ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Σε αποκλιμάκωση φαίνεται να οδηγείται η διπλωματική κρίση μεταξύ Τουρκίας και 10 χωρών της Δύσης, ανάμεσά τους 7 χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ. Ως αποτέλεσμα διαβουλεύσεων μεταξύ του υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας και των πρεσβειών, φαίνεται πως βρέθηκε η φόρμουλα που θα εμποδίσει στο «παρά πέντε» την πολιτική ρήξη με αφορμή τη δημόσια παρέμβαση των δέκα στην υπόθεση του φυλακισμένου Οσμάν Καβαλά. Το μεσημέρι της Δευτέρας, οι 10 πρέσβεις προχώρησαν σε κοινή δήλωση –την οποία δημοσίευσαν στο Τwitter– υπογραμμίζοντας ότι σέβονται τη διεθνή σύμβαση για το διπλωματικό πρωτόκολλο, ιδίως αναφορικά με τη μη ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις της φιλοξενούσας χώρα. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για το ζήτημα αυτό ανέφερε: «Με τη σημερινή δήλωση, υπήρξε υποχώρηση από το λάθος των πρεσβευτών. Δήλωσαν πως σέβονται τη Δικαιοσύνη μας. Πιστεύουμε πως από εδώ και πέρα θα είναι πιο προσεκτικοί. Οποιος δεν σέβεται την ανεξαρτησία και τις ευαισθησίες του τουρκικού λαού –όποια ιδιότητα κι αν έχει– δεν θα έχει θέση στη χώρα μας». Ο Ερντογάν ξεκαθάρισε πως στόχος του «δεν είναι η δημιουργία κρίσης, αλλά η υπεράσπιση των δικαιωμάτων και της υπερηφάνειας της Τουρκίας». Στο άκουσμα της θετικής είδησης, σταθεροποιήθηκε η ισοτιμία δολαρίου/λίρας. Τουρκικά ΜΜΕ ανέφεραν πως αξιωματούχοι και τεχνοκράτες είχαν προσπαθήσει να εξηγήσουν στην προεδρία τις επιπτώσεις που θα είχε η ρήξη και στην τουρκική οικονομία, αλλά και στη διεθνή θέση της Τουρκίας.
Το περασμένο Σάββατο, ο πρόεδρος της Τουρκίας σε ομιλία του στο Εσκισεχίρ είχε ξεκαθαρίσει πως ζήτησε από τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου να διώξει τους 10 πρεσβευτές από τη χώρα. «Εδωσα εντολή στον υπουργό Εξωτερικών, του είπα πως το συντομότερο δυνατόν αυτοί οι 10 πρεσβευτές να κηρυχθούν personae non gratae (ανεπιθύμητα πρόσωπα)· του είπα “κανονίστε το”. Αυτοί (σ.σ. οι πρεσβευτές) ή θα καταλάβουν, θα γνωρίσουν και θα κατανοήσουν την Τουρκία ή θα σηκωθούν να φύγουν», δήλωσε ο Ερντογάν.
Η ένταση προέκυψε έπειτα από κοινή δήλωση δυτικών χωρών για άμεση αποφυλάκιση του επιχειρηματία και ακτιβιστή ανθρωπίνων δικαιωμάτων Οσμάν Καβαλά.
Η κρίση ξέσπασε όταν στις 18 Οκτωβρίου –με κοινή τους δήλωση– οι πρέσβεις Καναδά, Δανίας, Γαλλίας, Γερμανίας, Ολλανδίας, Νορβηγίας, Σουηδίας, Φινλανδίας, Νέας Ζηλανδίας και ΗΠΑ είχαν καλέσει σε μια «δίκαιη και ταχεία» επίλυση της υπόθεσης του επιχειρηματία και ακτιβιστή ανθρωπίνων δικαιωμάτων Οσμάν Καβαλά και είχαν ζητήσει την άμεση αποφυλάκισή του, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Ο Καβαλά είναι προφυλακισμένος εδώ και τέσσερα χρόνια, κατηγορούμενος για χρηματοδότηση των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων του 2013 στο πάρκο Γκεζί της Κωνσταντινούπολης, καθώς και για εμπλοκή στην αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατηγορεί τον Καβαλά πως «είναι άνθρωπος του (Αμερικανού χρηματιστή) Τζορτζ Σόρος».
Σημαντικό ρόλο στην αποκλιμάκωση θεωρείται πως διαδραμάτισε και η επικείμενη συμμετοχή του κ. Ερντογάν στη σύνοδο του G20, που θα διεξαχθεί στο τέλος αυτής της εβδομάδας. Ο πρόεδρος της Τουρκίας σχεδιάζει να συναντηθεί με πολλούς ηγέτες, όπως και με τον Τζο Μπάιντεν, και σε περίπτωση συνέχισης της κρίσης δεν θα ήταν εφικτή οποιαδήποτε συνάντηση.