έγκαιρο σχεδιασμό σε πολιτικό, διπλωματικό και επιχειρησιακό επίπεδο.