Τοντ Στερν: Δεν αρκεί πλέον ο στόχος των 2 βαθμών Κελσίου

Τοντ Στερν: Δεν αρκεί πλέον ο στόχος των 2 βαθμών Κελσίου

Ο Τ. Στερν, ειδικός απεσταλμένος του Ομπάμα για την κλιματική αλλαγή, μιλάει στην «Κ» για τα δεδομένα και τις νέες προκλήσεις

4' 32" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τον κίνδυνο οι διογκούμενες γεωπολιτικές εντάσεις μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας να υπονομεύσουν την εξεύρεση κοινού τόπου μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων για το κλίμα επισείει ο Τοντ Στερν, ειδικός απεσταλμένος του Μπαράκ Ομπάμα για την κλιματική αλλαγή και ο άνθρωπος που διαπραγματεύθηκε εκ μέρους των ΗΠΑ τη Συμφωνία των Παρισίων. Ο Στερν, non-resident fellow σήμερα στο Ινστιτούτο Brookings και ομιλητής την ερχόμενη εβδομάδα στο συνέδριο της «Καθημερινής» για την κλιματική κρίση, μιλάει επίσης για το ζήτημα διεθνούς αξιοπιστίας των ΗΠΑ στο πεδίο της κλιματικής πολιτικής μετά την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ ενώ αναφέρεται και στον ηγετικό ρόλο της Ευρώπης.

«Επί ημερών Ομπάμα υπήρχε μια άτυπη συμφωνία με την Κίνα ότι το ζήτημα του κλίματος έπρεπε να παραμείνει ξεχωριστό» λέει στην «Κ». «Οι διαπραγματεύσεις ήταν πάντα δύσκολες. Ακόμα και 48 ώρες πριν από τη Συμφωνία των Παρισίων είχαμε ανοιχτά θέματα. Αλλά συμφωνούσαμε πραγματικά ότι έπρεπε να συνεργαστούμε στενά». Η αμερικανική πλευρά, πιστεύει, θέλει να συνεχιστεί αυτή η συνεργασία, «αλλά υπάρχει η ευρύτερη πραγματικότητα των διμερών σχέσεων –και έχουμε ακούσει από την κινεζική πλευρά προειδοποιήσεις ότι με τις ΗΠΑ να τηρούν σκληρή γραμμή απέναντι στο Πεκίνο σε τόσα θέματα, αυτό θα επηρεάσει αρνητικά την προσπάθεια συνεννόησης για το κλίμα».

Πώς κρίνει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στα έξι χρόνια από το Παρίσι; Πολλές χώρες, παρατηρεί, έχουν πλέον καταθέσει σχέδια μηδενισμού των εκπομπών έως τα μέσα του αιώνα (ή το 2060 στην περίπτωση της Κίνας). Επιπλέον, σημειώνει, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ε.Ε., οι οικονομίες με τις μεγαλύτερες εκπομπές μετά την Κίνα, όπως και το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς και η Ιαπωνία, έχουν κάνει ένα βήμα παραπέρα, θέτοντας ενδιάμεσους στόχους για το 2030.

Επιπλέον, όπως λέει, «το “Εγχειρίδιο Κανόνων του Παρισιού”, που περιλαμβάνει σειρά κατευθυντήριων γραμμών για την εφαρμογή των στόχων της Συμφωνίας, ολοκληρώθηκε επιτυχώς στο COP24 στο Κατοβίτσε το 2018. Μάλιστα παρά την απουσία των ΗΠΑ σε πολιτικό επίπεδο, είμαστε –παραδόξως–παρόντες σε τεχνικό επίπεδο, κάτι που συνέβαλε εποικοδομητικά στις διαπραγματεύσεις, εν γνώσει του Λευκού Οίκου».

Ο μεγάλος παίκτης από τον οποίο δεν έχουμε ακούσει ενδιάμεσους στόχους είναι η Κίνα.

«Ο μεγάλος παίκτης από τον οποίο δεν έχουμε ακούσει ενδιάμεσους στόχους είναι η Κίνα, στην οποία οφείλεται το 27% των συνολικών εκπομπών» τονίζει ο πρώην αξιωματούχος της κυβέρνησης Ομπάμα. «Οι κινεζικές εκπομπές είναι μεγαλύτερες από το σύνολο του ανεπτυγμένου κόσμου! Το μόνο που έχει πει η Κίνα είναι ότι οι εκπομπές της θα κορυφωθούν πριν από το 2030 –μία οριακά βελτιωμένη διατύπωση από αυτήν του 2014, μετά τη συνάντηση Ομπάμα – Σι, όπου είχαν μιλήσει για “γύρω στο 2030”. Θα ήταν πολύ καλό αν η Κίνα στο COP26 ανακοινώσει ότι η κορύφωση θα έλθει πολύ πιο κοντά στο 2025 και αν παρουσιάσει ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο, που θα χρειαστεί δύο δεκαετίες για να υλοποιηθεί, για την εξάλειψη της καύσης άνθρακα στην ηλεκτροπαραγωγή. Αντ’ αυτού, συνεχίζει να κατασκευάζει νέα εργοστάσια καύσης άνθρακα, ενώ αντιδρώντας στην τρέχουσα ενεργειακή κρίση, έχει ενεργοποιήσει παλαιότερα εργοστάσια που δεν λειτουργούσαν». Επιπροσθέτως, όπως λέει, στον χρόνο που έχει μεσολαβήσει από την υπογραφή της Συμφωνίας, «έχουν μετακινηθεί τα γκολπόστ». Ειδικά μετά την έκθεση του Διακυβερνητικού πάνελ του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή το 2018, «κατοπινά ανησυχητικά επιστημονικά ευρήματα» αλλά και έπειτα από «αυτά που βλέπουμε έξω από το παράθυρό μας» –σημειώνει ο Στερν αναφερόμενος στην αυξανόμενη συχνότητα των ακραίων μετεωρολογικών φαινομένων–«έχουμε μετακινηθεί προς το συμπέρασμα ότι δεν αρκεί να περιορίσουμε την αύξηση κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου. Πρέπει να προσπαθήσουμε να την περιορίσουμε στον 1,5 βαθμό. Μπορεί αυτό να είναι εφικτό, μπορεί όχι. Αλλά εκεί θα πρέπει να εστιάσουμε τις προσπάθειές μας».

Αμερικανική αμφιθυμία

Πόσο αισιόδοξος είναι ότι μπορεί να εγκριθεί το νομοσχέδιο Μπάιντεν για τις υποδομές, με το μεγαλύτερο μέρος των διατάξεων για την πράσινη μετάβαση της αμερικανικής οικονομίας αλώβητο; Υπάρχει προοπτική να εγκριθεί πριν ξεκινήσει το COP στις 3 Νοεμβρίου; «Δεν θα το στοιχημάτιζα» απαντάει σχετικά με το χρονοδιάγραμμα. Για το περιεχόμενο, λέει ότι «δεν θα είναι τόσο στιβαρό όσο θα θέλαμε. Αλλά θα είναι μεγάλη υπόθεση»όσον αφορά την επίτευξη του στόχου της μείωσης των εκπομπών κατά 50%-52% έως το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 2005, που είναι ο στόχος που έχει θέσει η κυβέρνηση Μπάιντεν.

Γιατί ο υπόλοιπος κόσμος να εμπιστευθεί τις ΗΠΑ όταν, όπως ο ίδιος έχει γράψει στο πρόσφατο παρελθόν, «έχει “καεί” δυο φορές» πρώτα με την απόφαση του Τζορτζ Ου. Μπους να εγκαταλείψει το Πρωτόκολλο του Κιότο και μετά με τον Ντόναλντ Τραμπ–ειδικά δεδομένου ότι ο Τραμπέχει βλέψεις να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο το 2024;

«Αυτό δυστυχώς αποτελεί πλέον μια επιπλοκή που είναι αναπόδραστος παράγοντας στην αμερικανική διαχείριση του ζητήματος. Η ζημιά που έκανε ο Τραμπήταν διαφορετικής τάξης μεγέθους. Κανείς πλέον στις ΗΠΑ δεν μπορεί να πει “μην ανησυχείτε γι’ αυτό, δεν θα ξανασυμβεί”. Και χώρες όπως η Κίνα μπορούν να πουν ότι κάνουν αυτά για τα οποία δεσμεύονται, ενώ οι Αμερικανοί δίνουν μεγάλες υποσχέσεις και μετά δεν τις τηρούν» Ο Στερν εξηγεί ότι ο αρνητικός αντίκτυπος της απόφασης του Ντόναλντ Τραμπνα αποχωρήσει από τη Συμφωνία των Παρισίων ήταν πολυεπίπεδος. «Επί θητείας Ομπάμα, για παράδειγμα, η κινεζική ηγεσία γνώριζε ότι όποτε μιλούσε με κάποιον υψηλόβαθμο Αμερικανό, θα δεχόταν πίεση για το θέμα του κλίματος». Την ίδια στιγμή, τονίζει, «ο ρόλος των Ηνωμένων Πολιτειών στην προώθηση των αναγκαίων μέτρων διεθνώς για την υλοποίηση της Συμφωνίας των Παρισίων παραμένει κρίσιμος».

Σχετικά με την Ευρώπη, τέλος, ο Στερν λέει ότι «κανείς δεν έχει υπάρξει πιο αποτελεσματικός, όχι απλά στο να θέτει στόχους, αλλά και στο να τους υλοποιεί, να οικοδομεί την αναγκαία πολιτική στήριξη. Η Ε.Ε. είναι ένα σπουδαίο παράδειγμα για όλους σε αυτό».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή