Το MK-Ultra μπορεί να σταχυολογηθεί στην ιστορία της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου ως ένα από τις πιο σκοτεινά και αμφιλεγόμενα κεφάλαια της CIA. Κι αυτό γιατί πρόκειται για ένα κρυφό πρόγραμμα που έψαχνε και εφάρμοζε πρακτικές ελέγχου της σκέψης και έτρεξε με εντολή της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ από τις αρχές περίπου του Ψυχρού Πολέμου μέχρι και το 1973 (οπότε και διαγράφηκαν πολλές από τις πρακτικές του, χάρη σε αποκαλύψεις του John Marks).
Ξετυλίγοντας το κουβάρι από την αρχή, φαίνεται πως αρκετοί Αμερικανοί αιχμάλωτοι πολέμου επέστρεψαν από τον πόλεμο της Κορέας τη δεκαετία του ‘50 ενστερνιζόμενοι τις αξίες του κομμουνισμού. Κάτι που κίνησε τις υποψίες στις τάξεις των αξιωματούχων πως ίσως οι βετεράνοι είχαν υποβληθεί σε κομμουνιστικές τεχνικές ελέγχου σκέψης. Αυτή η ανησυχία ήταν που οδήγησε τη CIA να χρηματοδοτήσει με το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 25 εκατομμυρίων δολαρίων ψυχιατρικά πειράματα υπό το κωδικό όνομα MK-Ultra (το δίγραμμα MK δηλώνει τη χρηματοδότηση του προγράμματος από το Γραφείο Τεχνικού Ελέγχου της CIA, ενώ η λέξη “ultra” αντικατοπτρίζει την υψηλή του μυστικότητα, όρος που βρίσκει τις ρίζες του στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την Επιχείρηση Ultra των Βρετανών).
Έτσι, την εν λόγω περίοδο, ψυχιατρικά ινστιτούτα στις ΗΠΑ αλλά και τον Καναδά προσπάθησαν να βρουν (αθέμιτες) μεθόδους ώστε να ελέγξουν τη σκέψη ανυποψίαστων ασθενών. Αλλά ακόμα κι απλών πολιτών, όπως έκανε ο χημικός Sidney Gottlieb το 1954 μέσα από το υποπρόγραμμα του πρότζεκτ MK-Ultra ονόματι Operation Midnight Climax.
Στην παραπάνω πρακτική, πόρνες λειτουργούσαν ως δέλεαρ που οδηγούσαν τα ανυποψίαστα «πειραματόζωα» σε συγκεκριμένα διαμερίσματα, όπου και τους χορηγούταν κρυφά LSD. Οι επιστήμονες κατάφερναν με αυτό τον τρόπο να παρατηρήσουν τη συμπεριφορά των «συμμετεχόντων» στο πείραμα, συνήθως πίσω από διπλό καθρέφτη, ώστε να μη γίνουν αντιληπτοί.
Το ψυχοτρόπο LSD χρησιμοποιήθηκε και με άλλους τρόπους σε αυτό το πλαίσιο, όπως μέσα από τα πάρτυ με ζωντανή μουσική, γνωστά ως “Acid Tests”. Τα οποία μπορούν να θεωρηθούν και ο πρόδρομος όσων ακολουθήσαν λίγο μετά στην ποπ κουλτούρα και μουσική της δεκαετίας του ‘60, μέσα από το κύμα του χιπισμού και τη μεγάλη δημοφιλία ναρκωτικών όπως το LSD στους κύκλους του.
Το βαρύτερο βέβαια κεφάλαιο της συγκεκριμένης ιστορίας, γράφτηκε μάλλον πίσω από τις πόρτες του Allan Memorial Institute στον Καναδά. Εκεί υπό τις οδηγίες του Ewan Cameron χορηγήθηκαν αρκετά πειραματικά «κοκτέιλ» ουσιών σε ασθενείς, ενώ ακολουθήθηκαν και ακραίες τεχνικές.
Μεταξύ άλλων ο Cameron, εισήγαγε και την έννοια του «αποπρογραμματισμού» (“depatterning”), μέσω του οποίου το άτομο οδηγούταν σε μια «εύπλαστη» διανοητική κατάσταση, ώστε ο εκάστοτε γιατρός να αναπλάσει τη σκέψη του όπως αυτός επιθυμούσε. Μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για την επίτευξη αυτού περιελάμβαναν την επαναληπτική ακρόαση συγκεκριμένων φράσεων και το ηλεκτροσόκ.
Το σίγουρο είναι πως κανείς δε βγήκε από το Allan Memorial Institute ίδιος. Όσο για το πρόγραμμα MK-Ultra, για να χρησιμοποιήσουμε και τα λόγια του ιστορικού και συγγραφέα Tom Oneil, «ήταν το πιο σκοτεινό πρόγραμμα που διενήργησε ποτέ η CIA στις ΗΠΑ».
Πηγή: BBC