Σε κάτι παραπάνω από ένα μήνα, οι Γερμανοί πολίτες θα προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν το εικοστό, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, Κοινοβούλιο (Μπούντεσταγκ) της χώρας. Οι εκλογές αποτελούν ορόσημο για διαφορετικούς λόγους. Πρόκειται, άλλωστε, για την πρώτη φορά μετά 19 χρόνια που η Αγκελα Μέρκελ δεν είναι υποψήφια καγκελάριος, ενώ ταυτόχρονα η αναμέτρηση αποτελεί και μια πρόγευση της πιθανής πράσινης στροφής της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας, με πολλαπλές παγκόσμιες προεκτάσεις.
Κανένα χαρακτηριστικό των επικείμενων εκλογών, ωστόσο, δεν συγκρίνεται με το πόσο απρόβλεπτες παραμένουν, παρότι λίγες εβδομάδες πριν από τη διεξαγωγή τους.
«Μιλάμε πραγματικά για πολιτικό καζίνο – όλα τα σενάρια παραμένουν πιθανά για το ποιος θα είναι ο τελικός κυβερνητικός συνασπισμός», αναφέρει στην «Κ» η αναλύτρια και διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών Αννα Φίσερ.
Τα πράγματα δεν ήταν πάντοτε έτσι. Πριν από μερικούς μήνες, ήταν σχεδόν αδιαμφισβήτητο πως διάδοχος της Μέρκελ στην καγκελαρία θα ήταν ο Αρμιν Λάσετ, υποψήφιος του συντηρητικού συνασπισμού των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) και της αδελφικής Χριστιανοκοινωνικής Ενωσης της Βαυαρίας (CSU). Εθεωρείτο ο πλέον καθαρός εκφραστής της πολιτικής της Μέρκελ, διατηρώντας κεντρώα και ρεαλιστική ιδεολογική γραμμή στο κόμμα, ενώ η εμπειρία του ως πρωθυπουργού του πολυπληθέστερου κρατιδίου της χώρας, της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, έχαιρε, μέχρι πρότινος, θερμής υποδοχής από τη γερμανική κοινωνία.
Οι δημοσκοπήσεις
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, δείχνουν πως το πολιτικό παζλ έχει πλέον αλλάξει ριζικά. Δημοσκόπηση του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων INSA για την εφημερίδα Bild, που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, κατέγραψε πτώση του συντηρητικού συνασπισμού CDU-CSU στο 23% –από την κορυφή του 30% που έπιασε πριν από μερικούς μήνες– ενώ πτωτική εμφανίζεται και η τάση του κόμματος των Πρασίνων, που βρίσκεται οριακά κάτω από το 20%. Απροσδόκητος ευνοημένος των εκλογικών τάσεων φαίνεται πως αναδεικνύεται το Κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), το οποίο κατέγραψε άνοδο δύο μονάδων και βρίσκεται πλέον στο 21%, ξεπερνώντας την παράταξη των Πρασίνων για πρώτη φορά εδώ και μήνες.
Οι έρευνες δείχνουν, επίσης, πως ο Ολαφ Σολτς, υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Μέρκελ και υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών σε αυτή την αναμέτρηση, παραμένει η πιο δημοφιλής επιλογή για την καγκελαρία.Ακόμη πιο ξεκάθαρος νικητής των δημοσκοπήσεων, βέβαια, παραμένει η αβεβαιότητα. Οι πρόσφατες μετρήσεις καταγράφουν τη μικρότερη διαφορά μεταξύ των τριών μεγάλων παρατάξεων από τον Μάρτιο του 2017, ενώ το μέχρι προσφάτως πιθανότερο σενάριο κυβερνητικής συμμαχίας Συντηρητικών – Πρασίνων φαντάζει, πλέον, σχεδόν αδύνατο. Αντιθέτως, η συμμετοχή τουλάχιστον τριών παρατάξεων στην όποια κυβέρνηση συνεργασίας εξελίσσεται ολοένα και περισσότερο στο επικρατέστερο ενδεχόμενο. Η προσοχή στρέφεται και στα τρία μικρότερα κόμματα: οι Φιλελεύθεροι (FDP) και η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) κυμαίνονται γύρω στο 12%, ενώ ακολουθεί η Αριστερά (Die Linke) στο 7%. Τα τελικά ποσοστά τους ενδέχεται να καθορίσουν τη σύνθεση της κυβέρνησης, την επομένη της 26ης Σεπτεμβρίου.
Τα τωρινά δημοσκοπικά ποσοστά, πάντως, ανοίγουν το σενάριο για έναν πιθανό συνασπισμό των Σοσιαλδημοκρατών, των Φιλελεύθερων και των Πρασίνων – τον χαϊδευτικά αποκαλούμενο «συνασπισμό φαναριού», από τα χρώματα των τριών παρατάξεων, κόκκινο, κίτρινο, και πράσινο αντίστοιχα. Μια τέτοια σύνθεση θα προκαλούσε σαφώς έκπληξη, καθώς η παράταξη της απερχόμενης καγκελαρίου Μέρκελ θα βρισκόταν έξω από το κυβερνητικό σχήμα για πρώτη φορά από το 2005. Ισως η πιο δραματική μεταβολή των τελευταίων μηνών αφορά την ασταθή επίδοση του κόμματος των Πρασίνων.
Τον Απρίλιο, η παράταξη έφτασε προσωρινά να βρίσκεται πρώτη στις δημοσκοπήσεις, ωστόσο η υποψηφιότητα της Αναλένα Μπέρμποκ για την καγκελαρία δεν οδήγησε την πρωτιά του κόμματος σε μακροζωία. Από την ημέρα της ανακοίνωσης της υποψηφιότητάς της, η Μπέρμποκ κατηγορήθηκε για λογοκλοπή, παράλειψη δήλωσης πρόσθετου εισοδήματος και παραπληροφόρηση στο βιογραφικό της. «Από τις δημόσιες εμφανίσεις της αντιλαμβάνεται κανείς πως, δυστυχώς, δεν πρόκειται για εξαιρετικά χαρισματική πολιτικό», τονίζει στην «Κ» o Φίλιπ Σόμερ, παραδοσιακός ψηφοφόρος των Πρασίνων, εκφράζοντας την απογοήτευσή του που τα ποσοστά του κόμματος δεν ανέβηκαν έπειτα από τις πρωτοφανείς πλημμύρες που έπληξαν τη χώρα.
Δεν χωράει αμφιβολία, πάντως, πως το μεγαλύτερο πολιτικό θύμα της καταστροφής ήταν ο Λάσετ. Τα ποσοστά του υποψηφίου των Συντηρητικών υποχώρησαν δραματικά όταν –κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Ερφστατ, την πόλη που επλήγη σοβαρότερα από τις φονικές καταιγίδες– κάμερες τον κατέγραψαν να γελάει δυνατά για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα την ώρα της συνέντευξης Τύπου των πολιτικών αρχηγών για την καταστροφή. Εκτοτε, δεν έχουν ανακάμψει.
Η αβεβαιότητα και κρισιμότητα των επικείμενων εκλογών φαίνεται να τυλίγουν τη γερμανική πρωτεύουσα σε εκλογικό πυρετό, καθώς είναι ήδη διακοσμημένη με δεκάδες εκλογικές αφίσες και πολιτικά μηνύματα.
«Στο Βερολίνο, την Κυριακή της 26ης Σεπτεμβρίου, θα ψηφίσουμε για τέσσερα διαφορετικά πράγματα: τις εθνικές εκλογές, τις εκλογές του κρατιδίου, τις τοπικές εκλογές, αλλά και ένα κομβικό δημοψήφισμα που ενδέχεται να περιορίσει την ιδιωτική αγορά κατοικίας», δηλώνει με ενθουσιασμό ο Ντάνιελ Σνοκ, ο οποίος εργάζεται στην ομοσπονδιακή υπηρεσία κυβερνοασφάλειας, προτού συμπληρώσει: «Μετά τις εκλογές σίγουρα θα ζήσουμε έναν πολιτικό σεισμό, όποιο και να είναι το αποτέλεσμα».