ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Το εύρος και το βάθος των οικονομικών δεσμών Κίνας – Ε.Ε. επιστράτευσε –όπως όλα δείχνουν χωρίς άμεσο αποτέλεσμα– η ευρωπαϊκή πλευρά κατά τη χθεσινή τηλεδιάσκεψη κορυφής με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ και τον πρωθυπουργό Λι Κεκιάνγκ για να αποσπάσει εξασφαλίσεις από το Πεκίνο ότι δεν θα στηρίξει ενεργά τη Ρωσία στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.
Δεν υπήρξε κοινή δήλωση ή κοινή συνέντευξη Τύπου στο τέλος της τηλεδιάσκεψης. Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μαζί με την πρόεδρο της Ε.Ε. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ εξέφρασε την ελπίδα ότι η Κίνα «θα λάβει υπόψη της τη διεθνή της εικόνα και τις οικονομικές της σχέσεις με την Ευρώπη» στη στάση που θα τηρήσει σχετικά με τη ρωσική εισβολή. «Συμφωνήσαμε ότι αυτός ο πόλεμος απειλεί την παγκόσμια ασφάλεια και τη διεθνή οικονομία», είπε.
Ο Σι Τζινπίνγκ δήλωσε ότι «δεν πρέπει να προστίθεται λάδι στη φωτιά», ούτε να βασίζεται η αρχιτεκτονική ασφαλείας «σε μια ψυχροπολεμική νοοτροπία». Στο δικό του σχόλιο στα κινεζικά κρατικά ΜΜΕ, ο Λι Κετσιάνγκ είπε ότι «η Κίνα προωθεί με τον δικό της τρόπο ειρηνευτικές συνομιλίες και είναι πρόθυμη να συνεχίσει να παίζει έναν εποικοδομητικό ρόλο στη διεθνή κοινότητα». Ο Κινέζος πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι η εξωτερική πολιτική της χώρας διαχρονικά βασίζεται στις αρχές της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των χωρών. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παραδέχθηκε ότι «ανταλλάξαμε ξεκάθαρα αντίθετες απόψεις» σχετικά με τον πόλεμο.
Εμπλοκή του Πεκίνου υπέρ της Μόσχας θα οδηγήσει σε έξοδο δυτικών πολυεθνικών από την Κίνα, σημείωσε η πρόεδρος της Ε.Ε.
Η Ε.Ε. θέλει να διασφαλίσει ότι η Κίνα δεν θα παράσχει διευκολύνσεις για την παράκαμψη των κυρώσεων της Δύσης στη Μόσχα, ούτε θα χορηγήσει στρατιωτική βοήθεια στον Πούτιν. Οπως είπε η κ. Φον ντερ Λάιεν, η Κίνα «κατ’ ελάχιστον δεν πρέπει να παρέμβει» υπονομεύοντας τα περιοριστικά μέτρα που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία. Η πρόεδρος της Κομισιόν μίλησε για «καθοριστική στιγμή» για τη διεθνή τάξη πραγμάτων και τόνισε ότι, ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, η Κίνα έχει συμφέρον να υπερασπιστεί τη διεθνή νομιμότητα. Πρόσθεσε, δε, ότι η επιχειρηματική κοινότητα «παρακολουθεί στενά» τις εξελίξεις στην Ουκρανία, υπονοώντας σαφώς ότι η εμπλοκή του Πεκίνου υπέρ της Μόσχας στον πόλεμο θα οδηγήσει σε έξοδο δυτικών πολυεθνικών από την Κίνα αντίστοιχη με αυτή που έχει καταγραφεί στη Ρωσία.
«Η Ε.Ε. ήταν πέρυσι ο προορισμός άνω του 15% των κινεζικών εξαγωγών. Ο αντίστοιχος αριθμός για τη Ρωσία είναι 1,9%. Δεν είναι καν στους πρώτους δέκα εμπορικούς εταίρους», ανέφεραν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραμονές της τηλεδιάσκεψης. Επιπλέον, σημείωναν, η Κίνα «έχει ανάγκη τη συνεργασία της Ευρώπης σε ολοένα και περισσότερα πεδία, όπως πράσινη και ψηφιακή μετάβαση». Οι ίδιοι αξιωματούχοι τόνισαν ότι «δεν υπάρχουν στοιχεία» που να δείχνουν ότι η Κίνα έχει αποστείλει στρατιωτική βοήθεια στη Ρωσία (η αίσθηση στις Βρυξέλλες είναι ότι το Πεκίνο κατανοεί τη σοβαρότητα και τις συνέπειες μιας τέτοιας κίνησης). Αντιθέτως, μια σειρά από κινεζικές εταιρείες έχουν «παγώσει» τις επενδύσεις τους στη χώρα μετά την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία.
Κατά τα άλλα, ο κ. Μισέλ ανέφερε ότι η ευρωπαϊκή πλευρά έθεσε το ζήτημα της μεγαλύτερης ισορροπίας στις οικονομικές σχέσεις των δύο πλευρών – και ειδικότερα της πρόσβασης ευρωπαϊκών εταιρειών στην κινεζική αγορά. Ε.Ε. και Κίνα υπέγραψαν τον Δεκέμβριο του 2020 τη Συνολική Συμφωνία για τις Επενδύσεις (CAI), η κύρωση της οποίας εκκρεμεί από τότε. Ειδικότερα, η Ε.Ε. θεωρεί αναγκαία προϋπόθεση για την κύρωση την άρση των περιοριστικών μέτρων που έχει επιβάλει το Πεκίνο σε ευρωβουλευτές και την υιοθέτηση διεθνών συμβάσεων της ILO (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας) κατά της καταναγκαστικής εργασίας. Οι αρμόδιοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν εμφανίστηκαν αισιόδοξοι σχετικά με το ενδεχόμενο προόδου στο μέτωπο αυτό, ωστόσο ανέφεραν ότι τέθηκαν επί τάπητος χθες ανθρώπινα δικαιώματα, πολιτική στο Χονγκ Κονγκ, κυρώσεις ευρωβουλευτών και εμπορικός πόλεμος κατά της Λιθουανίας.
Οι σχέσεις Ε.Ε. – Κίνας ήταν ήδη σε δύσκολο σημείο πριν από την κοινή δήλωση Κίνας – Ρωσίας στις αρχές Φεβρουαρίου.