Σώστε τον πλανήτη, 26ο επεισόδιο

Σώστε τον πλανήτη, 26ο επεισόδιο

Στη Γλασκώβη η πολλοστή συνάντηση των ηγετών για το θέμα, τη στιγμή που οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αυξάνονται

σώστε-τον-πλανήτη-26ο-επεισόδιο-561564694

Ενας αριθμός κρέμεται ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα κεφάλια των συνέδρων που συγκεντρώνονται από σήμερα και για δύο εβδομάδες στη Γλασκώβη, με στόχο να αρθρώσουν παγκόσμια απάντηση στην κλιματική κρίση: 413 ppm. Η συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα ανεβαίνει σταθερά, σημάδι ότι οι πολιτικές που έχουν υιοθετηθεί έως τώρα είναι εντελώς αναποτελεσματικές.

Μόλις πριν από πέντε χρόνια, οπότε υπογράφηκε η συμφωνία του Παρισιού, η συγκέντρωση ήταν 403 ppm, ενώ το 1992, όταν η ανθρωπότητα κατάλαβε τον κίνδυνο της κλιματικής αλλαγής και υπεγράφη η Συνθήκη-Πλαίσιο για την Κλιματική Αλλαγή, ήταν 360 ppm.

Με αυτούς τους ρυθμούς, σε μία δεκαετία θα έχουμε χάσει το τρένο του 1,5 βαθμού, δηλαδή την ευκαιρία να σταματήσουμε την αποσταθεροποίηση του κλίματος σε επίπεδα καταστροφικά αλλά όχι κατακλυσμιαία. Το γεγονός ότι η κλιματική κρίση εξελίσσεται με σχετικά αργούς ρυθμούς, σε σχέση π.χ. με μια παγκόσμια οικονομική κρίση ή μια πανδημία, δεν σημαίνει ότι μπορεί να υποτιμηθεί, ούτε ότι μπορούν να γίνονται πλέον ανεκτές υπεκφυγές όπως αυτές που μας έφεραν έως εδώ.  

Σκοπός της συνόδου της Γλασκώβης (της 26ης κατά σειρά με το ίδιο αντικείμενο…) είναι να παρακινήσει η μία χώρα την άλλη ώστε όλες, από κοινού, να δεσμευθούν ότι θα μειώσουν τους ρύπους όσο ζητάει η επιστήμη και όχι όσο θεωρούν πολιτικά συμφέρον.

Κάποιοι ηγέτες θα μεταβούν στη Γλασκώβη και κάποιοι όχι, στοιχείο που προδίδει τις ψυχρές διπλωματικές σχέσεις μεταξύ βασικών παικτών της παγκόσμιας οικονομίας, χωρίς ωστόσο να προδιαγράφει αρνητικό αποτέλεσμα. Θα μπορούσε, με άλλα λόγια, η Κίνα να δεσμευθεί, π.χ., ότι οι ρύποι της θα σταματήσουν να αυξάνονται από το 2025, αντί για το 2030, χωρίς να χρειάζεται να παρίσταται στη Γλασκώβη ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ αυτοπροσώπως (δεν υπάρχουν ενδείξεις για κάτι τέτοιο, δυστυχώς για όλους, διότι η Κίνα εκπέμπει περισσότερους ρύπους από κάθε άλλη χώρα). Αντιστρόφως, ο Αυστραλός πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον μπορεί να βρεθεί στη Γλασκώβη παρότι δεν έχει ανακοινώσει κάποιο πρόγραμμα μείωσης ρύπων αντίστοιχο με τις τεράστιες κατά κεφαλήν εκπομπές ρύπων της χώρας του.

Εταιρείες ορυκτών καυσίμων, οι οποίες εδώ και δεκαετίες επιχειρούν να αυτοπροβληθούν ως «μέρος της λύσης», δεν έγιναν δεκτές στις εκδηλώσεις πέριξ της συνόδου.

Το παράδειγμα των «δεσμεύσεων» που ανακοίνωσε η Αυστραλία είναι διδακτικό, αλλά πριν στραφούμε σε αυτό, μία σημείωση για το ποιοι, επιτέλους, δεν θα βρίσκονται στη σύνοδο. Εταιρείες ορυκτών καυσίμων, οι οποίες εδώ και δεκαετίες επιχειρούν να αυτοπροβληθούν ως «μέρος της λύσης», δεν έγιναν δεκτές στις διάφορες εκδηλώσεις πέριξ της συνόδου, μια καινοτομία της Γλασκώβης για την οποία πίεζαν επί χρόνια οι ακτιβιστές. Το όλο νόημα της καταπολέμησης της κλιματικής κρίσης είναι να σταματήσουν να υπάρχουν το ταχύτερο δυνατόν οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων· είναι προφανές ότι αν τους δοθεί λόγος, θα κάνουν τα πάντα για να αποτρέψουν την εξέλιξη αυτή.

Στον τομέα της υγείας υπάρχει το προηγούμενο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο οποίος, όταν αποφάσισε να πάρει σοβαρά τη μάχη κατά του καπνίσματος, έδωσε εντολή να περικοπούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό οι επαφές με την καπνοβιομηχανία.

Η «περιστρεφόμενη πόρτα»

Το επόμενο βήμα είναι να παταχθεί η «περιστρεφόμενη πόρτα», που έχει οδηγήσει τουλάχιστον 70 πρώην αξιωματούχους, μεταξύ αυτών και την πρώην υπουργό Ενέργειας της Βρετανίας, Αμπερ Ραντ, σε θέσεις συμβούλων κολοσσών ορυκτών καυσίμων. Οι εταιρείες εξακολουθούν να χρησιμοποιούν την οικονομική ισχύ τους για να αποτρέψουν, με στοχευμένο λόμπινγκ και πολύπλευρη άσκηση επιρροής, την υιοθέτηση πολιτικών που θα επισπεύσουν την ενεργειακή μετάβαση.

Ενα παράδειγμα τέτοιων πολιτικών, οι οποίες δεν υλοποιούνται, είναι το εξής: Στη Βρετανία βρίσκονται σε εξέλιξη τις τελευταίες εβδομάδες διαμαρτυρίες της οργάνωσης Ιnsulate Britain («Μονώστε τη Βρετανία») με αίτημα να εκπονηθεί γιγάντιο πρόγραμμα θερμικής αναβάθμισης κτιρίων, ώστε έως το 2030 να μην υπάρχουν στη χώρα κτίρια-σουρωτήρια, εξοικονομώντας καύσιμα και καταπολεμώντας την ενεργειακή φτώχεια. Πρόκειται για ένα αίτημα καίριο από όλες τις απόψεις, αλλά η βρετανική κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται για ευρείες παρεμβάσεις στον τομέα αυτό, όπως δεν ενδιαφέρεται να στείλει σημάδια που πραγματικά θα αποθάρρυναν τις αεροπορικές μεταφορές, προς όφελος των σιδηροδρομικών, όπως θα ήταν π.χ. η καθιέρωση φόρου συχνών πτήσεων, αντί των καθιερωμένων μπόνους προς όσους διανύουν περισσότερα μίλια.

Η αμερικανική κυβέρνηση από την άλλη πλευρά βρίσκεται σε μεταβατική φάση, καθώς ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αναχώρησε από τις ΗΠΑ χωρίς το Κογκρέσο να έχει ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις για το πακέτο μέτρων κλιματικής και κοινωνικής πολιτικής που είναι γνωστό ως Build Back Better.

Μια εσωτερική νίκη του Μπάιντεν στον τομέα αυτό θα ήταν σίγουρα χρήσιμη για να παρακινήσει τις διστακτικές χώρες να φανούν πιο φιλόδοξες. Ακόμη πιο σημαντικό για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης στις συνομιλίες θα ήταν εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι άλλες ανεπτυγμένες χώρες τηρούσαν τις υποσχέσεις που είχαν δώσει στο Παρίσι για χρηματοδότηση της ενεργειακής μετάβασης των χωρών που δεν έχουν τα αναγκαία μέσα.

Σώστε τον πλανήτη, 26ο επεισόδιο-1

Μετάθεση ευθυνών

Επιστρέφοντας στη «λύση» που παρουσίασε ο Αυστραλός πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον και η οποία συνοψίζεται στη φράση «τεχνολογία, όχι φόροι», παρατηρεί κανείς μια πίστη σε μαγικές λύσεις, που θα επαρκέσουν από μόνες τους, χωρίς να παρέμβει το κράτος. Είναι αλήθεια ότι, παρά την αδιαφορία της κεντρικής κυβέρνησης, αυτή τη στιγμή στην Αυστραλία περίπου ένα στα τέσσερα κτίρια έχει φωτοβολταϊκά συστήματα στη στέγη. Ομως οι κυβερνήσεις δεν μπορούν απλώς να πετάξουν το μπαλάκι στους πολίτες, όσο μεγάλη σημασία και αν έχουν οι δράσεις που αναλαμβάνονται και σε ατομικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης. Παραδείγματος χάρη, πώς θα διαχειριστεί η Αυστραλία το γεγονός ότι το 2025 η παραγωγή ενέργειας από τον ήλιο αναμένεται να μεγαλώσει τόσο ώστε να καλύψει πλήρως τις ενεργειακές ανάγκες των μεσημεριανών ωρών; Χωρίς κίνητρα για συστήματα αποθήκευσης και σοβαρό σχεδιασμό για την υλοποίηση της ενεργειακής μετάβασης, θα χαθούν σημαντικές ευκαιρίες. Το ίδιο συμβαίνει και για τις ατομικές δράσεις. Μετρήσεις μεταξύ πολιτών στον ανεπτυγμένο κόσμο έχουν δείξει ότι η καλύτερη δράση που μπορούν να αναλάβουν προκειμένου να προστατέψουν το κλίμα (εξοικονόμηση 2,4 τόνων διοξειδίου κατ’ άτομο ετησίως) είναι να μη χρησιμοποιούν Ι.Χ. Δεν νοείται, όμως, να περιμένουν οι τοπικές και εθνικές αρχές ότι μπορεί κάτι τέτοιο να συμβεί χωρίς να αναλάβουν τις ευθύνες (ενίσχυση συγκοινωνίας, υποδομών βιώσιμης κινητικότητας) που τους αναλογούν.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή