Αρχισαν επισήμως χθες, έπειτα από πολυετείς καθυστερήσεις, οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Παρά τα θερμά λόγια και τους πανηγυρισμούς, ωστόσο, η πορεία προς την ένταξη δεν αναμένεται να είναι ανέφελη. Ειδικότερα οι διμερείς διαφορές μεταξύ των Σκοπίων και της Σόφιας για ζητήματα γλώσσας και ιστορικής ερμηνείας ενδέχεται να οδηγήσουν σε νέα εμπλοκή και αναζωπύρωση των εντάσεων.
«Είναι η επιτυχία σας και των πολιτών σας», δήλωσε χθες το πρωί η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, απευθυνόμενη στους πρωθυπουργούς των δύο χωρών. Η κ. Φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει στηρίξει την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία και θα συνεχίσει να το κάνει. Επαίνεσε, δε, την πρόοδο των δύο χωρών στο πεδίο του κράτους δικαίου, στην καταπολέμηση της διαφθοράς και στη θωράκιση του πλουραλισμού στα ΜΜΕ.
Τα πρώτα βήματα
Αρχισαν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε., με «αγκάθι» τις διμερείς διαφορές μεταξύ των Σκοπίων και της Σόφιας για ζητήματα γλώσσας και ιστορικής ερμηνείας.
Η πρόεδρος της Κομισιόν σημείωσε ότι μετά τη Διακυβερνητική Διάσκεψη θα ξεκινήσει ο έλεγχος του κοινοτικού κεκτημένου. Παράλληλα, όπως είπε, η Αλβανία θα ενταχθεί στον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της Ε.Ε., ενώ προέβλεψε ότι θα υπάρξει σύντομα συμφωνία με τη Βόρεια Μακεδονία για την ανάπτυξη του Frontex στη χώρα. Καθώς εξελίσσεται η ενταξιακή διαδικασία, όπως ανέφερε, οι επενδύσεις και οι εμπορικοί δεσμοί μεταξύ Ε.Ε. και των δύο χωρών θα ενισχυθούν, ενώ θα αναβαθμιστεί και η συνεργασία στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών.
Από την πλευρά του, ο Αλβανός πρωθυπουργός Εντι Ράμα, ο οποίος είχε κατακεραυνώσει τη Βουλγαρία και την Ε.Ε. στη συνάντηση κορυφής με τα Δυτικά Βαλκάνια στις 23 Ιουνίου, ήταν σε πιο εύθυμη διάθεση χθες. Ευχαρίστησε, μεταξύ άλλων, την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν (τη χαρακτήρισε μάλιστα «Γερμανίδα Βαλκάνια»), τον Εμανουέλ Μακρόν αλλά και την Αγκελα Μέρκελ για τη συνδρομή τους στη δύσβατη πορεία προς την έναρξη των διαπραγματεύσεων. Ο Αλβανός πρωθυπουργός μίλησε επίσης για την επιμονή και την υπομονή του αλβανικού λαού, επισημαίνοντας ότι, παρά τις δυσκολίες ειδικά των τελευταίων τριών ετών, δεν εγκατέλειψε το όνειρο να ακολουθήσει τον ευρωπαϊκό δρόμο.
Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Ντίμιταρ Κοβατσέφσκι, σημείωσε ότι «αργά αλλά σταθερά προσχωρούμε στην ευρωπαϊκή οικογένεια», κάτι που αποτελεί «στρατηγικό στόχο» της χώρας του «εδώ και δεκαετίες».
Μιλώντας στο Κοινοβούλιο της Βόρειας Μακεδονίας την προηγούμενη Πέμπτη, η κ. Φον ντερ Λάιεν υποσχόταν ότι διμερείς διαφορές σχετικά με την ερμηνεία της Ιστορίας δεν θα αποτελέσουν μέρος των διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, όπως παρατηρούν έγκυροι αναλυτές, το διμερές πρωτόκολλο που υπέγραψαν προ ημερών η Βουλγαρία με τη Βόρεια Μακεδονία περιλαμβάνει δεσμεύσεις σχετικά με το περιεχόμενο των ιστορικών συγγραμμάτων που διδάσκονται στο εκπαιδευτικό σύστημα της δεύτερης. Η Βουλγαρία θα διεκδικήσει την «εναρμόνιση» των σχολικών βιβλίων, αλλά και των αναγραφόμενων σε μουσεία, ιστορικά μνημεία κ.ά. Αν δεν ικανοποιηθεί επ’ αυτών των θεμάτων, η Σόφια μπορεί ανά πάσα στιγμή να μπλοκάρει την ενταξιακή διαδικασία.