Σε νέα πανδημική φάση εισέρχεται η Ευρώπη παρά την αρχική αισιοδοξία ότι η ταχύτατη επέλαση της «Ομικρον», το προηγούμενο διάστημα, θα σηματοδοτούσε το τέλος της υγειονομικής κρίσης. Τα νέα κρούσματα παγκοσμίως, που τον Μάρτιο είχαν περιοριστεί σημαντικά, αυξάνονται σε Ευρώπη και Ασία, όπως φαίνεται από τα στοιχεία που συγκεντρώνει το Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς. Τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) κατέγραψαν, επίσης, την περασμένη εβδομάδα αύξηση 2% των κρουσμάτων στην Ευρώπη. Ο αριθμός των θανάτων, επί του παρόντος, παραμένει σταθερός. Οι «κατά κεφαλήν» λοιμώξεις στη Γηραιά Ηπειρο παρέμεναν υψηλότερες από ό,τι στον υπόλοιπο πλανήτη, και αυτό πριν ακόμα παρουσιάσουν την πρόσφατη αύξηση. Σε δραματική κατάσταση έχει περιέλθει και η Ασία, με το Χονγκ Κονγκ και τη Νότια Κορέα να σημειώνουν ρεκόρ λοιμώξεων και ημερήσιων θανάτων.
Στην Ευρώπη, έξαρση των νέων λοιμώξεων εμφανίζουν η Γαλλία, η Βρετανία, όπου μάλιστα συνοδεύεται με αύξηση των νοσηλειών, και η Ιταλία. Στη Γερμανία, επίσης, τα νέα κρούσματα καταγράφουν ρεκόρ. Τα αίτια της επιβαρυμένης επιδημιολογικής εικόνας στην Ευρώπη είναι πολλαπλά. Ο δρ Ερικ Τοπόλ, ιδρυτής του Ερευνητικού Ινστιτούτου Scripps, εκτιμά ότι η νέα πανδημική έξαρση στην Ευρώπη οφείλεται στην πιθανώς υπέρμετρη χαλάρωση των μέτρων. Αλλοι παράγοντες που ίσως συνέβαλαν είναι η σημαντική μείωση της ανοσίας που προσφέρουν τα εμβόλια, η οποία περιορίζεται σταδιακά με το πέρασμα του χρόνου, ακόμα και μετά την αναμνηστική δόση. Επίσης, όπως επισημαίνει ο δρ Τοπόλ, τη σημερινή έξαρση στην Ευρώπη πυροδοτεί κυρίως μία νέα υπομετάλλαξη της Ομικρον, η ΒΑ.2, γνωστή ως Ομικρον 2, η οποία σύμφωνα με τους ειδικούς είναι κατά 30% έως 50% πιο μεταδοτική από τη «συμβατική» Ομικρον. Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι η Ομικρον 2 είναι η πιο μεταδοτική μετάλλαξη που είδαμε έως σήμερα.
Ανησυχία
Κάποιοι ειδικοί εκτιμούν ότι η νέα πανδημική έξαρση στη Γηραιά Ηπειρο οφείλεται στην πιθανώς υπέρμετρη χαλάρωση των μέτρων.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκφράζει έντονη ανησυχία γι’ αυτό το πισωγύρισμα στην εξέλιξη της υγειονομικής κρίσης. O επικεφαλής του διεθνούς οργανισμού, δρ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους, απηύθυνε έκκληση στους αρμόδιους κρατικούς φορείς να βρίσκονται σε διαρκή επαγρύπνηση. Μάλιστα, τόνισε ότι η αύξηση των νέων λοιμώξεων διαπιστώνεται παρά τη μείωση των διαγνωστικών εξετάσεων που πραγματοποιούνται, γεγονός που σημαίνει ότι βλέπουμε μόνο την «κορυφή του παγόβουνου».
Η καθηγήτρια επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου της Πάντοβα, Αντονέλα Βιόλα, συμφωνεί με την άρση των περιορισμών στην οποία προχώρησαν τα κράτη της Ε.Ε. διότι, όπως επισημαίνει, δύο χρόνια μετά την έναρξη της υγειονομικής κρίσης, η COVID-19 δεν συνιστά πλέον «κατάσταση εκτάκτου ανάγκης». «Ομως δεν πρέπει να πιστέψουμε ότι μαζί με τους περιορισμούς εξαλείφθηκε ο κορωνοϊός. Είναι, λοιπόν, επιτακτικό να συνεχίσουμε την πρακτική της διαρκούς επαγρύπνησης, της στενής παρακολούθησης της εξέλιξης της πανδημίας και φυσικά να συνεχίσουμε τα διαγνωστικά τεστ. Πιστεύω ότι με τα διαθέσιμα στοιχεία, η χρήση μάσκας σε κλειστούς δημόσιους χώρους ή όπου υπάρχει μεγάλος συνωστισμός παραμένει αναγκαία», λέει. Tέλος, μία ακόμα νέα μετάλλαξη εντοπίστηκε στο Ισραήλ πριν από λίγες ημέρες, κατά την πραγματοποίηση μοριακών τεστ στο διεθνές αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ισραηλινού υπουργείου Υγείας, η νέα μετάλλαξη διαθέτει συνδυασμό των γενετικών χαρακτηριστικών των μεταλλάξεων Ομικρον και Ομικρον 2, χωρίς ωστόσο να είναι τίποτα άλλο γνωστό για τη συμπεριφορά της.
Tι μας επιφυλάσσει το μέλλον παραμένει άγνωστο. Αρθρο που δημοσιεύθηκε στο Nature, καταδεικνύει την αβεβαιότητα, επισημαίνοντας ότι «η ηπιότερη φύση της λοίμωξης από Ομικρον και η αυξανόμενη ανοσία του πληθυσμού δημιούργησαν ελπίδες για το τέλος της πανδημίας. Ομως αυτό ίσως να ήταν τυχαίο και η ταχεία εξέλιξη του κορωνοϊού ενδέχεται να δημιουργήσει νέες μεταλλάξεις, περισσότερο νοσογόνες και ανθεκτικές στα σημερινά εμβόλια».
Οι ευπαθείς
Η τέταρτη δόση εμβολίου κατά της COVID-19 δεν προσφέρει περαιτέρω προστασία έναντι του κορωνοϊού. Στο παράδοξο συμπέρασμα κατέληξε ισραηλινή μελέτη που εκπονήθηκε από το Ιατρικό Κέντρο Σαβά. Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση The New England Journal of Medicine, εξέτασε την αποτελεσματικότητα της τέταρτης δόσης με Pfizer/BioNtech και Moderna. Τα ενδιάμεσα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι ο τέταρτος εμβολιασμός παρέχει μικρή ή καμία προστασία έναντι της λοίμωξης από κορωνοϊό συγκριτικά με αυτή που απολαμβάνουν νέα και υγιή άτομα που έκαναν μόνο τρεις δόσεις. Φαίνεται, όμως, ότι μπορεί να προστατεύσει τα νέα και υγιή άτομα από τη συμπτωματική λοίμωξη περισσότερο από ό,τι οι τρεις προηγούμενες δόσεις. Η καθηγήτρια Τζίλι Ρεγκέβ-Γιοτσάι, επικεφαλής της Μονάδας Πρόληψης και Ελέγχου Λοιμώξεων του Ιατρικού Κέντρου Σαβά, που υπογράφει τη μελέτη, υπογραμμίζει ότι η τέταρτη δόση είναι αναγκαία στους πιο ευπαθείς καθώς μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση σοβαρής συμπτωματολογίας, την ανάγκη νοσηλείας και τον κίνδυνο θανάτου.