ΛΟΝΔΙΝΟ. Ο νέος πρωθυπουργός της Βρετανίας και νέος αρχηγός του Συντηρητικού Κόμματος, Ρίσι Σούνακ, παρουσίασε χθες το κυβερνητικό σχήμα υποσχόμενος να διορθώσει τα λάθη των προκατόχων του. Σε κεκλεισμένων των θυρών παρουσίαση προς την κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματός του, ο Σούνακ, ο τρίτος πρωθυπουργός της Βρετανίας σε διάστημα τριών μηνών, ζήτησε ενότητα υποστηρίζοντας ότι αυτή είναι «η τελευταία ευκαιρία».
Στην πρώτη ομιλία του ως πρωθυπουργού έξω από τον αριθμό 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, ο Σούνακ αναγνώρισε ότι «έγιναν σφάλματα» και ότι ο ρόλος του είναι «εν μέρει, να τα διορθώσει».
Σύγκριση με τον Ομπάμα
Ο 42χρονος Σούνακ είναι ο νεότερος και ο πρώτος ινδικής καταγωγής πρωθυπουργός της Βρετανίας, γεγονός που οδήγησε σε παραλληλισμούς με την εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα, του πρώτου μαύρου προέδρου των ΗΠΑ, το 2008.
Ενώ όμως ο Ομπάμα προτού κατακτήσει το χρίσμα των Δημοκρατικών ήταν ένας άγνωστος γερουσιαστής, ο Σούνακ είχε υψηλό προφίλ ως υπουργός Οικονομικών επί δύο χρόνια στην κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον. Τον Ιούνιο, ο Σούνακ είχε εγκαταλείψει το σκάφος, καταφέρνοντας ένα καίριο πλήγμα στην πρωθυπουργία του Τζόνσον, ενώ τον Αύγουστο, στην κούρσα για τη διαδοχή, είχε χαρακτηρίσει τα οικονομικά σχέδια της αντιπάλου του Λιζ Τρας ως καταστροφικά για τη βρετανική οικονομία.
Η Τρας εξελέγη, εφάρμοσε τα σχέδιά της και βύθισε τη βρετανική οικονομία σε ακόμη μεγαλύτερη περιδίνηση από αυτή στην οποία ήδη βρισκόταν. Η δικαίωση αύξησε τη δημοτικότητα του Σούνακ, αλλά ταυτόχρονα του κληροδότησε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση. «Η χώρα μας βρίσκεται ενώπιον μιας βαθιάς οικονομικής κρίσης», σημείωσε χθες ο νέος πρωθυπουργός. «Θα θέσω την οικονομική σταθερότητα και την εμπιστοσύνη στο επίκεντρο της κυβερνητικής ατζέντας. Αυτό σημαίνει ότι έπονται δύσκολες αποφάσεις».
Η ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Σούνακ έγινε δεκτή με θετικό τρόπο από τις αγορές, αν και τα πρώτα τεστ δεν θα αργήσουν.
Η ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Σούνακ έγινε δεκτή με θετικό τρόπο από τις αγορές, αν και τα πρώτα τεστ δεν θα αργήσουν. Την ερχόμενη εβδομάδα ο Σούνακ αναμένεται να παρουσιάσει συμπληρωματικό προϋπολογισμό, που περιλαμβάνει μειώσεις φορών και αυξήσεις δαπανών, δύσκολη άσκηση σε εποχή διόγκωσης των ελλειμμάτων. Ο Σούνακ θα διατηρήσει στο υπουργείο Οικονομικών τον Τζέρεμι Χαντ, τον υπουργό που ανέλαβε στην εκπνοή της κυβέρνησης Τρας και ο οποίος απέσυρε το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής ατζέντας της.
Στις θέσεις τους παραμένουν επίσης οι υπουργοί Εξωτερικών Τζέιμς Κλέβερλι και Αμυνας Μπεν Γουόλας, ενώ έκπληξη προξένησε η επιστροφή της Σουέλα Μπράβερμαν στο υπουργείο Εσωτερικών. Μόλις την περασμένη εβδομάδα η Μπράβερμαν είχε υποχρεωθεί να παραιτηθεί όταν αποκαλύφθηκε ότι έστελνε συστηματικά απόρρητα έγγραφα του υπουργείου στον βουλευτή Τζον Χέιζ, ο οποίος λειτουργούσε ως σύμβουλός της χωρίς να έχει τις απαραίτητες διαπιστεύσεις. Το γεγονός ότι η «ποινή» της Μπράβερμαν διήρκεσε μόλις έξι ημέρες, την ίδια στιγμή που ο Σούνακ δεσμεύεται να κυβερνήσει «με ακεραιότητα και ταπεινοφροσύνη», έκανε αλγεινή εντύπωση στους Βρετανούς σχολιαστές.
Εμεινε εκτός
Εκτός κυβέρνησης βρέθηκε ο Τζέικομπ Ρις Μογκ, συντηρητικός παλαιάς κοπής, ο οποίος έχει χαρακτηρίσει τον Σούνακ «σοσιαλιστή». Ως υπουργός Οικονομικών, το 2020, ο Σούνακ φρόντισε να εγγυηθεί το εισόδημα εργαζομένων των οποίων οι επιχειρήσεις πλήττονταν από τον κορωνοϊό, ενώ η κοινωνική συνοχή είναι επαναλαμβανόμενο θέμα στις ομιλίες του και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι είναι ο λιγότερο αντιπαθής μεταξύ των Συντηρητικών στους ψηφοφόρους των άλλων κομμάτων. Ομως, από εκεί έως τον σοσιαλισμό η απόσταση είναι τεράστια.
Ο Σούνακ, πρώην στέλεχος επενδυτικών ταμείων που είχε κερδίσει εκατομμύρια ποντάροντας στην κατάρρευση της ολλανδικής τράπεζας ΑΒΝ ΑMRO πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, είναι μακράν ο πλουσιότερος πρωθυπουργός που εισέρχεται στον αριθμό 10 της Ντάουνινγκ Στριτ. Κυριότερη πηγή πλούτου είναι η οικογενειακή περιουσία της συζύγου του, Ασκάτα Μούρτι, ο πατέρας της οποίας είναι ιδρυτής του τεχνολογικού κολοσσού Infosys.
Αμετανόητη η Τρας
Αμετανόητη εμφανίστηκε η απερχόμενη πρωθυπουργός Λιζ Τρας, κατά την τελευταία ομιλία πριν από την παράδοση της σκυτάλης στον Ρίσι Σούνακ, χθες το πρωί. «Από τη θητεία μου στην πρωθυπουργία, έχω πεισθεί περισσότερο από ποτέ ότι πρέπει να είμαστε τολμηροί και να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις που μας τίθενται». Η πλέον βραχύβια πρωθυπουργός στην ιστορία της Βρετανίας επικαλέστηκε τον Ρωμαίο φιλόσοφο Σενέκα δηλώνοντας: «Δεν είναι ότι δεν τολμάμε επειδή τα πράγματα είναι δύσκολα. Τα πράγματα είναι δύσκολα επειδή δεν τολμάμε». Ο πρώην σύμβουλος του Μπόρις Τζόνσον, Ντόμινικ Κάμινγκς, είχε παρομοιάσει την Τρας με «χειροβομβίδα», εκτιμώντας ότι ο μόνος λόγος που ο Τζόνσον την υποστήριξε ως διάδοχό του ήταν επειδή θεωρούσε ότι πολύ γρήγορα θα κάνει μεγάλη ζημιά και θα υποχρεωθεί να αποσυρθεί, ανοίγοντας τον δρόμο για τη δική του επιστροφή. Η Λιζ Τρας πράγματι αποσύρθηκε, έπειτα από 44 ημέρες στην πρωθυπουργία, και ο Μπόρις Τζόνσον πράγματι αποπειράθηκε να επανέλθει, αλλά απέτυχε.