Ο επικεφαλής του παραρτήματος της μη κυβερνητικής οργάνωσης υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων Memorial στην Καρελία, ο ιστορικός Γιούρι Ντμίτριεφ, έλαβε το Βραβείο Ελευθερίας Αντρέι Ζαχάρωφ από τη Νορβηγική Επιτροπή του Ελσίνκι.
Η είδηση της βράβευσης ανακοινώθηκε στις 21 Μαΐου, ημέρα της 100ής επετείου από τη γέννηση του σοβιετικού διαφωνούντα Αντρέι Ζαχάρωφ, ενώ η τελετή απονομής των βραβείων στο Όσλο θα πραγματοποιηθεί σήμερα, 29 Οκτωβρίου.
Ο ίδιος ο Γιούρι Ντμίτριεφ (χαρακτηρίζεται στη Ρωσία «ξένος πράκτορας»), εξακολουθεί να βρίσκεται στο προανακριτικό κέντρο κράτησης 1 στο Πετροζαβόντσκ την ημέρα της τελετής απονομής. Ωστόσο ο ίδιος έχει ετοιμάσει την ομιλία του, την οποία θα εκφωνήσουν οι φίλοι του.
Στην ομιλία του ο Ντμίτριεφ γράφει ότι «όλα αυτά τα χρόνια, στο μέτρο των δυνατοτήτων μου, επέστρεψα τα ονόματα και τη μνήμη σε πολλά θύματα της κομμουνιστικής αδικίας που υπήρξε στη χώρα μου τον περασμένο αιώνα. Έψαξα, βρήκα και μετέτρεψα τους τάφους των θυμάτων της πολιτικής καταστολής σε τόπους μνήμης… Έγραψα βιβλία για να κρατήσω ζωντανή αυτή τη μνήμη».
Παράλληλα επισημαίνει ότι στη Ρωσία έχουν αρχίσει και πάλι οι πολιτικές διώξεις: «Νομίζαμε ότι αυτοί οι σκοτεινοί καιροί αποτελούσαν παρελθόν. Όμως αποδείχθηκε πως είχαν δίκιο όσοι λένε ότι η ιστορία εξελίσσεται σπειροειδώς. Και πάλι άρχισε να λειτουργεί ο κατασταλτικός μηχανισμός στη Ρωσία. Και πάλι συλλαμβάνουν και ρίχνουν στις φυλακές ανθρώπους που διαφωνούν με την τρέχουσα πολιτική των κυβερνώντων. Και πάλι οι φοβισμένες αρχές χρησιμοποιούν επινοημένες προφάσεις για τις συλλήψεις. Και πάλι στη χώρα μου κατά τη βούληση των αρχών κλείνουν εφημερίδες και περιοδικά, τηλεοράσεις και διαδικτυακά μέσα. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη χώρα, φοβούμενοι για τη ζωή τους, για τα παιδιά τους, τους συγγενείς και τους αγαπημένους τους».
Ο Ντμίτριεφ επισημαίνει παράλληλα στην ομιλία του ότι παρ’ όλα όσα συντελούνται σήμερα στη Ρωσία, «υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι αγωνίζονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα» μνημονεύοντας τον διευθυντή της εφημερίδας Novaya Gazeta που πριν από μερικές μέρες τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Δεδομένου ότι υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, ο Ντμίτριεφ δεν θεωρεί ότι «στη Ρωσία είναι όλα απαισιόδοξα και χωρίς ελπίδα». Εκφράζει την πεποίθηση ότι «η Ρωσία θα γίνει ελεύθερο και δημοκρατικό κράτος. Κράτος, στο οποίο δεν θα χρειάζεται να υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Κράτος στο οποίο θα τηρούνται απαρέγκλιτα».
Στις 29 Σεπτεμβρίου του 2020 το ανώτατο δικαστήριο της Καρελίας μετέτρεψε την ποινή φυλάκισης των 3,5 ετών που είχε επιβληθεί στον ιστορικό Γιούρι Νμτίτριεφ και επικεφαλής της μη κυβερνητικής οργάνωσης Memorial στην Καρελία, σε ποινή κάθειρξης 13 ετών.
Ο Γιούρι Ντμίτριεφ, που είναι γνωστός για τις έρευνές του για τους αγνοούμενους της σταλινικής τρομοκρατίας και είχε καταδικαστεί τον Ιούλιο σε ποινή φυλάκισης 3,5 ετών, είχε παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη με τις κατηγορίες της παραγωγής πορνογραφικού υλικού, της οπλοχρησίας και της ανάρμοστης σεξουαλικής συμπεριφοράς εις βάρος της θετής του κόρης. Τον Ιούλιο κρίθηκε ένοχος για σεξουαλική κακοποίηση της θετής του κόρης.
Τον Απρίλιο του 2018 ο Γιούρι Ντμίτριεφ είχε απαλλαγεί από τις κατηγορίες, γεγονός πολύ σπάνιο στα ρωσικά δικαστικά χρονικά. Όμως, το ανώτατο δικαστήριο της Καρελίας άσκησε έφεση στην απαλλακτική απόφαση δύο μήνες αργότερα και έδωσε εντολή για τη διεξαγωγή δεύτερης δίκης, αυτή τη φορά για «σεξουαλικού χαρακτήρα κακοποίηση ανηλίκου».
Ο ηλικίας 64 ετών Ρώσος ιστορικός έχει περάσει τριάντα χρόνια της ζωής του καταρτίζοντας κατάλογο με τα 40.000 ονόματα των ανθρώπων που εκτοπίσθηκαν και εκτελέσθηκαν υπό το καθεστώς του Στάλιν στην Καρελία, ρωσική περιοχή στα σύνορα με τη Φινλανδία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση με ανακοίνωσή της στις 24 Ιουλίου του 2020 είχε καλέσει τη Ρωσία να απελευθερώσει «άμεσα και άνευ όρων» τον ιστορικό Γιούρι Ντμίτριεφ, χαρακτηρίζοντας την υπόθεση «έναν ακόμα κρίκο στην αλυσίδα των συλλήψεων και περιστατικών που έχουν στόχο να δυσφημίσουν τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία».
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ, nhc, severreal