«Είσαι ακόμη ξύπνια;». «Θέλω να νιώσω το σώμα σου». Αυτά ήταν δύο μόνο από τα μηνύματα που έστειλε σε νεαρές υφιστάμενές του ο διευθυντής της γερμανικής εφημερίδας Bild, Γιούλιαν Ράιχελτ, ο οποίος απομακρύνθηκε από τη θέση του ύστερα από εκτενές δημοσίευμα των New York Times. Ο όμιλος Αξελ Σπρίνγκερ τον απάλλαξε από τα καθήκοντά του για την καταστρατήγηση των ορίων μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Η συμπεριφορά του Ράιχελτ αποτελεί case study για την κατάχρηση εξουσίας από άνδρες σε επιτελικές θέσεις, καθώς οι σχέσεις που συνήπτε ήταν όντως συναινετικές, αφορούσαν όμως κυρίως ασκούμενες στην εφημερίδα και κατέληγαν να ακολουθούν ένα συγκεκριμένο σχήμα: «κυνήγι, προαγωγή, απόλυση». Μάλιστα, ένα από τα θύματά του νοσηλεύτηκε για ένα διάστημα σε ψυχιατρική κλινική, απόδειξη ότι η στάση του απέναντι στις νέες αυτές γυναίκες μπορούσε να έχει τραυματική επήρεια πάνω τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι γυναίκες σε ηγετικές θέσεις στη Γερμανία αποτελούν μόλις το 28%, ποσοστό που είναι αρκετά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ το 75% εξ αυτών έχει αντιμετωπίσει σεξουαλική παρενόχληση.
Γεννημένος το 1980 στο Αμβούργο, ο Ράιχελτ μεγάλωσε σε μια οικογένεια που θεωρούσε «τον Αξελ Σπρίνγκερ ήρωα και τον Χάινριχ Μπελ εχθρό», όπως είχε πει ο ίδιος στον Guardian. (Το βιβλίο του Μπελ «Η χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ» αποτελεί ένα σχόλιο για τον διασυρμό απλών ανθρώπων, στη συγκεκριμένη περίπτωση της Καταρίνα, από τον «κίτρινο» Τύπο. Λίγα χρόνια αργότερα, τον Μάιο του 1972, η τρομοκρατική οργάνωση «Φράξια Κόκκινος Στρατός» σε μία από τις πρώτες δράσεις της έβαλε βόμβα στα γραφεία της Bild στο Αμβούργο, προκαλώντας τον τραυματισμό 17 ανθρώπων.)
Οι γυναίκες σε ηγετικές θέσεις στη Γερμανία αποτελούν μόλις το 28%, ποσοστό που είναι αρκετά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Ο Ράιχελτ ανδρώθηκε δημοσιογραφικά στη σχολή του διαβόητου προκατόχου του Κάι Ντίκμαν, πρωτεργάτη των ρατσιστικών πρωτοσέλιδων εις βάρος της Ελλάδας στη διάρκεια της κρίσης χρέους. Τον συνόδευσε άλλωστε το 2015 ως υπεύθυνος της ιστοσελίδας της Bild, όταν ο Ντίκμαν είχε επισκεφθεί την Αθήνα και έδωσε συνέντευξη στην «Κ». Μαζί τους ήταν και ο Πάουλ Ροντσχάιμερ, ο ρεπόρτερ της εφημερίδας που μοίραζε δραχμές στο Σύνταγμα και πρότεινε την πώληση ελληνικών νησιών για την αποπληρωμή του χρέους. Ο Ροντσχάιμερ έγινε αναπληρωτής του Ράιχελτ μετά την αποχώρηση του Ντίκμαν, o oποίος σημειωτέον κατηγορήθηκε το 2016 από συνεργάτιδά του για σεξουαλική παρενόχληση.
Η υπόθεση έκλεισε βιαστικά, ο Ντίκμαν παραιτήθηκε και αρχικά τη θέση του ανέλαβε μια γυναίκα (πόσο προβλέψιμο σενάριο…), η Τάνιτ Κοχ, η οποία δεν άντεξε πάνω από δύο χρόνια. Επιχείρησε να στρέψει ανεπιτυχώς το ταμπλόιντ προς τον μερκελισμό, αλλά τη διαδέχθηκε ο Ράιχελτ, ο οποίος ανέδειξε την απερχόμενη καγκελάριο ως υπ’ αριθμόν 1 στόχο της εφημερίδας.
Στην αρχή ο Ράιχελτ εξήρε τα προσόντα των νεαρών εργαζομένων, τους ανέθετε δυσανάλογα δύσκολες για την εμπειρία τους αποστολές και τις προωθούσε απροκάλυπτα την ίδια περίοδο που τα βράδια τις οδηγούσε σε κοντινά ξενοδοχεία, ενώ στη συνέχεια, όταν η σχέση τελείωνε, τις αποκαθήλωνε κι ενίοτε τις απομάκρυνε. «Αυτή είναι του Ράιχελτ», έλεγαν οι δημοσιογράφοι μεταξύ τους όταν έμπαινε μια καινούργια ασκούμενη στον εντυπωσιακό 19ώροφο γυάλινο ουρανοξύστη διά χειρός του Ολλανδού αρχιτέκτονα Ρεμ Κούλχαας, στον οποίο στεγάζεται η Bild. Η ίδια η Bild πραγματοποίησε την άνοιξη μιαν υποτυπώδη εσωτερική έρευνα για τη στάση του Ράιχελτ, αλλά στη συνέχεια αποκατέστησε πλήρως τον τέως διευθυντή, θεωρώντας ότι δεν έχει υποπέσει σε κάποιο σοβαρό παράπτωμα.
O επικεφαλής του ομίλου Σπρίνγκερ, Ματίας Nτέπφνερ, εξήρε πρόσφατα τον Ράιχελτ ως «τον τελευταίο και μοναδικό δημοσιογράφο» στη Γερμανία που εξεγείρεται θαρραλέα «κατά του νέου ανατολικογερμανικού κράτους», σε μια αποδοκιμασία των περιοριστικών μέτρων της Γερμανίας για την αναχαίτιση της πανδημίας. Κατά τον ίδιο, όλοι οι άλλοι δημοσιογράφοι στη χώρα συνδράμουν τον μηχανισμό προπαγάνδας. Μετά τον Ράιχελτ, έχει ξεκινήσει στη Γερμανία συζήτηση για την απομάκρυνση και του Ντέπφνερ, ο οποίος σημειωτέον είναι πρόεδρος της ομοσπονδιακής ένωσης ηλεκτρονικών ΜΜΕ και εκδοτών εφημερίδων.
To ρεπορτάζ των NYT
To ερώτημα είναι γιατί, αφού η υπόθεση ήταν γνωστή εδώ και μήνες στη Γερμανία κι ενώ είχαν προηγηθεί οι ατελέσφορες έρευνες του περιοδικού Der Spiegel αλλά και εκείνη της ίδιας της Bild, χρειάστηκε τελικά το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ των New York Times για να αποφασίσει ο όμιλος Αξελ Σπρίνγκερ να απομακρύνει τον Ράιχελτ. Αναλυτές συνδέουν την εξέλιξη με την εξαγορά του Politico από τον γερμανικό κολοσσό προς 1 δισ. δολάρια, που εισήγαγε αναπόφευκτα την αμερικανική κουλτούρα στην εργασιακή ηθική του οίκου Σπρίνγκερ. Το κίνημα #ΜeΤoo έχει άλλωστε πολύ μεγαλύτερη ιστορία στα αμερικανικά ΜΜΕ: ο Ρότζερ Αϊλς, διευθύνων σύμβουλος του Fox News, παραιτήθηκε πριν από πέντε ολόκληρα χρόνια, έπειτα από κατηγορίες για σεξουαλική παρενόχληση εις βάρος γυναικών εργαζομένων στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο. Φαίνεται πως ήρθε η σειρά της Γερμανίας να αναθεωρήσει μια διαδεδομένη πρακτική στον χώρο των ΜΜΕ απέναντι στα νεαρά κορίτσια που πιάνουν δουλειά σε μια εφημερίδα ή ένα σταθμό, σε μια πρώτη συμβολική νίκη του κινήματος #ΜeΤoo σε μια άκρως σεξιστική κοινωνία.