«Καραμπόλες» στα Βαλκάνια από την κρίση στην Ουκρανία

«Καραμπόλες» στα Βαλκάνια από την κρίση στην Ουκρανία

Παραφράζοντας τη γνωστή ρήση του Μαρξ για τη βιομηχανική επανάσταση, κατά την οποία όταν φτερνίζεται το Μάντσεστερ κρυολογεί η Ευρώπη, στην περίπτωση της ουκρανικής κρίσης θα μπορούσε να πει κανείς πως όταν βρυχάται η «ρωσική αρκούδα», τα Βαλκάνια τρέμουν

5' 9" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Παραφράζοντας τη γνωστή ρήση του Μαρξ για τη βιομηχανική επανάσταση, κατά την οποία όταν φτερνίζεται το Μάντσεστερ κρυολογεί η Ευρώπη, στην περίπτωση της ουκρανικής κρίσης θα μπορούσε να πει κανείς πως όταν βρυχάται η «ρωσική αρκούδα», τα Βαλκάνια τρέμουν. Και στρατιωτικοποιούνται επικίνδυνα. Αναταράξεις σημειώνονται στις γειτνιάζουσες με την «καυτή ζώνη» χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ –και όχι μόνο– υπό τον φόβο ενδεχόμενης πολεμικής σύγκρουσης που θα τις βρει στην πρώτη γραμμή και θα υποστούν τις καταστρεπτικές συνέπειες. Η Μόσχα επιχειρεί υβριδική εργαλειοποίηση της ισχυρής επιρροής της στη χερσόνησο του Αίμου και της φυλετικής συγγένειας με το κυρίαρχο πληθυσμιακά σλαβικό στοιχείο, ώστε να προκαλέσει εσωτερικό ρήγμα στη ΝΑΤΟϊκή ασπίδα της Βαλκανικής, και ταυτόχρονα εξαπολύει συγκαλυμμένες απειλές.

Οι κινήσεις του ΝΑΤΟ

Από την άλλη, το ΝΑΤΟ προσπαθεί να οχυρώσει την «πρώτη γραμμή» αντιπαράθεσης, ενισχύοντας τους στρατιωτικούς σχεδιασμούς του σε χώρες όπως η Ρουμανία και η Βουλγαρία, που θεωρούνται τα προχωρημένα φυλάκια της Δύσης στα σύνορα με την Ουκρανία και τη Μαύρη Θάλασσα. Μια ανακοίνωση του ρωσικού ΥΠΕΞ, με αφορμή τη σχεδιαζόμενη ανάπτυξη 1.500 στρατιωτών στις δύο αυτές χώρες μέλη-του –διά της οποίας αξίωνε να εγκαταλείψουν οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία–, προκάλεσε αντιδράσεις, και στη Σόφια υπήρξε διχασμός στο επίπεδο της πολιτικής ηγεσίας, ο οποίος αντανακλά και το βαθύ ρήγμα φιλορώσων και φιλοδυτικών στην κοινωνία. Η απάντηση του Βουκουρεστίου εκδηλώθηκε σε υψηλούς τόνους και δήλωνε πως «μια τέτοια απαίτηση είναι απαράδεκτη και δεν μπορεί να αποτελέσει μέρος των θεμάτων της διαπραγμάτευσης», ενώ στη Βουλγαρία, ο μεν φιλοδυτικός πρωθυπουργός Κιρίλ Πετκόφ διακήρυξε πως «ως χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ αποφασίζουμε μόνοι πώς θα οργανώσουμε την άμυνά μας σε συντονισμό με τους εταίρους μας», ο δε φιλορώσος πρόεδρος Ρούμεν Ράντεφ είπε πως δεν υπάρχει λόγος να αναπτυχθούν ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις στη χώρα του. Η αναφορά, εξάλλου, του Σεργκέι Λαβρόφ στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης –ως μέρος του αμερικανικού στρατιωτικού σχεδιασμού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη– έβαλε και την Αλεξανδρούπολη στο κάδρο της ουκρανικής κρίσης ως παρακαμπτήριο του Βοσπόρου δίαυλο για τη μεταφορά οπλισμού και έμψυχου υλικού του ΝΑΤΟ. Ομως η ανησυχία για επικίνδυνη κλιμάκωση και ενδεχόμενη πολεμική σύγκρουση για την Ουκρανία δεν περιορίζεται μόνο στην «προκάλυψη» (Ρουμανία, Βουλγαρία).

Η ανησυχία για σύγκρουση ενεργοποιεί στρατιωτικά τις χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ –και όχι μόνο– στην περιοχή, με ρητορική διαφοροποίησης.

Διαχέεται από τις ακτές του Ευξείνου Πόντου έως και την Αδριατική, όπου καταγράφονται κινήσεις ετοιμότητας των ΝΑΤΟϊκών υποδομών, ενώ σε επίπεδο ρητορικής δεν λείπουν και διαφοροποιήσεις στους κόλπους της Συμμαχίας. Ετσι, σε μια μάλλον απρόσμενη ενέργεια, ο πρόεδρος της θεωρούμενης ως πιο φιλοδυτικής χώρας των Βαλκανίων, της Κροατίας, Ζόραν Μιλάνοβιτς, δήλωσε ότι η Ουκρανία δεν έχει καμία θέση στο ΝΑΤΟ και πως σε περίπτωση κλιμάκωσης με τη Ρωσία, το Ζάγκρεμπ θα αποστασιοποιηθεί από τα γεγονότα όσο το δυνατόν περισσότερο, «αποσύροντας και τον τελευταίο Κροάτη στρατιώτη». Σκληρή και με βαριές αιχμές ήταν η απάντηση του Κιέβου. «Ο Κροάτης πρόεδρος επέδειξε μια απορριπτική και αχάριστη στάση για τη βοήθεια που παρείχαν η Ουκρανία και οι Ουκρανοί στην Κροατία κατά τη διάρκεια του αγώνα της για ανεξαρτησία, καθώς και στον αγώνα κατά των καταστροφικών πυρκαγιών πέρυσι. Αλλά είμαστε σίγουροι ότι αυτή η αχαριστία είναι το προσωπικό του χαρακτηριστικό και δεν ισχύει για τον κροατικό λαό, με τον οποίο μας ενώνει η φιλία και ο αμοιβαίος σεβασμός», ανέφερε στην ανακοίνωσή του το ουκρανικό ΥΠΕΞ. Στη Βόρεια Μακεδονία, η κυβέρνηση διά της υπουργού Αμυνας Σλαβιάνα Πετρόφσκα έσπευσε να δηλώσει πως «αν μας ζητηθεί να συνδράμουμε, θα το κάνουμε στο μέτρο των δυνατοτήτων μας», με τη Μόσχα να καλεί με νόημα –μέσω της πρεσβείας της στα Σκόπια– τους ηγέτες του νεότερου μέλους του ΝΑΤΟ στη Βαλκανική «να σταθμίσουν με περισσότερη προσοχή τα γεγονότα». Για το λιλιπούτειο Μαυροβούνιο, που είναι και αυτό μέλος του ΝΑΤΟ, εν μέσω βαθιάς πολιτικής κρίσης και ρευστότητας, βεβαίως, η ενασχόλησή του με τα ευρύτερα γεωπολιτικά μάλλον ως περιττή πολυτέλεια θα πρέπει να θεωρηθεί. Ομως ενδιαφέρον παρουσιάζει η σιωπή, έως τώρα, του κατά τα άλλα λαλίστατου προέδρου της Σερβίας, της πιο φιλορωσικής χώρας της Βαλκανικής, Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Η ηγεσία του Βελιγραδίου αποφεύγει να τοποθετηθεί γιατί έχει το «αγκάθι» του Κοσόβου. Εάν συνταχθεί με τον Πούτιν, δεν θα μπορεί να καταριέται την απόσχιση του Κοσόβου, από τη στιγμή που η Μόσχα προσάρτησε βίαια την Κριμαία. Αν, πάλι, πάρει το μέρος της Δύσης, τότε η ρωσική μπαλαλάικα θα αρχίσει να παίζει στις όχθες του Δούναβη, του Σάβα και του Δρίνου.

Γαϊτανάκι εξοπλισμών

Ούτως εχόντων των πραγμάτων, οι Βαλκάνιοι του ΝΑΤΟ πορεύονται έως τώρα στη «γραμμή Στόλτενμπεργκ», σύμφωνα με την οποία «προσδοκούμε στο καλύτερο αλλά προετοιμαζόμαστε και για το χειρότερο», και ταυτόχρονα επιδίδονται σε γαϊτανάκι εξοπλισμών. Η Σερβία (Βούτσιτς) ανακοίνωσε την αγορά από τη Μόσχα προηγμένων οπλικών συστημάτων αξίας 500.000.000 ευρώ και διατηρεί στο έδαφός της υβριδική ρωσική στρατιωτική βάση υψηλής τεχνολογίας κοντά στη Νις, ενώ η γειτονική (και εχθρική) Κροατία –μέλος του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε.– αγοράζει από τις ΗΠΑ υπερσύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη ξοδεύοντας 1,2 δισ. ευρώ! Οι Αμερικανοί ενισχύουν τη στρατιωτική τους παρουσία και στην Αλβανία, εργαλειοποιώντας το λιμάνι του Δυρραχίου για την περίπτωση ανάφλεξης στη Μαύρη Θάλασσα, ανακοίνωσαν την εγκατάσταση πυραύλων «Πάτριοτ» και κέντρου επιχειρήσεων των ειδικών δυνάμεων του στρατού τους, ενώ εκπαιδεύουν Αλβανούς στη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Στην κούρσα της αναβάθμισης των στρατιωτικών οπλοστασίων τους με πολεμικά αεροσκάφη και πλοία νέας γενιάς συμμετέχουν Βουλγαρία και Ρουμανία και, νοτιότερα, Ελλάδα και Τουρκία σέρνουν, για τους γνωστούς λόγους, τον χορό των εξοπλισμών. Σε Ρουμανία, Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία συνεδρίασαν εκτάκτως τα ανώτατα συμβούλια εθνικής ασφάλειας, ενώ δημοσιεύματα  τοπικών ΜΜΕ έκαναν λόγο για έλευση στο Βουκουρέστι και στη Σόφια –προς εναέρια αστυνόμευση της περιοχής– ισπανικών και ολλανδικών υπερσύγχρονων πολεμικών αεροσκαφών. Εν αναμονή της αποστολής δύναμης 8.500 Αμερικανών στρατιωτών στην περιοχή, στη Μαύρη Θάλασσα συρρέουν ρωσικά και ΝΑΤΟϊκά πολεμικά πλοία.

«Εκείνο που εξοργίζει κυρίως τους Ρώσους είναι οι ναυτικές βάσεις στην Κοστάντζα για να ελλιμενίζονται τα πλοία των Αμερικανών που έχουν πάνω τους πυραύλους “Αιγίς”, οι οποίοι μπορούν να φέρουν συμβατικές και πυρηνικές κεφαλές που θα μπορούσαν να πλήξουν τη Ρωσία», είπε στην «Κ» ΝΑΤΟϊκή πηγή στις Βρυξέλλες, προσθέτοντας: «Βεβαίως η Συμμαχία έχει διακηρύξει επανειλημμένως ότι οι πύραυλοι είναι αντιαεροπορικοί και εγκαταστάθηκαν για προστασία απειλής προερχόμενης εξ Ανατολών, εγκαταστάθηκαν πριν από δέκα χρόνια με το μυαλό στο Ιράν, στην Πολωνία και στη Ρουμανία. Οι Ρώσοι, όμως, θεωρούν ότι με μια μικρή μετατροπή μπορεί να γίνουν εδάφους-εδάφους και να φέρουν πυρηνικές κεφαλές».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή