Η Κλειώ Κοντογιάννη και ο Τόμας Γουόρφ ήταν ακόμη παιδιά –9 και 8 ετών αντίστοιχα– όταν οι τρομοκρατικές επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους συγκλόνισαν την πόλη τους. Στις 8.46 το πρωινό της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001, βρίσκονταν και οι δύο στο σχολείο. Το δημοτικό όπου πήγαινε ο Τόμας, στη γειτονιά του Brooklyn Heights, είχε μεγάλα παράθυρα με θέα την καρδιά του Financial District στο Μανχάταν. Θυμάται ακόμη τον πρώτο συμμαθητή του που κοιτούσε τον καπνό που αιωρούνταν πάνω από την περιοχή, προτού τον ακολουθήσει όλη η τάξη. «Κανείς δεν ήξερε ακριβώς τι είχε συμβεί, παρότι όλοι αντιληφθήκαμε πως ήταν κάτι σοβαρό», εξηγεί. «Θυμάμαι, για μεγάλο διάστημα, να επικρατεί απόλυτη ησυχία, σε μια τάξη όπου συνήθως γινόταν χαμός από φασαριόζικα παιδιά».
Η Κλειώ βρισκόταν στο Upper-West Side, 120 δρόμους πάνω από τους Δίδυμους Πύργους, όμως η καταστροφή ήταν αισθητή και εκεί. «Εχω ακόμη μια έντονη μνήμη του αέρα να αλλάζει απότομα, και ενώ μαζευόμασταν στην αυλή, να φαίνονται ο καπνός και αιωρούμενα σωματίδια στον ορίζοντα», λέει. Από τις πιο έντονες αναμνήσεις της ήταν η αμηχανία και η αβεβαιότητα όταν προσέκρουσε πλέον και το δεύτερο αεροπλάνο. «Τα πρώτα παγερά λεπτά κανείς δεν είχε καταλάβει πως ήταν σκόπιμη επίθεση. Ηταν η μέρα που όλα τα αγουροξυπνημένα παιδιά της Νέας Υόρκης άκουσαν για πρώτη φορά τη λέξη τρομοκράτης».
Λίγα λεπτά μετά την επίθεση, στα σχολεία των παιδιών άρχισαν να καταφθάνουν οι γονείς. Οταν ο Τόμας συνάντησε τη μητέρα του, στο πρόσωπό της ήταν ζωγραφισμένη η αγωνία. «Επιστρέψαμε γρήγορα στο σπίτι και ανοίξαμε κατευθείαν την τηλεόραση. Θυμάμαι να έχω άπειρες απορίες, αλλά να μη βρίσκω καν το θάρρος να ρωτήσω τη βουρκωμένη μαμά μου». Μόνο αρκετά αργότερα, όταν χτύπησε το τηλέφωνο και η μητέρα του ξέσπασε σε κλάματα αγαλλίασης, ο Τόμας έμαθε πως η θεία του, που δούλευε τρία τετράγωνα δίπλα από τους Δίδυμους Πύργους, κατάφερε να επιστρέψει στο σπίτι της με ασφάλεια.
Στη θέση της μητέρας της, που την έπαιρνε κάθε ημέρα από το σχολείο, η Κλειώ συνάντησε τον μπαμπά της. «Η μαμά μου δούλευε στο Νιου Τζέρσεϊ και είχε εγκλωβιστεί εκεί, γιατί είχαν κλείσει όλες τις γέφυρες και τα τούνελ. Ολες οι συγκοινωνίες είχαν “παγώσει”. Θυμάμαι να περπατάμε, χέρι χέρι, με τον πατέρα μου τη West Avenue και να κοιτάμε αμίλητοι τον μαύρο καπνό που αιωρούνταν πάνω από την πόλη».
Και οι δύο είχαν ένα κοντινό πρόσωπο που έζησε από κοντά το εφιαλτικό πρωινό της 11ης Σεπτεμβρίου. Ενας αδελφικός φίλος της οικογένειας του Τόμας δούλευε στον νότιο πύργο και κατάφερε να εκκενώσει το κτίριο λίγα λεπτά πριν από την πρόσκρουση του δεύτερου αεροσκάφους, ενώ ο θείος της Κλειούς ήταν από τους πρώτους πυροσβέστες που βρέθηκαν στα συντρίμμια των Διδύμων Πύργων. «Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης διάσωσης έχασε τον καλύτερο φίλο του», εξηγεί η Κλειώ. «Ακόμη και σήμερα, αποφεύγει να μιλάει για εκείνη την ημέρα». Παρά τις τραυματικές μνήμες της 11ης Σεπτεμβρίου, τα δύο παιδιά συγκρατούν περισσότερο την αντοχή, την αισιοδοξία της επόμενης ημέρας. «Ηταν μία από τις πρώτες στιγμές που ένιωσα την ψυχή της Νέας Υόρκης. Στον απόηχο της επίθεσης κυκλοφόρησαν όλα αυτά τα μυθιστορήματα ή ταινίες που μιλούν για το πόσο τρομοκρατημένη ήταν η πόλη, και πώς το ηθικό της είχε σπάσει», υπογραμμίζει η Κλειώ. «Δεν θα μπορούσαν να απέχουν περισσότερο από την πραγματικότητα. Η αλληλεγγύη και η καλοσύνη, το αίσθημα της συλλογικότητας τις πρώτες εβδομάδες μετά την επίθεση, μου έχουν μείνει χαραγμένα», συμπληρώνει. «Το υπέροχο είναι πως ο φόβος δεν άλλαξε ποτέ την ψυχή της υπέροχης πόλης μας», αναφέρει περήφανα ο Τόμας. «Η συγκλονιστική αυτή ημέρα θα μπορούσε να είχε βυθίσει την πόλη μας στον τρόμο και στον συντηρητισμό. Είκοσι χρόνια αργότερα, η Νέα Υόρκη παραμένει η εμβληματική πόλη της διαφορετικότητας και της συμπεριληπτικότητας», τονίζει.
Στα εφηβικά τους χρόνια, τα δύο παιδιά αντιμετώπισαν την πολύπλοκη κληρονομιά της 11ης Σεπτεμβρίου. Συμφωνούν και οι δύο πως η γενιά τους απέρριψε τα αυξανόμενα μέτρα ασφαλείας, την αναδυόμενη ισλαμοφοβία και πάνω απ’ όλα την επέμβαση στο Ιράκ που ακολούθησαν. «Είναι ένα ενδιαφέρον παράδοξο της Νέας Υόρκης. Ενώ έζησε στο πετσί της την καταστροφή της τρομοκρατικής επίθεσης, αντιστάθηκε σθεναρά στη συντηρητική στροφή που ακολούθησαν οι ΗΠΑ τα χρόνια του Μπους Τζούνιορ», επισημαίνει ο Τόμας και η Κλειώ γνέφει καταφατικά.