ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Τη διακοπή πρόσβασης του ρωσικού τραπεζικού συστήματος στην ευρωπαϊκή αγορά, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης αποδοχής νέων καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ από Ρώσους πολίτες από ευρωπαϊκές τράπεζες και την απαγόρευση της αγοράς ευρωπαϊκών επενδυτικών προϊόντων, περιλαμβάνει το δεύτερο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας για την εισβολή στην Ουκρανία. Το πακέτο, το οποίο συζητήθηκε στη χθεσινοβραδινή έκτακτη Σύνοδο Κορυφής, αναμένεται να υιοθετηθεί επισήμως σήμερα.
Ωστόσο, παρά τις πιέσεις ειδικά από τις ΗΠΑ, οι αντιστάσεις χωρών όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Αυστρία, η Ουγγαρία και η Κύπρος είχαν αποτέλεσμα να μην υιοθετηθεί η αποκοπή της Ρωσίας από το διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT. Επιπλέον, έμειναν εκτός κάδρου ο ίδιος ο Ρώσος πρόεδρος και ο ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ, με το σκεπτικό, όπως ανέφερε η ίδια διπλωματική πηγή, ότι πρέπει να μείνει ανοιχτή μία πίσω πόρτα για διπλωματικές επαφές τερματισμού των εχθροπραξιών.
Στη χθεσινή έκτακτη Σύνοδο Κορυφής, στην οποία μίλησε μέσω τηλεδιάσκεψης ο πρόεδρος της Ουκρανίας Β. Ζελένσκι, αποφασίστηκε επίσης να εγκριθούν σε πολιτικό επίπεδο μέτρα δραστικού περιορισμού των εξαγωγών σε κλάδους αιχμής –με σκοπό να υπονομευθεί η ρωσική οικονομία– και ειδικά των ενόπλων δυνάμεων.
Στην απαγόρευση εξαγωγών περιλαμβάνεται εξοπλισμός ζωτικός για την αναβάθμιση των ρωσικών διυλιστηρίων. Σύμφωνα με στοιχεία του 2020, το 36,5% των εισαγωγών της Ρωσίας προέρχεται από την Ε.Ε. Σύμφωνα με Ευρωπαίο διπλωμάτη, οι ευρωπαϊκές χώρες που θα υποστούν το βαρύτερο πλήγμα από τη συρρίκνωση των εμπορικών σχέσεων των δύο πλευρών είναι η Γερμανία και η Ολλανδία.
Γερμανία, Ιταλία, Αυστρία, Ουγγαρία και Κύπρος απέρριψαν την αποκοπή της Ρωσίας από το SWIFT.
Παράλληλα, θα διευρυνθεί σημαντικά ο κατάλογος των προσώπων στους οποίους θα επιβληθεί πάγωμα περιουσιακών στοιχείων που κατέχουν στην Ε.Ε. και απαγόρευση εισόδου στα κράτη-μέλη. «Θέλουμε να πλήξουμε την ηγεσία και αυτούς που υποστηρίζουν και ωφελούνται από το καθεστώς», εξηγούσε ο ίδιος Ευρωπαίος διπλωμάτης. Νέοι περιορισμοί θα επιβληθούν, επιπλέον, στην πολιτική χορήγησης θεωρήσεων, που θα αφορά κυρίως το διπλωματικό σώμα.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Συνόδου, το Συμβούλιο δεσμεύεται «να υιοθετήσει χωρίς καθυστέρηση τις προτάσεις που έχουν προετοιμάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης». Απευθύνει επίσης κάλεσμα για την «επείγουσα προετοιμασία και υιοθέτηση ενός περαιτέρω πακέτου ατομικών και οικονομικών κυρώσεων, που θα περιλαμβάνει τη Λευκορωσία», η εμπλοκή της οποίας στην εισβολή στην Ουκρανία καταδικάζεται «σθεναρά» από τους «27».
Οι ηγέτες θα συζητούσαν επίσης μέτρα περαιτέρω στήριξης –οικονομικής και ανθρωπιστικής– της Ουκρανίας, αλλά και μέτρα άμβλυνσης της ενεργειακής κρίσης, που θα επιδεινωθεί. Επιπλέον, αναμενόταν να τεθεί από χώρες πρώτης γραμμής το θέμα της στήριξής τους στη διαχείριση των μεγάλων ροών προσφύγων που αναμένονται τις επόμενες ημέρες από την Ουκρανία. Στα συμπεράσματα, το Συμβούλιο ζητάει από την Κομισιόν να προχωρήσει με την κατάρτιση σχεδίων εκτάκτου ανάγκης, «μεταξύ άλλων για τον τομέα της ενέργειας».
Εν τω μεταξύ, τηλεδιάσκεψη κορυφής του ΝΑΤΟ ανακοίνωσε χθες ο γ.γ. της Συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ. Στην τηλεδιάσκεψη θα συμμετάσχουν επίσης η Φινλανδία και η Σουηδία, αμφότερες μη μέλη του ΝΑΤΟ. Ο κ. Στόλτενμπεργκ είπε ότι αποφασίστηκε στην πρωινή συνεδρίαση η ενεργοποίηση του αμυντικού σχεδίου του ΝΑΤΟ, που δίνει διευρυμένες δυνατότητες στους στρατιωτικούς διοικητές της Συμμαχίας να μετακινήσουν στρατεύματα και εξοπλισμό, όπου χρειάζεται. Επιπλέον, όπως είπε, έλαβαν χώρα στο Συμβούλιο επείγουσες διαβουλεύσεις στο πλαίσιο του άρθρου 4 του καταστατικού χάρτη του ΝΑΤΟ, που ενεργοποιείται όποτε μέλος της Συμμαχίας κρίνει ότι απειλείται η εδαφική του ακεραιότητα, η πολιτική του ανεξαρτησία ή η ασφάλειά του. Το σχετικό αίτημα προήλθε από οκτώ ανατολικοευρωπαϊκά μέλη της Συμμαχίας. Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ μίλησε για «κτηνώδη πολεμική ενέργεια» εκ μέρους της Ρωσίας, του τύπου «που θεωρούσαμε ότι ανήκε στην Ιστορία» και για «λιτανεία ψευδών» από τη Μόσχα. Επανέλαβε ότι η Συμμαχία είναι έτοιμη να υπερασπιστεί κάθε μέλος της («μία επίθεση κατά οποιουδήποτε μέλους είναι επίθεση εναντίον όλων», είπε, κάτι επί του οποίου «δεν πρέπει να υπάρχει καμία παρεξήγηση»). «Δεν μπορούμε πλέον να θεωρούμε δεδομένη την ειρήνη» στην Ευρώπη, πρόσθεσε δυσοίωνα.