Πριν από μόλις έξι μήνες, ο τότε 30χρονος Ουκρανός υφυπουργός Μιχάιλο Φεντόροφ επισκέφθηκε τη Σίλικον Βάλεϊ.
Ως υφυπουργός Ψηφιακού Μετασχηματισμού, ο Φεντόροφ είχε βρεθεί τότε – προπολεμικά – στη «Μέκκα» των αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών, αναζητώντας ακριβώς αυτό που αναφέρεται και στον τίτλο του χαρτοφυλακίου του: ιδέες, τρόπους και συμπράξεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό και εκσυγχρονισμό του ουκρανικού κρατικού μηχανισμού και μαζί της ουκρανικής κοινωνίας.
Κατά την παραμονή του τότε στο Πάλο Άλτο της Καλιφόρνια στις δυτικές ακτές των ΗΠΑ, ο Ουκρανός υφυπουργός είχε την ευκαιρία να συναντήσει από κοντά κάποιους από τους πιο ισχυρούς άνδρες της σύγχρονης τεχνολογίας, όπως για παράδειγμα τον διευθύνοντα σύμβουλο της Apple, Τιμ Κουκ.
Μόλις έξι μήνες μετά, στην σκιά πια της ρωσικής στρατιωτικής εισβολής και ενώ οι μάχες μαίνονταν εντός των ουκρανικών συνόρων, ο – 31χρονος πια – Μιχάιλο Φεντόροφ θα ξεκινούσε τον δικό του ψηφιακό «πόλεμο» κατά των Ρώσων εισβολέων, καλώντας τους μεγαλύτερους τεχνολογικούς κολοσσούς των ΗΠΑ να ασκήσουν πίεση στη ρωσική πλευρά όπως μόνο εκείνοι θα μπορούσαν: μπλοκάροντας και περιορίζοντας την πρόσβαση των Ρώσων στις υπηρεσίες τους.
«Αυτοί σκοτώνουν τα παιδιά μας, σκότωσε τώρα την πρόσβασή τους», έγραψε ο Ουκρανός υφυπουργός στο twitter, απευθυνόμενος στον Τιμ Κουκ της Apple από τον οποίο θα ζητούσε επί της ουσίας δύο πράγματα: να διακόψει τις πωλήσεις προϊόντων της Apple στη Ρωσία και να μπλοκάρει την πρόσβαση της ρωσικής αγοράς στο App Store.
No more @Apple product sales in Russia!
Now @tim_cook let’s finish the job and block @AppStore access in Russia. They kill our children, now kill their access!
— Mykhailo Fedorov (@FedorovMykhailo) March 1, 2022
Η Apple πάντως από την πλευρά της φάνηκε εκ του αποτελέσματος να ανταποκρίνεται παγώνοντας μέχρι νεωτέρας τις πωλήσεις/εξαγωγές προϊόντων της στη Ρωσία, θέτοντας περιορισμούς στην χρήση της υπηρεσίας Apple Pay και αποσύροντας τις εφαρμογές των RT και Sputnik από το App Store, ενώ παράλληλα απενεργοποίησε και κάποιες από τις λειτουργίες (ζωντανής αναμετάδοσης, καταγραφής της κίνησης στους δρόμους κ.ά.) των Apple Maps, συμβάλλοντας έτσι στη μεγαλύτερη διασφάλιση της προστασίας των Ουκρανών πολιτών.
Σημειωτέων πως σε μια ανάλογη κίνηση προχώρησε και η Google, απενεργοποιώντας κάποιες από τις λειτουργίες καταγραφής και παρακολούθησης των Google Maps, με σκοπό τη μεγαλύτερη δυνατή προστασία και κάλυψη των Ουκρανών πολιτών και των κινήσεών τους επί του εδάφους.
Στο ίδιο κλίμα, YouTube, Facebook και TikTok άρχισαν, επίσης τα τελευταία 24ωρα, να απομακρύνουν κρατικούς προπαγανδιστικούς ρωσικούς λογαριασμούς και κρατικά ρωσικά κανάλια από τις πλατφόρμες τους.
Όλα αυτά, βέβαια, έρχονται στον απόηχο των κυρώσεων που έχουν επιβάλει και προωθούν πια οι Αρχές σε Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σύμφωνα με την Washington Post ωστόσο, ο 31χρονος Μιχάιλο Φεντόροφ, ο νεότερος σε ηλικία υπουργός της κυβέρνησης του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έχει βάλει και εκείνος το χέρι του… κινητοποιώντας τον κόσμο της τεχνολογίας υπέρ της Ουκρανίας μέσα από δημόσιες εκστρατείες αναρτήσεων στα social media αλλά και μέσα από την άσκηση παρασκηνιακών πιέσεων.
Μόνο τις τελευταίες εβδομάδες, ο Φεντόροφ έχει επιχειρήσει μέσα από ένα μπαράζ αναρτήσεών του στο twitter να κινητοποιήσει υπέρ της Ουκρανίας την αφρόκρεμα των τεχνολογικών κολοσσών, απευθυνόμενος προσωπικά σε επιφανή διευθυντικά στελέχη όπως είναι για παράδειγμα ο Τιμ Κουκ της Apple, ο Έλον Μασκ, ο Νικ Κλεγκ του Facebook κ.ά.
«Δεν υπάρχει θέση για εγκληματίες πολέμου στο Metaverse», θα έγραφε ο Φεντόροφ, αναφερόμενος στο Facebook, προτού ζητήσει δημοσίως και από το YouTube να προχωρήσει σε κινήσεις περιορισμού της ρωσικής προπαγάνδας.
«Ενώ εσύ προσπαθείς να εποικίσεις τον Άρη, η Ρωσία προσπαθεί να καταλάβει την Ουκρανία! Ενώ οι δικοί σου πύραυλοι προσγειώνονται με επιτυχία από το διάστημα, ρωσικοί πύραυλοι επιτίθενται σε Ουκρανούς αμάχους! Σου ζητούμε να προμηθεύσεις την Ουκρανία με σταθμούς Starlink (σ.σ. διασφαλίζοντας έτσι ότι οι Ουκρανοί θα συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στο ιντερνέτ)», είχε τουιτάρει ο ίδιος στις 26 Φεβρουαρίου, απευθυνόμενος στον Έλον Μασκ της SpaceX, με τον ίδιο τον Μασκ μάλιστα να απαντά λίγο αργότερα δημοσίως, κι εκείνος μέσω twitter, πως η υπηρεσία παροχής ίντερνετ μέσω δορυφόρου Starlink είναι πλέον εν λειτουργία και διαθέσιμη στην Ουκρανία στην οποία Ουκρανία αποστέλλονται μάλιστα και τα σχετικά τερματικά της Starlink.
@elonmusk, while you try to colonize Mars — Russia try to occupy Ukraine! While your rockets successfully land from space — Russian rockets attack Ukrainian civil people! We ask you to provide Ukraine with Starlink stations and to address sane Russians to stand.
— Mykhailo Fedorov (@FedorovMykhailo) February 26, 2022
Μόλις δυο ημέρες μετά, ο Φεντόροφ – που πέρα από υφυπουργός για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό είναι και αντιπρόεδρος της χώρας – θα έκανε γνωστό, μέσω twitter, πως τα πρώτα τερματικά της Starlink έχουν πια φτάσει στην Ουκρανία.
Πλέον, με τον πόλεμο να έχει φτάσει πια κοντά στο κέντρο του Κιέβου, ο Φεντόροφ και οι συνεργάτες του λέγεται πως συνεχίζουν να δίνουν τις δικές ψηφιακές-τεχνολογικές-επικοινωνιακές μάχες, με τα κινητά τους τηλέφωνα ανά χείρας, από μυστική τοποθεσία μακριά από τα σημεία των επιθέσεων, όπως σημειώνει η Washington Post επικαλούμενη ως πηγή τον στενό συνεργάτη του Φεντόροφ στο υπουργείο, Άλεξ Μπορνιάκοφ.
Μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής, ο Μπορνιάκοφ υπογραμμίζει πως η πρώτη τους προτεραιότητα ήταν να προφυλάξουν όλες τις κρίσιμες υποδομές από την απειλή κυβερνοεπιθέσεων και να διασφαλίσουν ότι οι κυβερνητικές ψηφιακές υπηρεσίες θα συνέχιζαν να λειτουργούν.
Στην πορεία ωστόσο, οι ίδιοι θα άρχιζαν να εξετάζουν και τρόπους μέσα από τους οποίους θα μπορούσαν να ασκήσουν πίεση σε μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες ώστε οι τελευταίες να αρχίσουν να πιέζουν τη ρωσική πλευρά.
Παράλληλα, ο 31χρονος υφυπουργός θα άρχιζε να απευθύνει εκκλήσεις και προς την πλευρά όσων δραστηριοποιούνται στον χώρο των κρυπτονομισμάτων, ζητώντας για παράδειγμα από μεγάλα ανταλλακτήρια να μπλοκάρουν τους πελάτες από τη Ρωσία.
Για τον Μιχάιλο Φεντόροφ ωστόσο συγκεκριμένα, η ρωσική εισβολή έχει και μια άλλη πιο προσωπική διάσταση καθώς εκείνος κατάγεται από την περιοχή της Ζαπορίζια όπου μεγάλωσε και σπούδασε, προτού καταλήξει μερικά χρόνια αργότερα, το 2019, να στηρίζει την υποψηφιότητα του Βολοντίμιρ Ζελένσκι για την προεδρία ως μάνατζερ της ψηφιακής προεκλογικής του εκστρατείας.