Η εκστρατεία για τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία ξεκίνησε αθόρυβα, αλλά τις ημέρες πριν από τη σημερινή διεξαγωγή του α΄ γύρου, έχει προκαλέσει μια βοή που αντηχεί σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η Μαρίν Λεπέν, εχθρός της Ευρωπαϊκής Eνωσης και φιλικά διακείμενη στη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν, είναι το ξεκάθαρο φαβορί για συμμετοχή στο β΄ γύρο της 24ης Απριλίου και βρίσκεται πλέον σε απόσταση βολής στις δημοσκοπήσεις στη διαφαινόμενη μονομαχία της κατά του Εμανουέλ Μακρόν.
Σύμφωνα με το προγνωστικό μοντέλο του περιοδικού Economist, οι πιθανότητες επικράτησης του Γάλλου προέδρου την Παρασκευή είχαν μειωθεί στο 77%, έναντι ποσοστού άνω του 95% δύο εβδομάδες νωρίτερα. Οι πιθανότητες της κ. Λεπέν έχουν αυξηθεί στο 22%, έναντι 2% στις 21 Μαρτίου. Το μοντέλο τής δίνει περισσότερες από 9 στις 10 πιθανότητες να προκριθεί στον β΄ γύρο. Ο ακροαριστερός Ζαν-Λικ Μελανσόν είναι ο μόνος άλλος υποψήφιος που θεωρείται ότι έχει μη αμελητέα πιθανότητα (περίπου 5%) να βρεθεί αντιμέτωπος με τον κ. Μακρόν.
Σε δημοσκόπηση της εταιρείας Harris τη Δευτέρα, η διαφορά μεταξύ του κ. Μακρόν και της κ. Λεπέν είχε περιοριστεί στις τρεις μονάδες (51,5%-48,5%). Την Πέμπτη δημοσιεύθηκε η πρώτη δημοσκόπηση (Atlas Politico) που δίνει το προβάδισμα στην κ. Λεπέν (50,5%-49,5%). Ο μέσος όρος των πιο πρόσφατων δημοσκοπήσεων δίνει τη νίκη στον Γάλλο πρόεδρο με έξι μονάδες. Στα μέσα Μαρτίου, η διαφορά ήταν 18 ποσοστιαίες μονάδες. Στην προηγούμενη αναμέτρησή τους, το 2017, ο κ. Μακρόν είχε θριαμβεύσει με 66% έναντι 34% για την επικεφαλής του Εθνικού Συναγερμού, προκαλώντας βαθιές ανάσες ανακούφισης στις Βρυξέλλες και σε άλλα κέντρα του φιλελεύθερου κατεστημένου.
«Η Γαλλία βρίσκεται αντιμέτωπη με τη δική της στιγμή Brexit και Τραμπ», σημείωνε ο Μιτζ Ραχμάν της Eurasia Group σε ανάλυσή του την περασμένη Τετάρτη. «Πιστεύουμε ότι η έκβαση θα είναι διαφορετική αυτήν τη φορά – αλλά αυτό δεν είναι πλέον εξασφαλισμένο».
Η κ. Λεπέν έχει καταφέρει να στρέψει τα βλέμματα των ψηφοφόρων μακριά από το εξαιρετικά προβληματικό ιστορικό της υποστήριξής της για τον Πούτιν (εν μέρει εξαιτίας της πιο ανερυθρίαστα φιλορωσικής στάσης του έτερου ακροδεξιού υποψηφίου, Ερίκ Ζεμούρ). Αντ’ αυτού έχει εστιάσει στο ζήτημα της αγοραστικής δύναμης, που –όπως αναφέρει ο κ. Ραχμάν– έχει αναδειχθεί σε πρωτεύουσας σημασίας εξαιτίας των αυξήσεων των τιμών των καυσίμων, του ρεύματος και των τροφίμων τις τελευταίες εβδομάδες.
Σύμφωνα με τον Economist, οι πιθα- νότητες επικράτησης του Γάλλου προέδρου μειώ-θηκαν στο 77% (από 95%), ενώ εκείνες της Λεπέν αυξήθηκαν στο 22% (από 2%).
Οι δύο αντίπαλοι του β΄ γύρου θα διασταυρώσουν τα ξίφη τους στις 20 Απριλίου, στη μοναδική τηλεμαχία της προεκλογικής περιόδου (ο κ. Μακρόν αρνήθηκε να συμμετάσχει σε debate έναντι των υπόλοιπων βασικών υποψηφίων του α΄ γύρου). Στη σκληρή τηλεοπτική αντιπαράθεση του 2017, ο κ. Μακρόν είχε επικρατήσει αποφασιστικά επί της αντιπάλου του, βάζοντας τέλος στις όποιες ελπίδες της να ανατρέψει τις εις βάρος της δημοσκοπήσεις.
Ακόμη και αναλυτές φίλα προσκείμενοι στον κ. Μακρόν υπογραμμίζουν ότι, με τη ρωσική εισβολή να διαδέχεται το κύμα της «Ομικρον», αντιμετώπισε την προεκλογική εκστρατεία ως μια ενόχληση που τον αποσπούσε από τα πραγματικά του καθήκοντα. Ο Γάλλος πρόεδρος αναγνωρίζεται ευρέως ως ο πιο σημαντικός ηγέτης στην Ευρώπη, διαπρύσιος κήρυκας της ευρωπαϊκής αυτονομίας και βασικός εμπνευστής του Ταμείου Ανάκαμψης, που σφράγισε την επιτυχημένη αντίδραση της Ε.Ε. στην πανδημία. Η γαλλική οικονομία, εν μέρει χάρη στις φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις που προώθησε, έχει ανακάμψει ταχύτερα από άλλες μεγάλες οικονομίες από την πανδημική κρίση. Το γαλλικό ΑΕΠ επανήλθε στα προ κρίσης επίπεδα ήδη το περασμένο φθινόπωρο και η ταχεία εφαρμογή του εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Γαλλίας, αξίας 100 δισ., δίνει νέα ώθηση στην οικονομική δραστηριότητα, παρά το ενεργειακό και πληθωριστικό σοκ που έχει επιδεινωθεί λόγω του πολέμου.
Γνωστός στους επικριτές του ως «ο πρόεδρος των πλουσίων», ωστόσο, ο κ. Μακρόν δεν έχει καταφέρει να αποτινάξει τη μομφή ότι η οικονομική ευημερία επί των ημερών του είναι προς όφελος των λίγων. Οι μειώσεις της φορολογίας του πλούτου και του κεφαλαίου έχουν ενισχύσει αυτήν την εικόνα. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Institut des Politiques Publiques, η οικονομική του πολιτική, ενώ έχει οδηγήσει σε αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος γενικότερα, δεν το έχει αυξήσει για τα οικονομικά ασθενέστερα στρώματα.
οι οποίοι θα διασταυρώσουν τα ξίφη τους στις 20 Απριλίου, στη μοναδική τηλεμαχία της προεκλογικής περιόδου Φωτ. REUTERS/Gonzalo Fuentes/File Photo
Η Αριστερά
Κρίσιμης σημασίας θα είναι η στάση των αριστερών ψηφοφόρων, σε περίπτωση που ο κ. Μελανσόν (που προβλέπεται να λάβει το 16% της ψήφου στον α΄ γύρο) δεν θα προκριθεί στον β΄ γύρο. Οι μισοί ψηφοφόροι του ηγέτη της Ανυπότακτης Γαλλίας ισχυρίζονται ότι θα απόσχουν από τον β΄ γύρο. Ενας σημαντικός αριθμός δηλώνει ότι θα ψηφίσει την κ. Λεπέν – όπως και αρκετοί ψηφοφόροι της κεντροδεξιάς Βαλερί Πεκρές. Το γεγονός αυτό είναι ενδεικτικό της επιτυχίας της κ. Λεπέν να εξυγιάνει την εικόνα της, με τη βοήθεια του ακραία ξενοφοβικού κ. Ζεμούρ.
Η απειλή για την Ευρώπη
Η κ. Λεπέν δεν τάσσεται πλέον υπέρ της αποχώρησης της Γαλλίας από την Ευρωπαϊκή Eνωση και την Ευρωζώνη (θέσεις τις οποίες είχε εγκαταλείψει στον άμεσο απόηχο της εκλογικής ήττας της το 2017). Oμως, οι πολιτικές της για τo άσυλο, τα δικαιώματα των μεταναστών και τους τελωνειακούς ελέγχους, η ρητορική περί μη χρηματοδότησης του κοινοτικού προϋπολογισμού και η αμφισβήτηση της υπεροχής του ευρωπαϊκού επί του εθνικού δικαίου, όλες υποσκάπτουν τα θεμέλια της λειτουργίας της Ε.Ε.
Η υποψήφια του Εθνικού Συναγερμού τάσσεται επίσης υπέρ της εξόδου της Γαλλίας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, είναι κατά των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία και κατά της στρατιωτικής βοήθειας για την Ουκρανία. Η εκλογή της, συνεπώς, θα είχε πολύ σοβαρές συνέπειες, τόσο για τη συνοχή της Ε.Ε. όσο και για την ενότητα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.