Τo αεροδρόμιο του Ρεζόβ στην ανατολική Πολωνία απέχει μόλις 40 χιλιόμετρα από τα oυκρανικά σύνορα. Από το πρωί της περασμένης Πέμπτης το αεροδρόμιο «φυλάσσεται» από συστοιχίες πυραύλων Patriot, τους οποίους ζήτησε και έλαβε η κυβέρνηση της Βαρσοβίας από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Στο Ρεζόβ καταλήγουν όλα τα αεροπλάνα χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΝΑΤΟ που στέλνουν στρατιωτική και ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία. Και από εδώ με ένα πολύπλοκο «σύστημα» πολλών μικρών λεωφορείων μέσα από τους επαρχιακούς δρόμους της δυτικής Ουκρανίας καταλήγουν όλα στο Κίεβο, απ’ όπου διανέμονται σε ολόκληρη τη χώρα.
Οι Πολωνοί δεν το κρύβουν. «Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μας απασχολεί κιόλας από την άποψη της ασφάλειας», είπε στην «Κ» πηγή της πολωνικής κυβέρνησης. To Ρεζόβ, μια πόλη 200.000 κατοίκων, είχε βομβαρδιστεί άγρια στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο από τη Λουφτβάφε και στη συνέχεια έγινε πόλη-φυλακή για τους Πολωνούς διανοουμένους. Μετά τον πόλεμο η πολωνική αντίσταση, προσκείμενη στην εξόριστη κυβέρνηση του Λονδίνου, συγκρούσθηκε και στρατιωτικά με τους Σοβιετικούς – μάλιστα η NKWD άνοιξε τη φυλακή της πόλης για να κλείσει μέσα εκείνους από τους ντόπιους που είχαν στραφεί εναντίον των Σοβιετικών. Την εποχή του κομμουνισμού έγινε έδρα της «Αγροτικής Αλληλεγγύης».
«Προσφέρουμε το αεροδρόμιο για να βοηθήσουμε τους Ουκρανούς στον βαθμό που αυτό δεν μας φέρνει σε σύγκρουση με τους Ρώσους, αλλά ξέρουμε ότι βρισκόμαστε στο όριο», είπε στην «Κ» άλλη πολωνική κυβερνητική πηγή και παρέπεμψε στην παρόμοια στάση της πολωνικής αντιπολίτευσης, της οποίας ηγείται ο γνωστός μας Ντόναλντ Τουσκ. Ο ίδιος έχει καταστήσει σαφές ότι η πολωνική αντιπολίτευση παρά τις πολιτικές διαφορές της με την κυβέρνηση του Ματέους Μοραβιέτσκι θα την υποστηρίξει σε ό,τι αφορά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία σε «ενέργειες που θα αυξάνουν την ασφάλεια της Πολωνίας». Ο Τουσκ, επικεφαλής του κεντροδεξιού κόμματος «Πλατφόρμα των Πολιτών», είπε ότι «όλες οι ενέργειες, δηλώσεις και πράξεις μας πρέπει να στοχεύουν στην ενίσχυση της ασφάλειας της χώρας». Τέτοια ενέργεια δεν θεωρούν η πολωνική κυβέρνηση αλλά και η πολωνική αντιπολίτευση το «δάνεισμα» αεροσκαφών στην Ουκρανία, ούτε και τη χρήση των πολωνικών αεροδρομίων, όπως του Ρεζόβ, για την επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η Πολωνία και άλλες χώρες του Βίζεγκραντ αντιμετώπισαν με σκεπτικισμό την πρόταση του Κιέβου για παράδοση αεροπλάνων στην Ουκρανία. Παρ’ όλα αυτά, ο Πολωνός πρέσβης στο Κίεβο, Μπάρτος Σικόφσκι, ο μόνος διπλωμάτης από χώρα της Ε.Ε. που έχει μείνει στην ουκρανική πρωτεύουσα, θεωρεί ότι η αποδοχή της πρότασης αυτής «θα περιόριζε συντομότερα τις εχθροπραξίες», έχοντας αποδεχθεί την επιχειρηματολογία του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Οι Ουκρανοί χρησιμοποιούν την περίπτωση ενός τζετ τους που στην αρχή των μαχών έφυγε στον ρουμανικό εναέριο χώρο και «γύρισε» στην Ουκρανία χωρίς να μεσολαβήσει το παραμικρό.
Το θέμα συζητήθηκε για πρώτη φορά το περασμένο Σαββατοκύριακο μεταξύ της κυβέρνησης της Βαρσοβίας και του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν, χωρίς να βρεθεί λύση. Στη συνέχεια οι Πολωνοί ανακοίνωσαν στην αρχή αυτής της εβδομάδας ότι παραχωρούν τα 28 MiG-29 που έχουν, χωρίς να έχουν καταλήξει στις συζητήσεις τους με τις ΗΠΑ. Ο πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι μετά την απόρριψη από την Ουάσιγκτον της εμπλοκής αεροσκαφών «πολωνικής προέλευσης» στην Ουκρανία ως «πολύ επικίνδυνης», επανήλθε λέγοντας ότι «όλες μαζί οι χώρες του ΝΑΤΟ πρέπει να αποφασίσουν για τη χρησιμοποίηση των αεροσκαφών».
Πώς οι ΗΠΑ κατέληξαν στο «όχι» για την αποστολή πολωνικών αεροσκαφών στην Ουκρανία.
Απρόσφορη λύση
Υπάρχουν πολλοί πολιτικοί και τεχνικοί λόγοι που σύμφωνα με πολωνικές πηγές κάνουν την παράδοση των αεροσκαφών στους Ουκρανούς απρόσφορη λύση:
• Η απευθείας εμπλοκή χώρας του ΝΑΤΟ στην ουκρανική σύγκρουση (σ.σ. ο αντίλογος κάποιων Πολωνών συνομιλητών της «Κ» είναι ότι και τώρα το ΝΑΤΟ χρησιμοποιεί πολωνικές εγκαταστάσεις για την προώθηση όπλων στην Ουκρανία). Ο εκπρόσωπος του Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, έχει προειδοποιήσει κάθε χώρα που θα θέσει τα αεροδρόμιά της στη διάθεση αεροσκαφών που θα βρεθούν στον ουκρανικό εναέριο χώρο ότι θα τεθούν αντιμέτωπα με τα ρωσικά αεροσκάφη.
• Τα MiG-29 είναι επιχειρησιακά κατώτερα από τα MiG-35 που έχει η Ρωσία και εύκολα θα αποτελέσουν στόχους χωρίς ουσιαστικό όφελος των Ουκρανών από τη χρήση τους.
• Διαθέτουν νατοϊκά ηλεκτρονικά συστήματα που πρέπει να «ξεμονταρισθούν» πριν από την παράδοσή τους για να πετάξουν στην Ουκρανία.
• Στις συνομιλίες τους με τους Πολωνούς και τους Ουκρανούς, εκτός από τους Αμερικανούς, και οι Βρετανοί επισήμαναν ότι η αεροπορική υπεροπλία των Ρώσων στην Ουκρανία θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί με αντιαεροπορικά συστήματα νέας γενιάς. Η Μεγάλη Βρετανία ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμη να παραδώσει τέτοια στην Ουκρανία.