Ο θάνατος ενός πολεμικού ανταποκριτή

Ο θάνατος ενός πολεμικού ανταποκριτή

4' 50" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Βομβαρδιζόμαστε αυτές τις μέρες με κρίσεις και αναλύσεις για τα πάντα. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να δώσουμε στο κοινό μια ματιά σε πολιτισμούς ή κόσμους στους οποίους δεν έχουν πρόσβαση και να δώσουμε κάποια ενσυναίσθηση σε αυτή την ιστορία».

Αυτά ήταν τα λόγια του Μπρεντ Ρενό (Brent Renaud) το 2017, σε μια συνέντευξη σχετικά με το ντοκιμαντέρ Meth Storm που αφορούσε τον αντίκτυπο από την πλημμύρα φθηνής μεξικάνικης μεθαμφεταμίνης στο αγροτικό Αρκάνσας. Την Κυριακή 13 Μαρτίου 2022, ο Ρενό πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε από τις ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία. Εργαζόταν εκεί δημιουργώντας ένα ντοκιμαντέρ για λογαριασμό του περιοδικού Time σχετικά με την παγκόσμια προσφυγική κρίση. Για να προσθέσει τις ιστορίες εκείνων που εγκατέλειπαν τα σπίτια τους εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στις ιστορίες εκείνων που τα τελευταία χρόνια οι αριθμοί περιγράφουν ως ένα από τα μεγαλύτερα προσφυγικά κύματα στην ιστορία.

Από το 2000 περίπου, μαζί με τον αδελφό του Κρεγκ αφηγούνταν ιστορίες ανθρώπων που βρέθηκαν σε μερικές από τις πιο σκοτεινές καταστάσεις της ανθρωπότητας. Ορισμένες από τις πρώτες δουλειές του Μπρεντ ήταν ντοκιμαντέρ για τους πολέμους της Αμερικής μετά την 11η Σεπτεμβρίου, τόσο στο Αφγανιστάν όσο και στο Ιράκ. Το 2003, ο ίδιος και ο Κρεγκ ακολούθησαν μια μονάδα της Εθνικής Φρουράς του Αρκάνσας στο Ιράκ, δημιουργώντας μια σειρά 10 επεισοδίων με τίτλο «Off to War». Ηταν η πρώτη φορά στην ιστορία της τηλεόρασης που μια ενιαία μονάδα στρατιωτών και οι οικογένειές τους, ακολουθήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια μιας αποστολής σε πόλεμο. Η σειρά τούς χάρισε μια υποψηφιότητα για Εξαιρετική Σκηνοθετική Επίδοση σε Ντοκιμαντέρ από το Directors Guild of America, καθώς και κορυφαία βραβεία από το Overseas Press Club of America, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σαν Φρανσίσκο και τη Διεθνή Ενωση Ντοκιμαντέρ.

Υστερα από αυτά, τα αδέλφια Ρενό συνέχισαν να επιστρέφουν στους βετεράνους αυτών των πολέμων, κάνοντας δύο ακόμα ταινίες για τις ζωές τους μετά τη σύγκρουση: «Taking the Hill», για τους βετεράνους που επέστρεψαν και έβαλαν υποψηφιότητα για το Κογκρέσο το 2006, και «Πρωταθλητές Πολέμου: Από τη Βαγδάτη στο Πεκίνο», για τέσσερις βαριά τραυματισμένους στρατιώτες που προπονούνταν για τους Παραολυμπιακούς Αγώνες του 2008.

Ο Μπρεντ και ο Κρεγκ είχαν εστιάσει την προσοχή τους στην Αϊτή, μια χώρα που στη συνείδηση των περισσοτέρων ταυτίζεται με κάποιο είδος «εξωτισμού». Λίγες εβδομάδες πριν από τον καταστροφικό σεισμό του Ιανουαρίου του 2010 που σκότωσε περισσότερους από 100.000 ανθρώπους στην Αϊτή, ο Μπρεντ και ο Κρεγκ βρέθηκαν εκεί για λογαριασμό των New York Times κάνοντας ρεπορτάζ για μια διαφορετική κρίση: τη μακρά ιστορία περιβαλλοντικής καταστροφής που έχει αφήσει την Αϊτή κατά 97% αποψιλωμένη. Επέστρεψαν πολλές φορές δημιουργώντας δύο μικρά ντοκιμαντέρ για τους ΝΥΤ, τα οποία ανατρέχουν στον τρόπο με τον οποίο οι κάτοικοι της Αϊτής επιβίωσαν το πρώτο έτος μετά τον σεισμό. Το δεύτερο, ένα σπαρακτικό κομμάτι, επικεντρώθηκε στα παιδιά της Αϊτής και κέρδισε το βραβείο Edward R. Murrow και το βραβείο Alfred I. duPont-Columbia. Η τελευταία ταινία του Μπρεντ για την Αϊτή με τίτλο «Haiti Hospital» βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο στάδιο της τελικής επιμέλειας παραγωγής. Τα αδέλφια γύρισαν επίσης μερικές αξιόλογες ταινίες για τους μετανάστες και τη μετανάστευση, στο Μεξικό, στην Ονδούρα και αλλού. Μία από αυτές, το «Vanguard: Arming the Mexican Cartels», κέρδισε άλλο ένα βραβείο duPont-Columbia.

Οι φίλοι του, όπως ο δημοσιογράφος Christof Putzel, δήλωναν συντετριμμένοι από την είδηση του θανάτου του Μπρεντ. Ολες οι δηλώσεις είχαν ένα κοινό σημείο: Την επισήμανση για την «έμφυτη ανθρωπιά και ενσυναίσθηση του Ρενό που του επέτρεπε να συνδέεται με τους ανθρώπους. Τίποτα δεν ήταν πιο σημαντικό γι’ αυτόν από την αλήθεια και την ιστορία. Νοιαζόταν πολύ».

«Δεν νομίζω ότι είμαστε πρεζάκηδες της αδρεναλίνης όπως κάποιοι νομίζουν. Δεν επιδιώκουμε τις επικίνδυνες αποστολές. Αλλά μόλις δεσμευθούμε σε μια ιστορία, είμαστε πρόθυμοι να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να την αφηγηθούμε».

Λίγες μέρες πριν από τον θάνατό του είχε σκοτωθεί ο Ουκρανός δημοσιογράφος Yevheniy Sakun και μόλις μια μέρα μετά, ο εικονολήπτης του Fox News Pierre Zakrzewski και η Ουκρανή δημοσιογράφος Oleksandra Kuvshynova. Σκοτώθηκαν ενώ έκαναν ρεπορτάζ από τη Horenka, μια πόλη κοντά στο Κίεβο.

Γιατί διακινδυνεύουν τη ζωή τους οι δημοσιογράφοι και οι φωτορεπόρτερ; Γιατί πηγαίνουν εκεί που ξέρουν ότι θα δουν μερικές από τις χειρότερες πλευρές της ζωής των ανθρώπων;

Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Curator το 2009, ο Ρενό είχε μιλήσει για την απόφασή του να αφιερώσει τη ζωή του στην κάλυψη πολύπλοκων –και συχνά επικίνδυνων– θεμάτων.

«Δεν νομίζω ότι είμαστε πρεζάκηδες της αδρεναλίνης όπως κάποιοι νομίζουν. Δεν επιδιώκουμε τις επικίνδυνες αποστολές. Αλλά μόλις δεσμευθούμε σε μια ιστορία, είμαστε πρόθυμοι να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να την αφηγηθούμε».

Η Μαρί Κόλβιν που σκοτώθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2012 κατά τη διάρκεια του ανελέητου βομβαρδισμού της πόλης Χολμς στη Συρία είχε πει: «Η ανάγκη για αντικειμενικό ρεπορτάζ πρώτης γραμμής δεν ήταν ποτέ πιο επιτακτική. Η κάλυψη ενός πολέμου σημαίνει να πηγαίνεις σε μέρη που σπαράσσονται από χάος, καταστροφή και θάνατο. Σημαίνει να προσπαθείς να βρεις την αλήθεια μέσα σε μια θύελλα προπαγάνδας. Παρά τα βίντεο που βλέπετε και τις περιγραφές για έξυπνες βόμβες και πλήγματα ακριβείας, η σκηνή στο έδαφος παραμένει εντυπωσιακά ίδια εδώ και εκατοντάδες χρόνια: κρατήρες, καμένα σπίτια, ακρωτηριασμένα σώματα. Γυναίκες που κλαίνε για τα παιδιά και τους συζύγους τους. Ανδρες που θρηνούν για τις γυναίκες τους, τις μητέρες τους και τα παιδιά τους. Αποστολή μας είναι να αναφέρουμε τις φρικαλεότητες του πολέμου με ακρίβεια και χωρίς προκαταλήψεις».

Ο εκλιπών, βραβευμένος με Πούλιντζερ, φωτορεπόρτερ και δημοσιογράφος, Γιάννης Μπεχράκης, όταν ρωτήθηκε γιατί πήγαινε στις εμπόλεμες περιοχές, γιατί ακολουθούσε τους πρόσφυγες από το Κομπάνι της Συρίας μέχρι τα μέρη μας, είχε πει: «Η αποστολή μου είναι να σας αφηγηθώ την ιστορία, ώστε εσείς να αποφασίσετε τι θέλετε να κάνετε, η αποστολή μου είναι να εξασφαλίσω ότι κανείς δεν θα μπορεί να πει: «δεν γνώριζα». Αυτό έκανε η Μαρί Κόλβιν. Αυτό έκανε ο Μπρεντ Ρενό. Γεννημένος το 1971 στο Μέμφις σκοτώθηκε προσπαθώντας να περάσει μια γέφυρα στο Ιρπίν της Ουκρανίας για να αφηγηθεί την ιστορία.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή