Πέντε είναι τα βασικά «αγκάθια» που αντιμετωπίζει ο σχηματισμός τρικομματικής κυβέρνησης με τα χρώματα του «φωτεινού σηματοδότη» (κόκκινο, πράσινο, κίτρινο), τη σύμπραξη δηλαδή Σοσιαλδημοκρατών (SPD), Πρασίνων και Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP).
1.Oι τρεις επίδοξοι εταίροι είναι όλοι τους νικητές των εκλογών. Οι Σοσιαλδημοκράτες αύξησαν το ποσοστό τους κατά πέντε και πλέον ποσοστιαίες μονάδες, όσες περίπου και οι Πράσινοι. Είναι πρώτο κόμμα. Ο Ολαφ Σολτς θα είναι, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ο επόμενος καγκελάριός τους. Οι Ελεύθεροι Δημοκράτες αύξησαν ελαφρά το ποσοστό τους, λιγότερο από μία μονάδα. Ομως έχουν πάντα την εναλλακτική της συνεργασίας με τους Χριστιανοδημοκράτες/Χριστιανοκοινωνιστές (CDU/CSU), που είναι και οι φυσικοί τους σύμμαχοι. Αρα και τα τρία κόμματα ξεκινούν περίπου από την ίδια αφετηρία, δεν υπάρχει κάποιο που είναι υποχρεωμένο σε μεγαλύτερους συμβιβασμούς από τα υπόλοιπα. Κι αυτό, σε μια τριμερή διαπραγμάτευση περιπλέκει τα πράγματα.
2.Το SPD δεν μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση με τους Πρασίνους και το Κόμμα της Αριστεράς (Die Linke) επειδή το τελευταίο υποδιπλασίασε την επιρροή του, πέφτοντας κάτω από το 5%. Αρα δεν έχει εναλλακτική λύση, παρά μόνον αν συνεργαστεί με το συντηρητικό στρατόπεδο, εξέλιξη που απεύχονται και οι δύο πλευρές. Για τους Σοσιαλδημοκράτες ο «φωτεινός σηματοδότης» είναι δηλαδή μονόδρομος. Αντίθετα, Πράσινοι και FDP έχουν τη δυνατότητα να συνεννοηθούν με την αποδεκατισμένη Ενωση CDU/CSU, η οποία θα μπορούσε να ικανοποιήσει πολύ περισσότερα αιτήματά τους από το SPD, αφού αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος να παραμείνει στην εξουσία. Ετσι, κατά κάποιο τρόπο η πρωτιά του SPD είναι πύρρειος.
3.Ο ηγέτης του FDP, Κρίστιαν Λίντνερ, είχε πει προεκλογικά ότι προϋπόθεση για να μπει το κόμμα του σε μια κυβέρνηση συνασπισμού είναι να διοριστεί ο ίδιος υπουργός Οικονομικών. Το ίδιο πόστο διεκδικεί και ο Πράσινος ηγέτης Ρόμπερτ Χάμπεκ, ο οποίος προορίζεται μάλλον και για αντικαγκελάριος. Ενδεχόμενος διορισμός του Λίντνερ στο συγκεκριμένο υπουργείο όμως θα δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία της κυβέρνησης αλλά και στη συνοχή της Ευρώπης. Ο λόγος είναι ότι ο επικεφαλής του FDP είναι υπέρμαχος του φρένου χρέους, της μείωσης της φορολογίας ως κίνητρο προς τις επιχειρήσεις και της επιστροφής στη δημοσιονομική πειθαρχία μετά την πανδημία. Ολα αυτά αντιβαίνουν πλήρως στις προεκλογικές εξαγγελίες SPD και Πρασίνων, ενώ αν καταφέρει να επιβάλει την οικονομική του στρατηγική σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το Βερολίνο θα βρεθεί σε σύγκρουση με τη Γαλλία και τον ευρωπαϊκό Νότο.
4.Ο Ολαφ Σολτς εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπος με τρία σκάνδαλα, το πρώτο, αυτό της Cum-Ex, από τη θητεία του στην πρωθυπουργία του Αμβούργου και τα άλλα δύο (Wirecard και στην κεντρική υπηρεσία για το ξέπλυμα χρήματος του υπουργείου Οικονομικών) όσο ήταν υπουργός Οικονομικών της Αγκελα Μέρκελ. Πηγές, προσκείμενες στην απερχόμενη καγκελάριο, εκτιμούν ότι η πρώτη υπόθεση είναι πολύ σοβαρή και ενδέχεται να υπονομεύσει το έργο της κυβέρνησης. Προεκλογικά εισαγγελείς εισέβαλαν στο υπουργείο Οικονομικών ερευνώντας το πιο πρόσφατο σκάνδαλο. Παρόμοιες εικόνες είναι πιθανό να δούμε όταν ο υποψήφιος καγκελάριος θα έχει εγκατασταθεί στο γραφείο της Μέρκελ. Και αν στα δύο τελευταία σκάνδαλα θεωρείται υπόλογος για πλημμελή εποπτεία ως επικεφαλής του αρμόδιου υπουργείου, σε αυτό της Cum-Ex είναι προσωπικά εκτεθειμένος. Κάποιες τράπεζες βρήκαν ένα τέχνασμα να εξασφαλίζουν φοροεπιστροφές, χωρίς να έχουν προηγουμένως καταβάλει τον σχετικό φόρο. Μία από αυτές ήταν η Warburg Bank στο Αμβούργο. Ως πρωθυπουργός του κρατιδίου ο Σολτς είχε συναντηθεί με τον επικεφαλής της τράπεζας πριν ανακοινωθεί η παράνομη φοροαπαλλαγή. Ο ίδιος κατέθεσε το 2017 ενώπιον της Βουλής ότι είχε μόνο μία επαφή με τον Κρίστιαν Ολέριους. Οταν όμως δημοσιοποιήθηκε το ημερολόγιο του διοικητή της τράπεζας, αποκαλύφθηκε ότι είχαν βρεθεί τουλάχιστον τρεις φορές, υποχρεώνοντας τον Σολτς να αναθεωρήσει την αρχική του κατάθεση και να παραδεχθεί τις πολλαπλές συναντήσεις.
5.Μέχρι σήμερα η αριστερή πτέρυγα των Σοσιαλδημοκρατών έχει σιγήσει. Ο Σολτς εξασφάλισε στο SPD μια ανέλπιστη –μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού– νίκη. Η προοπτική της εξουσίας συσπείρωσε το διχασμένο κόμμα, το οποίο είχε καταψηφίσει τον Σολτς όταν ήταν υποψήφιος ηγέτης του πριν από δύο χρόνια. Ο υποψήφιος καγκελάριος, φιλοδοξώντας να παρουσιάσει εαυτόν συνεχιστή του μερκελισμού και της μετριοπάθειας, κατάφερε να εξουδετερώσει τους ενοχλητικούς αριστερούς από τα τηλεοπτικά πάνελ και τις συγκεντρώσεις. Στις εκλογές όμως η συγκεκριμένη πτέρυγα ενισχύθηκε και αποτελεί το ένα τέταρτο της κοινοβουλευτικής ομάδας: 49 βουλευτές από τους συνολικά 206 προσδιορίζονται ως οπαδοί της. Ο μαχητικός αντιπρόεδρος του κόμματος, Κέβιν Κίνερτ, γνωστός και ως «κόκκινος Κέβιν», διευκρίνισε αυτήν την εβδομάδα ότι είναι αδύνατο να συμπράξει το SPD σε οποιοδήποτε κυβερνητικό σχήμα, αν προηγουμένως δεν υπάρξει εσωτερικό δημοψήφισμα ώστε να εγκρίνουν τα μέλη το πρόγραμμα, στο οποίο έχουν καταλήξει τα τρία κόμματα. Ενδεχόμενες υποχωρήσεις του Σολτς προς το FDP και τον Κρίστιαν Λίντνερ θα προσέκρουαν συνεπώς στη βούληση της βάσης του κόμματος.
Οι Πράσινοι και ο αγωγός Nord Stream 2
Πρόβλημα θα μπορούσε να προκαλέσει στις διαβουλεύσεις για τη συγκρότηση κυβέρνησης συνεργασίας Σοσιαλδημοκρατών – Πρασίνων – Ελεύθερων Δημοκρατών η εκπεφρασμένη αντίθεση του οικολογικού κόμματος στον αγωγό Nord Stream 2. Προεκλογικά οι Πράσινοι βρέθηκαν στο στόχαστρο των περισσότερων επιθέσεων από ρωσικά τρολ και ιστοσελίδες φίλα προσκείμενες στο Κρεμλίνο ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο. Γιατί ο αγωγός φυσικού αερίου δεν είναι μόνο ζήτημα κύρους για τη Μόσχα, αλλά και θέσεων εργασίας, καθώς και προσδοκώμενων εσόδων. Από την άλλη, οι Σοσιαλδημοκράτες δύσκολα θα μπορούσαν να «παγώσουν» τον τελειωμένο αγωγό, σε μια περίοδο ενεργειακής κρίσης. Για μορατόριουμ είχε κάνει λόγο και ο ηγέτης των Ελεύθερων Δημοκρατών, ο οποίος όμως έχει άλλες προτεραιότητες και δεν πρόκειται να τινάξει στον αέρα τον «φωτεινό σηματοδότη» για χάρη του ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι. Μένει να δούμε αν οι Πράσινοι θα ορίσουν τον Nord Stream 2 ως μία από τις κόκκινες γραμμές τους.