Ευθύνες στην έκπτωτη πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του Αφγανιστάν για την ταχύτητα της κατάρρευσης του Αφγανικού Στρατού απέναντι στους Ταλιμπάν αποδίδει ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.
Σε συνέντευξή του σε μικρό αριθμό ευρωπαϊκών εφημερίδων, μεταξύ των οποίων η «Κ», ο κ. Στόλτενμπεργκ δηλώνει ότι «είχαμε λόγους να περιμένουμε περισσότερα μετά από 20 χρόνια στα οποία επενδύσαμε τόσο πολλά σε αίμα και χρήμα για να οικοδομήσουμε αξιόμαχες αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας. Το ότι κατέρρευσαν μέσα σε λίγες ημέρες είναι ζήτημα ηγεσίας. Γνώρισα θαρραλέους, αφοσιωμένους, επαγγελματίες Αφγανούς στρατιώτες – έτοιμους να υπερασπιστούν τη χώρα τους και να πολεμήσουν τους Ταλιμπάν. Αλλά βλέπουμε αναφορές ότι οι στρατιώτες δεν πληρώνονταν, δεν είχαν τις προμήθειες που χρειάζονταν – πυρομαχικά, νερό…Η απουσία πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας ήταν που οδήγησε στην κατάρρευση του στρατού».
Παράλληλα, παραδέχεται ότι, αφού ολοκληρωθεί η φάση της εκκένωσης, θα πρέπει να τεθούν «δύσκολα ερωτήματα» για τα λάθη του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν κατά την τελευταία 20ετία και «να είμαστε ειλικρινείς και με καθαρή ματιά» σχετικά με αυτά. «Είναι σημαντικό να αντλήσουμε τα σωστά διδάγματα από τη διαδικασία αυτή», τονίζει, επιμένοντας ότι «ήταν σωστή η απόφαση να επέμβουμε στη χώρα το 2001».
Ο γ.γ. της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας τοποθετείται επίσης χωρίς περιστροφές για την αδυναμία της Ε.Ε. να σταθεί ως στρατιωτική δύναμη χωρίς τη στήριξη των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. «Το να πιστεύει κανείς ότι η Ευρώπη μπορεί να προστατεύσει τον εαυτό της χωρίς τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ είναι λάθος», λέει χαρακτηριστικά. «Η Ε.Ε. δεν θα μπορέσει ποτέ να υπερασπιστεί την Ευρώπη. Αυτό έχει να κάνει με χρήματα – το 80% των αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ προέρχεται από χώρες που δεν ανήκουν στην Ε.Ε. έχει επίσης να κάνει με τη γεωγραφία: η Νορβηγία στο Βορρά, η Τουρκία στο νότο, ο Καναδάς, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο (αν θεωρήσουμε ότι δεν ανήκει στην Ευρώπη), είναι χώρες που είναι όλες απαραίτητες για την άμυνα της Ευρώπης. Χρειαζόμαστε τον διατλαντικό δεσμό για να είναι αξιόπιστη η άμυνα της Ευρώπης».
«Το ΝΑΤΟ παίξει έναν κρίσιμο ρόλο στις προσπάθειες εκκένωσης», αναφέρει επίσης ο κ. Στόλτενμπεργκ. «Έχουμε περίπου 200 άτομα πολιτικό προσωπικό στο αεροδρόμιο που παρέχουν ζωτικές υπηρεσίες, όπως έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας, πυροπροστασία, διανομή καυσίμων κ.ά. Επιπλέον, ο επικεφαλής της διπλωματικής μας αποστολής συντονίζει επαφές μεταξύ των Συμμάχων και των χωρών-εταίρων, πολλές φορές την ημέρα, ώστε να προχωρήσει όσο πιο συντονισμένα γίνεται η επιχείρηση εκκένωσης».
Ο γενικός γραμματέας μνημονεύει το ρόλο της Τουρκίας και του Ηνωμένου Βασιλείου στη φύλαξη του αεροδρομίου της Καμπούλ στο πλευρό των ΗΠΑ. Αναφέρεται επίσης στο γεγονός ότι πολλά άλλα μέλη της Συμμαχίας έχουν αποστείλει αεροσκάφη για την εκκένωση υπηκόων των χωρών του ΝΑΤΟ και των εταίρων τους αλλά και ευάλωτων Αφγανών. «Μόλις χθες εκκενώθηκαν 21.600 άτομα, εκ των 8.900 σε μη αμερικανικά αεροπλάνα», αναφέρει. Ήδη περισσότερα από 90.000 άτομα έχουν φυγαδευτεί από τη χώρα, σύμφωνα με τον κ. Στόλτενμπεργκ, σε «μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις εκκένωσης στα χρονικά».
Μετά τη λήξη της επιχείρησης στις 31 Αυγούστου, προσθέτει, «θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ώστε να μπορέσουν να φύγουν από το Αφγανιστάν όσοι το επιθυμούν σε εμπορικές πτήσεις. Καλούμε επίσης τους Ταλιμπάν να ανοίξουν τα χερσαία σύνορα ώστε να μπορεί η έξοδος να γίνει και οδικώς».
Ο κ. Στόλτενμπεργκ χαρακτηρίζει «δίλημμα» την επιλογή της παράτασης της προθεσμίας που έχουν θέσει οι Αμερικανοί (και στην οποία επιμένουν οι Ταλιμπάν). «Το έχουμε συζητήσει ως Συμμαχία και όλοι αναγνωρίζουν από τη μία την ανάγκη να έχουμε όσο περισσότερο χρόνο γίνεται, ώστε να φυγαδεύσουμε όσους περισσότερους ανθρώπους μπορούμε – δικούς μας ανθρώπους, αλλά και Αφγανούς που συνεργάστηκαν μαζί μας. Από την άλλη, όσο πιο πολύ καιρό παραμένουμε εκεί, αυξάνεται ο κίνδυνος μίας τρομοκρατικής επίθεσης – ειδικά αν είμαστε εκεί χωρίς έστω την έμμεση συγκατάθεση των Ταλιμπάν.
Έχω πάει πολλές φορές στο αεροδρόμιο της Καμπούλ. Είναι περιστοιχισμένο από λόφους – είναι ένα πολύ επικίνδυνο μέρος αν δεν έχεις τη συγκατάθεση των δυνάμεων που ελέγχουν την πόλη. Επιπλέον, παραμένει το πρόβλημα ότι οι άνθρωποι που θέλουν να φύγουν έχουν μεγάλη δυσκολία να φτάσουν στο αεροδρόμιο. Αυτό το πρόβλημα δεν θα λυνόταν με μία παράταση».
– Η πλήρης συνέντευξη θα δημοσιευθεί στο αυριανό φύλλο της Kαθημερινής